بامدادجنوب- الهام بهروزی:
کتاب در دنیای امروزی متاسفانه آنگونه که باید جایگاه خود را نیافته است و همچنان با آن بیگانه هستیم، بهطوری که امروزه پایین بودن سرانه مطالعه کتاب سیاستگذاران و متولیان فرهنگی را سخت به تفکر و چارهاندیشی واداشته است. به همین علت برای ترغیب و تشویق افراد جامعه به سوی کتاب و مطالعه، پس از تشکیل اتاق فکرهایی (متشکل از صاحبنظران و ایدهپردازان) طرحها و برنامههای متنوعی را نظیر طرح کتابخوان ماه (در کتابخانههای عمومی)، طرح پایتخت کتاب و... در این حوزه تدوین و اجرائی کردهاند، شاید از این طریق بتوان ارتباط کمرنگ ایرانیها را با کتاب بیشتر و پررنگتر کنند. همانطور که اطلاع دارید، عوامل فراوانی چون گسترش و ترویج برنامههای اجتماعی در فضای مجازی، مشغلههای زندگی، نبود فضا و منابع کافی، روی آوردن به تجملات و...
در بیمیلی افراد به مطالعه نقش دارند. بنابراین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که یکی از متولیان امر کتابخوانی بهشمار میرود، در راستای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی از سال 93 و با تاسی از طرح پایتخت جهانی کتاب -که هر ساله از سوی یونسکو اجرا میشود- طرح پایتخت کتاب ایران را در کشور اجرائی کرد. عمدهترین هدفی که در این طرح دنبال میشود، اجرای طرحها و ایدههای نو برای تشویق افراد جامعه بهسوی کتاب و کتابخوانی است، بنابراین با توجه به این توضیح پی میبریم که این طرح فقط جنبه تشویقی دارد و بحث تامین فضا و منابع به سازمان کتابخانههای عمومی کشور برمیگردد.
بوشهر یکی از استانهایی است که در دو دوره پیش در طرح پایتخت کتاب ایران، حضور فعالی داشته و در این دورهها نیز حائز رتبه شده است، بهطوری که در نخستین سال اجرای این طرح در کشور شایسته تقدیر شد و در سال دوم هم موفق شد، در رتبه دوم و پس از شهر نیشابور قرار بگیرد. این طرح هر چند مخالفانی دارد و این امری طبیعی است اما بدونشک اگر همین مخالفان نیز تاثیر این طرح را در راستای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در سطح جامعه ببینند، چه بسا که به حامیان این طرح بپیوندند. ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کوشیده است تا با همکاری ارگانهای دولتی نظیر شهرداری بوشهر، ادارهکل آموزش و پرورش استان، ادارهکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان و... کتاب را به میان اقشار مختلف جامعه بیاورد و فرهنگ کتابخوانی را در میان این اقشار نهادینه کند، بهطوری که مطالعه به یک عادت در فرد تبدیل شود. قابل ذکر است که جایزه طرح پایتخت کتاب ایران جنبه مالی برای شهر برگزیده ندارد، تنها طرحها و ایدههای نو ارائه شده در این طرح بهعنوان الگو برای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در سطح کشور معرفی میشوند. در این دوره از استان، شهرهای بوشهر، خورموج، برازجان و دیلم نامزد شدهاند و بهمنظور حمایت از فرهنگ کتاب و کتابخوانی طرحهای متنوعی را در سطح شهر خود اجرائی میکنند. طرحهایی نظیر ثبت باشگاههای کتابخوانی در سطح مدارس که در این زمینه دو شهر بوشهر و خورموج موفق شدند، بهترتیب رتبههای اول و دوم کشوری را کسب کنند اما افزون بر این، یکسری طرحهای دیگر نیز برنامهریزی و اجرائی میشود که از تازگی و خلاقیت برخوردار هستند.
مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در خصوص طرح پایتخت کتاب ایران به بامداد جنوب گفت: امسال با 26 موضوع و ایده جدید که تفاهمنامه این طرحها نیز با دستگاهها منعقد شده، در این طرح حضور داریم، از آنجایی که این طرحها بخشی از موضوعات ما است و به علت رقابت شدید نمیتوان آنها را رسانهای کرد ولی با همکاری نزدیک و تنگاتنگ ادارهکل آموزش و پرورش استان، شهرداری بوشهر، ادارهکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان، صدا و سیما، اداره امور زندانها، کتابفروشیها، چاپخانهها و دانشگاهها و دیگر دستگاههای همکار پیگیری انجام طرحها را در دستور کار داریم. در ضمن برای عملی شدن این طرحها هر شهر دو سال فرصت دارد که خوشبختانه ما در انجام طرحهای خود تاکنون خوب عمل کردهایم.
حمیده ماحوزی بوشهر درباره تاثیرگذاری این در طرح در بوشهر برای ترویج فرهنگ کتابخوانی توضیح داد: ما برای تاثیرگذاری این طرح در ابتدا ستاد تشکیل دادیم و مانند دیگر وظایف روزانه، حوزه کتاب را هم پیگیری کردیم. خوشبختانه در این دو سال موفق شدهایم که در زمینه آگاهسازی و ایجاد شور و نشاط کتابخوانی در شهر بوشهر و بهطور کلی استان موثر پیش برویم، بهطوری که هر روز از شهرهای دیگر نیز برای شرکت و اجرای برنامههای طرح پایتخت کتاب و مطالبه کتاب با ما تماس میگیرند.
وی با بیان اینکه از 1500 باشگاه کتابخوانی ثبت شده در جام باشگاههای کتابخوانی کشور، 510 باشگاه آن متعلق به بوشهر و خورموج است، افزود: در حالی که در 14 شهر دیگر فقط هزار باشگاه کتابخوانی ثبت شده است و این بیانگر استقبال مردم بوشهر از طرح پایتخت کتاب ایران است.
مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در پاسخ به این سوال که آیا در راستای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در روستاها و نقاط دور برنامهای هم دارند، گفت: در این زمینه طرح روستاهای دوستدار کتاب است که سال گذشته روستای چهارروستایی از گناوه موفق شد، از میان 800 روستای شرکتکننده مقام چهارم کشور را کسب کند که امسال نیز این برنامه دنبال میشود و کتابخانههای روستایی و دهیاری میتوانند در این طرح شرکت کنند، چون امتیازات بسیار خوبی برای مردم روستا و تکمیل نیازهای کتابخانهای آنها به همراه دارد.
ماحوزی با تاکید بر اینکه ما در این طرح سعی میکنیم از تمام دستگاههای دولتی و بنگاههای خصوصی، سمنها و مشاغل آزاد دعوت به همکاری کنیم، البته این همکاریها بستگی به نوع و موضوع طرح دارد، خاطرنشان کرد: نهادهای مدنی هم چون خودجوش هستند، اعضای آنها با اشتیاق همکاری میکنند، زیرا این طرح یکی از بهترین راههای ایجاد انگیزه برای مطالعه است و ما از همه نهادهای مدنی و اقشار مختلف دعوت میکنیم که در این طرح بزرگ با ما همکاری کنند و ایدههای خود را برای بالا بردن سرانه مطالعه در جامعه ارائه کنند. ستاد ما در ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و ادارات ارشاد شهرستانها همهروزه پذیرای ایدههای هماستانیها و جلب مشارکت آنان است.
وی در پایان با تاکید بر اینکه مهمترین هدف طرح پایتخت کتاب، آگاهسازی اذهان و آشنایی همه اقشار با کتاب است، تصریح کرد: همچنین هدف دیگر این طرح، مشارکت همگانی در بالا بردن سرانه مطالعه و آشنایی با کتاب و تشویق افراد از کودک تا بزرگسال و شاغل و بیکار به مطالعه است، زیرا بهترین راه آگاهیبخشی به جامعه و کاهش آسیبهای اجتماعی کتابخوانی است. در پایان هم به هماستانیهای فهیم خود میگویم که جمعیت جوان استان و خانوادههای فرهنگدوست، بهترین پتانسیل را برای انجام بهینه این طرح ملی و مقدس دارد، بنابراین همگی همت کنیم و انشاءالله بتوانیم امسال طرحهای خلاقانه و ایدههای موثری را در راستای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی ارائه کنیم.