بامدادجنوب- الهام بهروزی:
غم و ماتم فضای شهر را فرا گرفته، آوای حسینی دسته‌های عزاداری، سینه‌زنی و زنجیرزنی و گروه‌های سنج و دمام از هر کوی و برزن به‌گوش می‌رسید... . آیین اربعین حسینی در استان با حضور حماسه‌آفرین مردمان این دیار برگزار شد. بوشهر مانند دیگر نقاط کشور برای پاسداشت واقعه عاشورا و ایام عزاداری در ماه محرم و صفر، آیین و سنت‌های مخصوص خود را دارد، آیین‌هایی که ریشه در فرهنگ بومی این منطقه دارند و متاثر از دین مقدس اسلام هستند. هرچند هر چه به جلو پیش می‌رویم برخی از این آیین‌ها و سنت‌ها به‌سوی فراموشی رفته و برخی دیگر نیز دستخوش تحولات و دگرگونی شده‌اند اما با وجود این، اهالی این اقلیم اهتمام ویژه‌ای دارند تا این آیین‌ها و سنت‌ها را به نسل‌های بعد از خود بدون کمترین تحریفی منتقل کنند، در محلات قدیم بوشهر و دیگر شهرهای استان همچنان آیین‌ها و سنت‌های عزاداری و نوحه‌خوانی وفادار به گذشته اجرا می‌شوند. در ایام محرم و صفر عموما مراسمی که در سطح استان اجرا می‌شوند با دیگر استان‌های جنوبی از نقاط مشترکی برخوردار هستند. برنامه‌هایی نظیر نوحه‌خوانی، زنجیرزنی، سنج و دمام و یزله و... آیین‌هایی هستند که در این ایام اجرا می‌شوند اما با وجود همه اینها نوع عزاداری بوشهری‌ها در کشور تقریبا منحصربه‌فرد است و به‌نوعی در این زمینه می‌توان توریسم مذهبی را ترویج داد؛ یعنی در این ایام برای معرفی مراسم عزاداری و آشنایی دیگر مردمان کشور با این آیین می‌توان تورهای مذهبی تدارک دید.
آن هنگام که مردان سیاهپوش و زنان داغدیده جنوبی به عزاداری می‌پردازند، زمانی که تعزیه واقعه عاشورا به نمایش گذاشته می‌شود یا زمانی که عزاداران حسینی چنان مدهوش عشق حسین می‌شوند که در سینه‌زنی خود به یزله روی می‌آورند و با خواندن نوحه نهایت اندوه و تحسر خود را نمایان می‌سازند. آنها چنان حسین حسین سر می‌دهند که آسمان در مقابل این ماتم کمر خم می‌کند. حسین (ع) یکی از امامان محبوب در میان اهالی جنوب است آنها هیچ‌گاه بی‌مروتی کوفیان و قساوت قلب یزیدیان را تاب نمی‌آورند و در طول این دو ماه نهایت داغ و اندوه خود را به‌تصویر می‌کشند. بنابراین دعوت از دیگر مردمان ایران برای دیدن آیین مذهبی استان، راهی برای ترویج و گسترش فرهنگ عاشورایی و توریسم گردشگری در منطقه جنوب است..
البته ناگفته نماند که هر ساله استان ما در این ایام میزبان چهره‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی متعدد و همچنین مردم عادی است اما می‌طلبد برای معرفی ظرفیت‌ها، آیین‌ها و سنت‌ها و... به‌شکل پویاتر و هدفمند‌تری ظاهر شویم. در این استان هنرمندانی هستند که در راستای حفظ، معرفی و احیای بسیاری از آیین‌های سنتی و مذهبی، تعزیه و... می‌کوشند و در این حوزه به‌صورت متمرکز و تاثیرگذار پیش می‌روند.
مسوول کانون تعزیه استان در خصوص آیین‌های مذهبی که در ایام سوگواری به‌ویژه آیین‌هایی که در ماه محرم و صفر در بوشهر اجرا می‌شوند، در گفت‌وگو با بامداد جنوب گفت: در ماه محرم و صفر چاووشی، زنجیرزنی، روضه‌خوانی، پامنبری، بوق، دمام و سنج، سینه‌زنی، یزله بعد از سینه‌زنی، تعزیه، مراسم تابوت امام رضا (ع) و امام حسن مجتبی (ع ) از جمله آیین‌هایی است که در این ایام اجرا می‌شود و همه این آیین‌ها نشات گرفته از گذشتگان و نیاکان ما است.
احمد مظفری در خصوص «یزله» یا «حیدری» نیز توضیح داد: «یزله» ریتم تندی دارد و جوانان پس از خاتمه سینه‌زنی با شرکت در آن، با گرفتن کمر یکدیگر و با انجام حرکات شورانگیز در یک ستون قرار می‌گیرند و از این طریق احساسات خود را تخلیه می‌کنند.
وی در ادامه درباره استفاده از بوق، دمام و سنج در مراسم عزاداری عاشورا بوشهری‌ها نیز بیان کرد: از دیرباز از بوق، دمام و سنج برای اطلاع‌رسانی و توجه مردم به محرم و صفر استفاده می‌شود و همچنین طنین‌اندازی این سازها به ساعت و موقع شروع مراسم سینه‌زنی اشاره دارد.
مظفری در خصوص تعزیه‌هایی که در دهه آخر ماه صفر در سطح استان اجرا می‌شود، خاطرنشان کرد: در دهه آخر ماه صفر تعزیه‌هایی نظیر «اربعین حسینی»، «خرابه شام»، «رسوایی قصر و بارگاه یزید» و «کتلی تابوت» از سوی هیات‌های مذهبی و عزاداری در سطح استان اجرا می‌شود.
مظفری با اشاره به این‌که در مراسم عزای حسینی تمام مردمان ایران سینه‌زنی می‌کنند اما در بوشهر این آیین متفاوت‌تر از سایر نقاط اجرا می‌شود، تصریح کرد: سینه‌زنی در بوشهر به‌صورت دایره‌ای و در چندین صف برگزار می‌شود که دسته‌های سینه‌زنی عموما بین پنج تا 20 دور با برداشتن پاها به‌طور موزون و منظم حول محوری که در مرکز آن نوحه‌خوان قرار دارد، به عزاداری می‌پردازند و شور آنها در بالا بردن دست و محکم زدن بر سینه خود و خم شدن به پایین است، در حالی که در دیگر مناطق کشور عزاداران به‌صورت ایستاده سینه‌زنی می‌کنند.
مسوول کانون تعزیه استان با تاکید بر این‌که با آمدن ماه محرم تمام شهر و مکان‌های مذهبی با همراهی و همکاری جوانان پرشور و عاشقان اهل بیت (ع) سیاهپوش می‌شود، افزود: با این عمل نه تنها به استقبال ماه محرم و صفرمی‌روند، بلکه زمینه‌ساز ابقای و احیای شور حسینی در میان آحاد جامعه به‌ویژه جوانان می‌شوند، به‌طوری که در دیگر ماه‌های سال چنین فرصت تربیتی و فرهنگ‌سازی کمتر پیش می‌آید.
احمد مظفری با بیان این‌که نسل جوان در پیوند جامعه با فرهنگ عاشورا با حضور فعالشان در آیین‌ها و سنت‌های مذهبی و عزاداری، نقش بسزایی را ایفا می‌کنند، خاطرنشان کرد: مداحی‌هایی که در دهه آخر ماه صفر صورت می‌گیرد، بیشتر شامل مدح حضرت زینب (س) در تحمل مصائب، مدح حضرت رقیه (س)، مدح شهدای کربلا در اربعین، مدح امام رضا (ع) و امام حسن مجتبی (ع) و مدح پیامبر (ص) می‌شود.
وی در پایان با بیان این‌که از تمامی دست‌اندرکارانی که در ترویج و اشاعه دین تلاش می‌کنند، قدردانی می‌کنم، خاطرنشان کرد: کانون تعزیه استان بوشهر پذیرای هر گونه همکاری با مراکز دینی، آیینی و سنتی استان در راستای معرفی و بالندگی آیین‌ها و سنت‌های بومی و مذهبی این منطقه است.
پربازدید ها