بامدادجنوب- هدی خرم‌آبادی:
اجرای طرح سراسری جنگلانه از طرف گروهی از سازمان‌های مردم‌نهاد زیست‌محیطی در ۵ دی ۱۳۹۳ در ۱۴ استان ایران در مساحت بیش از ۱۶۱ هکتار آغاز شد. هدف این طرح، احیای رویشگاه‌های جنگلی آسیب‌دیده ایران بود. در این طرح، به‌طور عمده از روش کپه‌کاری برای کاشتن بذر درختان بومی استفاده شده است. دومین دوره جنگلانه در ۲۷ آذر ۱۳۹۴ اجرا شد و به همه استان‌های ایران توسعه پیدا کرد. این در حالی است که سومین دوره این طرح نیز در سراسر استان‌های کشور از جمله استان بوشهر اجرا شد.
امسال سومین سال اجرای طرح ملی جنگلانه در استان با همکاری منابع طبیعی استان و شهرستان‌ها، سازمان‌های مردم‌نهاد و دوستداران طبیعت انجام شد. برای بررسی بیشتر با اقدامات انجام شده در استان با رئیس اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گفت‌وگو کردیم. سهیل مهاجری در گفت‌وگو با بامداد جنوب در پاسخ به این سوال که هدف از اجرای طرح جنگلانه در استان چیست، گفت: با توجه به تخریب‌ها یا بهره‌برداری‌هایی که در سطح مراتع و جنگل‌ها صورت گرفته، بیشتر با هدف غنی‌سازی اراضی جنگلی و توسعه پایدار منابع طبیعی با استفاده از بذر گونه‌های بومی اقدام به این کار کردیم.
وی با اشاره به این‌که انتخاب نوع بذر در این طرح و طرح‌های این‌چنینی از اهمیت بسیاری برخوردار است، افزود: در کاشت گونه‌های گیاهی اگر ظرفیت اراضی جنگلی را مد نظر قرار ندهیم و گیاهانی را بکاریم که از لحاظ خاک، میزان بارندگی و شرایط اقلیمی مناسب با منطقه مورد نظر نباشد، علاوه بر این‌که به اکوسیستم منطقه فشار می‌آید، گیاهان کاشت شده نیز از بین می‌روند.
مهاجری ضمن تاکید بر این‌که طی دو روز اخیر با مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد، تشکل‌های مردمی و دوستداران طبیعت در کوه‌های گیسکان و باغ تاج دشتستان، سواحل دلوار، کوه سیاه در دشتی، آبیَک بوشکان اقدام به کاشت بذر کردیم و امروز هم در عسلویه کاشت کهور ایرانی و در گناوه کاشت گیاهان دارویی و کُنار را در برنامه داریم، تصریح کرد: معتقدیم که طرح جنگلانه باید به‌صورت مردمی اجرا شود و منابع طبیعی هم حمایت‌کننده باشد.
رئیس منابع طبیعی در ادامه خاطرنشان کرد: بذرکاری در این فصل بهترین نتیجه را می‌دهد.
این مسوول در پاسخ به این سوال که گاهی مشاهده شده کاشت گیاهان از سوی مردم یا نهادها و سازمان‌ها به‌منظور توسعه گردشگری و مسائلی از این قبیل، تخریب شده، گفت: برای اقدام به بذرکاری محل‌هایی را انتخاب کردیم که خود بهره‌برداران نیز در انتخاب آنها مشارکت داشته‌اند اما خود مردم باید نسبت به حفاظت از این بذرکاری‌ها احساس مسوولیت کنند، از همین رو لازم است فرهنگ‌سازی مورد نیاز به‌منظور ایجاد تعلق خاطر به درختان و گیاهان صورت بگیرد. بی‌شک مردم با در نظر گرفتن این نکته که «درخت موجودی زنده است» در حفظ و نگهداری از آن بیشتر تلاش می‌کنند.
مهاجری در ادامه به نکته قابل تامل دیگری اشاره کرد و گفت: چند روز پیش در فضای مجازی خبری مبنی بر قطع درختان در کوه‌های دشتستان دست به دست شد که همین اتفاق انگیزه‌ای شد تا با مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد و دیگر تشکل‌های مردمی دشتستان به منطقه مورد نظر برویم و در آنجا نیز بذر بکاریم. هر چند مسیر مورد نظر بسیار سخت و طاقت‌فرسا بود اما خود را ملزم به رفتن به منطقه مورد نظر و کاشت بذر کردیم. علاوه بر این، در منطقه تنگ سدر دشتی نیز که دو- سه سال قبل بر اثر آتش‌سوزی تخریب شده بود، اقدام به کاشت بادام کوهی کردیم.
وی با اشاره به این‌که در مجموع یک میلیون و 200 هزار هکتار مراتع در استان وجود دارد که بی‌شک برای حفظ و نگهداری آنها به استخدام نیروهای بسیار و برای استخدام این نیروها نیز نیاز به ارائه خدمات و هزینه‌های فراوانی وجود دارد، یادآور شد: با ورود مردم به مساله محیط زیست و حفظ منابع طبیعی به‌طور قطع از بار مالی هنگفت و چنین هزینه‌هایی کاسته می‌شود، علاوه بر این‌که با ایجاد احساس مسوولیت در مردم، به اهداف مورد نظر که همان حفظ منابع طبیعی و غنی کردن آنهاست، بسیار نزدیک‌تر می‌شویم.
رئیس اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان افزود: لزوم ورود مردم به این مساله از آنجا ناشی می‌شود که طبیعت از آنِ مردم و برای نسل‌های آینده است. ضرورت آگاهی‌بخشی به مردم نیز بدین سبب است که اگر مردم بدانند قطع یک درخت به منزله نابودی یک کارخانه اکسیژن‌سازی است، بی‌شک در حفاظت از درخت احساس مسوولیت می‌کنند.
در ادامه با مسوول اداره آموزش و ترویج اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گفت‌وگو کردیم. فردین حاجب در پاسخ به این سوال که برای ترویج فرهنگ‌سازی و آموزش به شهروندان چه راهکاری مناسب است، گفت: برگزاری کلاس‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی به آنها باید در اولویت کاری قرار داده شود، چراکه شماتت و سرزنش کسانی که نسبت به مساله‌ای آگاهی ندارند، معقول و منطقی نیست.
وی با بیان این‌که شهروندان باید در خصوص این‌که قطع یک درخت چه آسیب‌ها و تهدیدهایی را به‌دنبال دارد و کاشت یک درخت چه فوایدی دارد، افزود: آموزش مجریان و بهره‌برداران، آموزش به جوامع محلی و تشکل‌های مردمی را همواره در دستور کار داریم و هر جا که نیاز باشد ورود می‌کنیم.
حاجب با اشاره به این‌که مردمی شدن این‌گونه حرکت‌ها را مد نظر داریم، تاکید کرد: راه‌اندازی صندوق‌های تعاونی را در آینده‌ای نزدیک در برنامه داریم که به‌طور قطع در پیشبرد اهداف به ما کمک خواهد کرد.
درخت و جنگل مِلک شخصی کسی نیست، متعلق به همه مردم است و مردم مالک اصلی آن هستند، بنابراین بدیهی است که وظیفه آنها در خصوص حفظ، نگهداری و توسعه جنگل‌ها از سوی مردم تا چه اندازه حائز اهمیت است. این در حالی است که امروزه نقش بی‌بدیل مردم در پیشبرد و توسعه امور بر کسی پوشیده نیست.
