بامدادجنوب- هما نیکبخت:
اندک تاملی در چهارراهها و حاشیه خیابانها بهسادگی نشان میدهد که «تکدیگری» به یک پای ثابت مشاغل بدل شده و به نظر میرسد تداوم روند بیکاری مردم را بهسمت و سوی تکدیگری کشانده است. همه ما تجربه یک بار صحنه روبهرو شدن با کودکان خیابانی مواجه شدهایم که: آقا، آقا گل میخری، خانم، خانم شیشه ماشینتون رو تمیز کنم؟ یا آدامس به دست هستند و ... .
یکی از پیامدهای منفی رواج تکدیگری در جامعه این است که فرد مورد نظر به بیکاری و تکدیگری خو میگیرد و دیگر حاضر نیست با مساعد شدن شرایط کسب و کار هم تکدیگری را رها کند، چراکه «عادت» کرده است. عادت کرده که بدون هیچ سختی و مشقتی در مغازهها، بیمارستان، پارک، داروخانه، خیابانها، حتی گاهی با مراجعه به در منازل و ... خرج روزانه خود را دربیاورند و خود را مقید به هیچ ساعت کار و قوانین و مقرراتی نکنند.
رواج این پدیده گاهی به یکی از دستاویزهای بزهکاران نیز تبدیل شده و با به هیات و ظاهر نیازمندان درآمدن، از این راه مخارج خود را تامین میکنند. علاوه بر این، این افراد گاهی مشکلات بهداشتی را موجب میشوند که نبود نظارت بر آنها تبعات منفی فراوانی را رقم میزند.
این در حالی است که متکدیان برای جذب افراد به شیوههای بسیاری متوسل میشوند که گاه بینهایت منزجرکننده و تاملبرانگیز است. بهعنوان مثال یکی از شیوههای پرطرفدار و البته دیگر قدیمی، گرفتن نوزادی شیرخواره یا کودکی معلول است تا بهواسطه آن بتوانند نگاه عابران را به خود جلب کنند.
حال این پدیده در برخی از مناطق پررنگتر و در برخی دیگر نمود کمتری دارد. بهعنوان مثال شهر تبریز در نداشتن گدا زبانزد است. نگاهی به پدیده تکدیگری در استان ما نشان میدهد که تکدیگری در دشتستان رواج زیادی دارد. بدیهی است که بیتوجهی به این امر به رواج و شیوع آن کمک میکند و با شیوع آن، کنترل این پدیده هم سختتر میشود.
جامعهشناسان معتقدند در چندین سال اخیر یکی از معضلات شهرهای بزرگ بهخصوص تهران معضل تکدیگری یا گدایی یا بهنوعی درآمدزایی نادرست متکدیان و افراد بیکار، کودکان بیخانمان و زنان بیسرپرست در سطح شهر است. افرادی که از راه گلفروشی، دود کردن اسپند یا پاک کردن شیشههای خودروها، جلوی ماشینها را میگیرند و علاوه بر اختلال در عبور و مرور، چهره شهرها را نیز زشت کرده و شخصیت اجتماعی شهر را تنزل میدهند. در همین راستا به گزارش ایسنا، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران با اشاره به خلأ قانونی در جمعآوری کودکان متکدی از تغییر رویه فعالیت باندهای تکدیگری به سمت جذب کودکان خبر داد.
خلأ قانونی در جمعآوری متکدیان کودک و تغییر رویه باندهای تکدیگری
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران با اشاره به پشت پرده حضور گسترده متکدیان کودک در معابر شهر گفت: در معابر شهر کمتر میتوان متکدی بزرگسال مشاهده کرد اما از آنجایی که قانون در جمع آوری متکدیان کودک خلأ دارد و سرکردههای باندهای تکدیگری نیز این موضوع را میدانند، نسبت به جذب کودکان برای گدایی اقدام کردهاند.
وی با بیان اینکه براساس قانون شهرداری تنها مسوولیت جمعآوری متکدیان بزرگسال را دارد و ساماندهی متکدیان کودک بر عهده بهزیستی و نیازمند اخذ دستور قضائی است، تاکید کرد: بر همین اساس میبینیم که این روزها تعداد متکدیان کودک افزایش یافته است و مردم باید دقت داشته باشند که نباید به این افراد کمک کنند، چرا که هر ریالی که به این کودکان کمک میشود به جیب سرکرده باند ریخته میشود و این فرد تشویق میشود تا تعداد بیشتری کودک جذب کند.
عبدالهی با بیان اینکه به دلیل این خلأ قانونی باندهای تکدیگری تغییر رویه داده و به سمت جذب کودکان پیش رفتهاند، گفت: مردم باید بدانند که متکدی نیازمند واقعی نیست و در پس این کودکان باندهای تکدیگری وجود دارند.
وی در پایان در خصوص ساماندهی شبه متکدیان که گاهی در معابر و سر چهارراهها با در دست گرفتن اشیای کمبهاء همچون دستمال کاغذی و فال اقدام به تکدیگری میکنند، تصریح کرد: ساماندهی و جمعآوری این افراد نیز در دستور کار قرار دارد و در حال فراهم ساختن زیرساختهای آن هستیم.
متاسفانه باندهای جذب کودکان با بیتوجهی به آینده این کودکان از وضعیت مالی آنها و خانوادههایشان سوء استفاده کنند و تنها هزینه اندکی از کار و تلاش شبانهروزیِ خیابانگردی و شبگردی این کودکان را به آنها میپردازند. کودکان پاک و معصومی که از همان اوان معصومیتشان به جای پرداختن به بازیهای کودکانه و سیر کردن در دنیای کودکانهشان، به کوچهگردی مشغول هستند و در کوچه پسکوچههای شهر با انواع بزهها روبهرو میشوند، ظرفیت تبدیل شدن به یک بزهکار و متخطی را پیدا میکنند و میتوانند در آینده آسیبهای اجتماعی فراوانی را رقم بزنند که گاه غیر قابل جبران هستند.
بسیاری گمان میکنند که تنها نهاد مقابله با پدیده تکدیگری و متکدیان، شهرداری است اما در واقع سازمانهای بسیاری با این پدیده اجتماعی درگیر هستند و در قبال آن مسوولیت دارند که عبارتند از: شهرداری، نیروی انتظامی، سازمان بهزیستی، وزارت کشور، وزارت رفاه، تامین اجتماعی، دادگستری، وزارت کار، کمیته امداد و.. ».
بیشک دست در دست هم گذاشتن همه این نهادها این کودکان و حتی دیگر متکدیان را از تکدیگری رهایی میبخشد و راه و رسم صحیح زندگی کردن و مستقل بودن را به آنها میآموزد بدون آنکه در جامعه به منزله تهدید محسوب شوند.