بامدادجنوب- الهام بهروزی:
کتاب بهترین دوست و مونس انسان است. دوستی که هیچگاه رازهای انسان را فاش نمیکند و به او ضربه نمیزند، بلکه به آدمی میآموزد چگونه با زندگی و افراد روبهرو شود، چگونه با واقعیات و رویدادهای روزمره کنار بیاید و بهترین عکسالعمل را در تقابل با آنها داشته باشد. در مجموع جنبه تعلیمی کتاب بر همگان اثبات شده و غیرقابل کتمان است.
امروزه بنا به دلایلی پیوند ایرانیها با کتاب سست شده است اما هنوز هم برای استحکام این پیوند دور نشده و نه تنها مسوولان و متولیان مربوط، بلکه تکتک آحاد جامعه در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی میتوانند موثر واقع شوند. کتاب یکی از ابزاهایی است که در داناییافزایی و ارتقای دانستههای بشر نقش بسزایی را ایفا میکند. در این میان، یکی از مشکلاتی که در حوزه کتابخوانی در استانها بهخصوص جنوبی مشاهده میشود، در دسترس نبودن تازههای نشر، کتب کمیاب و تخصصی است. البته این معضل تا حدودی با برپایی نمایشگاههای سراسری و بزرگ کتاب در طول سال میتواند مرتفع شود. در استان بوشهر با توجه به اینکه همچنان از نبود کتابخانهها و کتابفروشیهای تخصصی رنج میبرد (هرچند در این چند سال کتابفروشیهای خوبی نظیر کتاب شهر، پارکر و پاپیروس در بوشهر فعالیت میکنند اما بهتنهایی پاسخگوی ذائقه همه مخاطبان کتاب نیستند)، برگزاری نمایشگاه کتاب با حضور ناشران معتبر و برگزیده لازم و مفید است، چراکه قشر کتابخوان این استان گاه برای تهیه برخی از کتب کمیاب یا تخصصی و تازه منتشر شده باید کیلومترها راه را طی کنند. در همین راستا ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر که یکی از متولیان حوزه کتابخوانی است، هر ساله با همکاری برخی از ارگانهای دولتی به برگزاری نمایشگاه سراسری کتاب همت میگمارد. امسال هم یازدهمین نمایشگاه بزرگ کتاب را با حضور ۳۰۰ ناشر که در میان آنها ناشرانی چون امیرکبیر، سخن، ثالث، ققنوس و... دیده میشود، در محل دائمی نمایشگاه بینالمللی بوشهر برگزار کرده است. این نمایشگاه که از ۲۴ آذرماه با حضور علیاصغر کاراندیش معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آیتالله صفاییبوشهری نمایندهولی فقیه در استان و امام جمعه بوشهر، حمیده ماحوزی مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر، برخی از مسوولان و چهرههای فرهنگی استان و علاقهمندان حوزه کتاب و کتابخوانی گشایش یافت تا ۲۹ آذرماه به فعالیت خود ادامه خواهد داد. در این نمایشگاه تلاش شده تا به همه ذائقهها توجه شود، البته بدونشک تا رسیدن به یک نمایشگاه ایدهآل همچنان فاصله داریم اما همین که هر سال بهتر از سال قبل این نمایشگاه به حیات خویش ادامه میدهد، جای امیدواری است ولی انتظار میرود که تمام ناشران معتبر و تازهکار با تازهها و کتب خواندنی خود به بوشهر بیایند.
روز جمعه در جریان بازدیدی که از این نمایشگاه داشتیم و از غرفههای حاضر در نمایشگاه دیدن کردیم، در حین بازدید به غرفه یکی از انتشارات معتبر و صاحبنام رفتیم که در نمایشگاه امسال با کتابهای پرفروش و تازههای نشر خود در حوزه ادبیات داستانی، تاریخی، کودک و نوجوان، علوم سیاسی، روانشناسی، رمان و... به بوشهر آمده بود. مسوول این غرفه در خصوص استقبال مردم از نمایشگاه با اندکی تامل پاسخ داد: فکر میکردم که بوشهریها بیشتر از این از کتاب استقبال میکنند اما در این چند روز چندان خریدی نداشتند، البته امیدوارم که این وضعیت ثابت نباشد و بهتر شود. در ادامه از وی سوال کردم که شاید کتبی که شما به نمایشگاه آوردید کتاب موردنظر آنها یا مربوط به تخصص آنها نباشد، چون مردم بوشهر معمولا آثار خوب را مطالعه میکنند، توضیح داد: ما امسال با تمام توان به نمایشگاه آمدیم، البته غرفهای که در آن هستیم. ظرفیت این را ندارد که تمام منابع خود را در آن به نمایش بگذاریم و انتظار ما این بود که غرفه بزرگتری به ما بدهند. با خرید یکیدو کتاب از این غرفه فاصله گرفتیم و در ادامه گشتوگذارمان به غرفههای دیگر هم سرکشی کردیم تقریبا در همه حوزهها کتاب دیده میشد اما اینکه این کتابها تا چه میزان از درجه اعتبار و تازگی مطالب برخوردار هستند و میتوانند پاسخگوی ذائقه مخاطب باشند، خارج از تخصص ما بود ولی در این غرفهها هم کتابهای پرفروش دیده میشد و هم تازههای نشر. پس از بازدید کامل نمایشگاه به غرفهای میرویم که قرار است در آن از کتبی که به همت منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی منتشر شدهاند، رونمایی شود. اجرای این آیین رونمایی را شاهرخ سروری، مجری صدا و سیما برعهده دارد.
در این آیین، رئیس پژوهش و فناوری سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس گفت: تاکنون 99 پایاننامه با حمایت منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس نگاشته شده است که 60 درصد از این پایاننامهها مربوط به استان بوشهر است. ما در این بخش بهطور ویژه از پژوهشگران، محققان و نویسندگان حمایت میکنیم.
خشایار پورمحمدشاهینی در ادامه با بیان اینکه در همین راستا سال گذشته از 12 اثر از جمله کتاب «فایزانههای دشت و دریا» حمایت کردیم و امسال نیز در ادامه برنامههای فرهنگی و آموزشی خود، کتابهای متعددی را برای چاپ حمایت خواهیم کرد، افزود: مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس توجه ویژهای به پژوهش دارند و همواره تاکید میکند که ما مرزی برای حمایت از آموزش و پژوهش نداریم.
وی در پایان ناکید کرد: خانم ماحوزی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر همواره پیگیر مسائل فرهنگی استان هستند و امیدوار هستیم ما نیز بتوانیم در این زمینه موثر واقع شویم.
همچنین نویسنده کتاب «فایزانههای دشت و دریا» در آیین رونمایی این اثر گفت: آقای یوسفی، آقای شاهینی و خانم ماحوزی همواره همکاریهای بسیار خوبی را در عرصه توسعه فرهنگی در استان بوشهر داشتهاند و صادقانه در زمینه ادب و هنر حرکت میکنند.
عبدالمجید زنگویی در ادامه با بیان اینکه افتخار میکنم که از بوشهر برخاستهام و عاشق بوشهر و بوشهریها هستم و سپاسگزارم از اینکه دست من را گرفتید تا تکتک این دوبیتیهای را گردآوری کنم، افزود:140 دوبیتی برگزیده از دوبیتیسرایان استان بوشهر در این کتاب جمعآوری شده است. مقدمه این کتاب را منوچهر آتشی در سال 84 نوشته که شوربختانه بعد از این نگاشتن این مقدمه دار فانی را بدرود گفت اما در این کتاب دوبیتیهای بسیار زیبایی جمعآوری شده است که میتواند منبعی برای دوبیتیسرایی جنوب شناخته شود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر نیز در آیین رونمایی از کتاب «فایزانههای دشت و دریا» گفت: تشکر ویژهای از مهندس یوسفی داریم، چراکه همواره حامی فرهنگ و هنر استان بوشهر هستند.
حمیده ماحوزی در ادامه با بیان اینکه منطقه ویژه پارس جنوبی همواره در کنار صنعت، به برنامههای فرهنگی توجه ویژهای داشته است، افزود: منطقه ویژه پارس جنوبی با وجود اینکه با صنعت سر و کار دارد و کارشان فرهنگی نیست ولی نیت آنها فرهنگی است و پیوسته از این حوزه حمایت کردهاند. وی با اشاره به کتاب «فایزانههای دشت و دریا» ادامه داد: آقای زنگویی سالها است که در حوزههای فرهنگی تلاش میکنند و گردآورنده ابیات خوبی از شاعران هماستانی است.
مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر در پایان با بیان اینکه استان بوشهر در یک قدمی کسب عنوان پایتخت کتاب ایران قرار دارد، خاطرنشان کرد: تفاهمنامهها امضا و طرحهای خوبی در این زمینه تدوین و اجرا شده است و امیدواریم امسال بتوانیم عنوان پایتخت کتاب را کسب کنیم.
مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس هم که در این آیین حضور داشت، گفت: دستیابی به توسعه پایدار نیازمند توجه به حوزه فرهنگ و آموزش است. تلاش میکنیم تا در این رویدادهای فرهنگی شرکت کنیم و در حدی که میتوانیم دین خود را به استان بوشهر ادا کنیم.
مهدی یوسفی در ادامه با بیان اینکه عبدالمجید زنگویی، نویسنده کتاب «فایزانههای دشت و دریا» از نویسندههای توانمند استان بوشهر است، افزود: وی در کتاب شعر «دشتی و دشتستان» بهخوبی به مسائل ادبی و هنری، تاریخ و جغرافیای این مناطق پرداخته است که بدونشک نقش مهمی را در ماندگاری آثار غیرملموس فرهنگی و تاریخی و ادبی این دیار ایفا میکند.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه دنیای سنتی بوشهر در فرایند جهانی شدن در حال تغییر است و فرصت بسیار کمی باقی است که بتوان وضعیت کنونی و گذشته این مناطق را مدون و برای آیندگان تشریح کرد، هرچند کار سختی است ولی باید آنها را جمع کرد، افزود: ما در زمینه عمل به مسوولیتهای اجتماعی خود ابتدا به حوزه فرهنگ و آموزش و بعد از آن به توسعه زیرساختها توجه داریم تا بتوانیم به توسعه پایدار برسیم، خاطرنشان کرد: امیدوار هستیم بوشهر امسال بهعنوان پایتخت کتاب کشور انتخاب شود، چراکه تلاشهای بسیار زیادی در این زمینه صورت گرفته است.
یادآوری میشود، آیین رونمایی از کتابهای «فایزانههای دشت و دریا» عبدالمجید زنگویی، «جامع سرمایهگذاری منطقه ویژه پارس» و «پروژههای عامالمنفعه سفر مقام معظم رهبری به عسلویه» با حضور مهدی یوسفی مدیرعامل منطقه ویژه پارس جنوبی، عبدالکریم مشایخی رئیس بنیاد بوشهرشناسی، حمیده ماحوزی مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر، آنیتا مظفری معاونت فرهنگی ادارهکل ارشاد استان، خشایار پورمحمدشاهینی رئیس پژوهش و فناوری منطقه ویژه پارس جنوبی، ایوب بنوی رئیس روابط عمومی و امور فرهنگی پارس جنوبی و جمعی از اهالی ادب و فرهنگ در حاشیه نمایشگاه کتاب برگزار شد. در ادامه، تفاهمنامه پایتخت کتاب ایران میان مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر به امضا رسید.
پس از رونمایی از این آثار، در همین غرفه با حضور پژوهشگران و اهالی شعر و ادب از مجموعه شعر صالح دوروند یکی از شاعران غزلسرای استان به نام «هوای چتری» رونمایی شد. در این رونمایی، ابتدا عبدالله رئیسی و حمزه زارعی، ضمن خوانش تعدادی از غزلهای این کتاب، به بررسی ویژگیهای غزل دوروند پرداختند و درباره عناصر زبانی، ذهنی، فرمی، زیباییشناسی و مضامین و نوآوریهای غزلهای این شاعر بوشهری بحث و گفتوگو کردند. در این نشست، رئیسی به وجوه تغزلی این کتاب پرداخت و زارعی نیز به سیر تحول معشوق در غزل فارسی اشاره کرد. این آیین نیز با جشن امضای این اثر پایان یافت.
پس از این برنامه، آیین رونمایی از تازهترین اثر سعید بردستانی به نام «تار مو» و «شیاطین» ترجمه زهرا زارعی با حضور ادبدوستان به همت انجمن سینمای جوانان استان بوشهر برگزار شد. سعید بردستانی در این آیین در خصوص تازهترین اثر خود گفت: نوشتن این کتاب تابستان سال 84 در تهران بر پایه یک تجربه شخصی شروع شدو بهدلیل اینکه رئالیسم همیشه مرا آزار میدهد و برایم خستهکننده است، نوشتن این اثر متاثر از تجربههای فراواقعانه یا سورئال یا جادویی زمستان همان سال در بوشهر به پایان رسید ولی آن را امسال و با گذشته 11 سال منتشر کردم.
نویسنده مجموعه داستان «نهنگ تاریک» در ادامه با بیان اینکه البته پیش از اینکه من داستان را از محدوده خصوصی خود بیرون بیاورم. همسرم در بازنویسی داستان به من کرد، افزود: در واقع او نویسنده در سایه این اثر است اما اینکه چرا کتاب دیر چاپ شد، بهدلیل پارهای از مشکلات بود. این برنامه با توضیحات فرشید جاناحمدیان پیرامون این کتاب ادامه یافت. سپس از کتاب رونمایی و جشن امضا با حضور نویسنده برگزار شد.
نمایشگاه کتاب فرصت خوبی برای اندیشیدن، افزایش آگاهی و صلح با کتاب است. همچنین فرصتی بکر است برای دیدار نویسندگان با مخاطبان و گفتوگو و تبادل نظر پیرامون حوزه کتاب و کتابخوانی که در واقع نیاز به واکاوی و آسیبشناسی دارد. امید که پیش از این شاهد حمایت دیگر مسوولان استانی و شهرستانی به حوزه هنر، فرهنگ و کتاب باشیم، چراکه مسوولان همیشه میتوانند الگوی خوبی برای ترغیب افراد به سوی بخشهایی باشند که توسعه جامعه در گرو پیشرفت و ارتقای آن بخشهاست.