بامدادجنوب- هدی خرمآبادی:
میزان مرگ و میرها و مهاجرتها از یکسو و میزان زاد و ولدها از سوی دیگر از جمله عواملی است که تعداد جمعیت هر منطقهای را در دو کفه ترازو قرار میدهد و میزان تفاوت در این عوامل در نهایت به افزایش یا کاهش جمعیت در یک منطقه با ویژگیها و شاخصهای جمعیتی میشود. نخستین سرشماری که در کشور ما انجام شد، در سال 1335 بود و پس از آن هر 10 سالی یکبار انجام میشود ولی از 10 سالی یک بار به پنج سالی یکبار تغییر کرد. آخرین سرشماری مربوط به سال 90 بود و امسال بار دیگر خانوارها در دو مرحله سرشماری شدند. برای بررسی بیشتر این مساله با معاون آمار و اطلاعات سازمان برنامه و بودجه گفتوگو کردیم. علیرضا محمدی در گفتوگو با بامداد جنوب در خصوص فرایند سرشماری سال جاری با بیان اینکه یکی از تفاوتها و به عبارتی مزیتهای سرشماری امسال نسبت به سالهای قبل، دومرحلهای بودن و اینترنتی شدن آن بود، تصریح کرد: فرایند سرشماری دورههای قبل تنها بهصورت حضوری و میدانی بهمدت 20 روز با مراجعه به در منازل و پر کردن فرمهایی انجام میشد و پس از آن فرمها را به تهران ارسال کرده و مرکز آمار با بررسی فرمها و اطلاعات، آمار و ارقام نهایی را به استان اعلام میکرد، در صورتی که در سال جاری مرحله نخست بهصورت اینترنتی صورت گرفت و از 3 تا 28 مهرماه ادامه داشت و استان بوشهر نیز از لحاظ میزان مشارکت در مرحله نخست (مرحله ثبت نام اینترنتی) در لیست استانهای برتر قرار داشت.
محمدی با اشاره به اینکه پس از این مرحله دوم سرشماری بهصورت میدانی و حضوری آغاز شد، افزود: این مرحله نیز با تمدید چند روزه، حدود یک ماه طول کشید و مامورهای آمارگیر، کارشناسان و نیروهای اجرائی که تعدادشان به تقریبا 400 نفر میرسید، با مراجعه به در منازل کار سرشماری را از سر گرفتند.
وی در پاسخ به این سوال که فرایند سرشماری سال جاری در مقایسه با دورههای قبل چه مزیتهایی داشت، خاطرنشان کرد: نخست اینکه ثبت نام بهصورت اینترنتی علاوه بر اینکه در «مدیریت زمان» به ما کمک بسیاری کرد، از آنجا که خود فرد اطلاعاتش را در سامانه وارد میکرد، به ثبت دقیق و صحیحتر اطلاعات کمک میکرد، چراکه با وجود ارائه آموزشهای لازم به مامورهای آمارگیری گاهی این فرایند با نهایت دقت صورت نمیگرفت.
این مسوول با اشاره به دیگر مزیت سرشماری در سال 95 عنوان کرد: استفاده از تبلت در مرحله حضوری و میدانی به جای فرمهای کاغذی، از دیگر مزیتهای سرشماری امسال بود که بستر اصلاح آنلاین اشتباهات را فراهم میکرد.
معاون آمار و اطلاعات سازمان برنامه و بودجه در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه در سرشماری اخیر، چه مشکلاتی پیش روی نیروهای آمارگیری بود، گفت: از جمله مشکلات موجود در سرشماری جاری این بود که افراد در مرحله اینترنتی کدی را دریافت کرده بودند که نیروهای آمارگیری با مراجعه به در منازل کدها را یادداشت و ثبت میکردند اما شهروندان بر این گمان بودند که فرایند سرشماری به پایان رسیده و از آنجا که مدتی از مرحله نخست تا مرحله حضوری سپری شده بود، کدهای دریافتی در دسترسشان نبود. این عامل «زمان» بسیاری را به خود اختصاص کرد و خستگیهای ناشی از آن.
محمدی با بیان اینکه امتیاز مهم سرشماری «آدرسمحور» است، چراکه در نهایت به این اطلاعات که در هر محلهای چه تعداد و با چه ویژگیهایی زندگی میکنند، دست مییابیم که برای دولت حائز اهمیت است، تصریح کرد: پس از اعلام نهایی مرکز آمار، اطلاعات منتشر شده را براساس محله به محله و بلوک به بلوک با ویژگیها و شاخصهای جمعیت ارائه میشود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است یکی از اعضای خانواری که در شهر دیگری زندگی میکند دوبار ثبت نام شود یا بالعکس خانواری در سرشماری لحاظ نشوند، افزود: در سیستم الکترونیکی بخشی از تکرارهای اینچنینی حذف میشود، چراکه سیستم یک کد ملی را دوبار ثبت نمیکند ولی تکرارهای موجود در مرحله حضوری و میدانی را نیز مرکز آمار با بررسی دقیق حذف میکند.
این مسوول در ادامه با بیان اینکه در آخرین دورهای که سرشماری صورت گرفت، جمعیت استان در حدود یک میلیون و 32 هزار نفر اعلام شد، یادآور شد: هنوز از سوی مرکز آمار نتیجه نهایی سرشماری سال جاری اعلام نشده اما انتظار داریم که با افزایش جمعیت روبهرو باشیم. ضمن اینکه خبرهای غیر رسمی و منتشر نشده حاکی از آن است که قرار است سرشماری از پنج سالی یکبار به 10 سالی یکبار تغییر کند.
خبر جالبی که روز گذشته در فضاهای مجازی منتشر شد، بیانگر سرشماری خانواده 10 نفره در کوههای ارم دشتستان بود که بهمنیار 70 ساله بههمراه همسر، خواهر و هفت فرزندش تا کنون از کوهستان خارج نشده و به کلی از حال و هوای زندگی در شهر بیخبر بودند.
حال باید منتظر ماند و دید که پس از اعلام نهایی مرکز آمار با توجه به موقعیت اشتغالزایی استان و اینکه بوشهر یکی از استانهای مهاجرپذیر است، تعداد جمعیت از یک میلیون و 32 هزار نفر در سال 90 به چه رقمی میرسد.