بامدادجنوب- الهام بهروزی:

طرح پایتخت کتاب ایران، طرحی است که از حدود سه سال پیش تا کنون با تاسی از طرح پایتخت کتاب جهان در کشور به‌منظور بالا بردن سرانه مطالعه در حال اجرا شدن است. استان بوشهر از سال نخست این طرح کوشیده است تا با ارائه طرح‌های نو و خلاقانه علاوه بر حوزه‌های عمومی، کتاب را وارد حوزه‌هایی کند که تاکنون با آن بیگانه بوده است. به‌عنوان نمونه حضور کتاب در میان قشرهای کارگری، صنعتی، بازاری و... به آشنایی بیش از پیش افراد جامعه با فرهنگ کتاب و کتابخوانی منجر می‌شود. این طرح هنوز آن‌گونه که باید برای افراد جامعه تبیین نشده است اما اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر در این راستا می‌کوشد تا با اجرائی کردن طرح‌های مفید و کارساز افزون بر فراگیر کردن فرهنگ کتاب و کتابخوانی در استان، طرح پایتخت کتاب ایران و همچنین رسالت عظیم آن را برای شهروندان بوشهری نیز تبیین و تشریح سازد.

 

اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر با همکاری ارگان‌های دولتی و خصوصی نظیر اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان، شهرداری بوشهر، منطقه ویژه پارس جنوبی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان، اداره‌کل آموزش و پرورش استان، اداره‌کل زندان‌های استان، دانشگاه علوم پزشکی و... موفق شده است کتاب را راهی ایستگاه‌های اتوبوس، بیمارستان‌ها، زندان‌ها، کارخانجات و... کند. در قالب این طرح و با راه‌اندازی باشگاه‌های کتابخوانی در مدارس استان امسال نهادینه‌کردن کتاب و مطالعه از همان دوره کودکی و دانش‌آموزی به‌شکل جدی‌تری دنبال می‌شود که در این زمینه شهرهای بوشهر و خورموج به‌ترتیب با ثبت 294 و 241 باشگاه کتابخوانی رتبه‌های اول و دوم جام باشگاه‌های کتابخوانی کشور را در سال جاری کسب کردند. در اینجا آنچه که بیش از این موفقیت دارای اهمیت است، این است که ما نقطه خوبی را برای پیوند افراد جامعه با کتاب انتخاب کرده‌ایم، چراکه بسیاری از ارزش‌ها از همان دوره کودکی در وجود فرد درونی می‌شود. بنابراین اگر ما از همان کودکی با اهمیت کتاب و مطالعه آشنا شویم، بدون شک این پیوند تا دوره بزرگسالی ما حفظ و روزبه‌روز نیز محکم‌تر می‌شود.

 

یکی از نقاط قوت طرح پایتخت کتاب ایران این است که به کمک آن نوعی همدلی و انسجام میان متولیان این طرح شکل گرفته و آنها با شناسایی آسیب‌ها، نواقص و کمبودها و... سعی دارند کتاب را به‌عنوان یک ارزش در جامعه درونی کنند، چراکه تجربه نشان داده است جامعه‌ای که اهل مطالعه و کتابخوانی هستند، جامعه‌ای آرام، ایمن، خلاق، آینده‌نگر، هدفدار، مثبت‌اندیش و... است و عکس آن جامعه‌ای که با کتاب انس ندارد، روزبه‌روز از ارزش‌ها و فرهنگ اصیل خود فاصله می‌گیرد و انواع جرم و بزه در این جامعه شیوع پیدا می‌کند. یکی از اقدامات تحسین‌برانگیزی که در این طرح در بوشهر اجرا شده است، طرح «سلول کتاب» است که در این طرح کتاب وارد زندان شده و افرادی که بنا به هر دلیلی اسیر میله‌های سرد و بی‌احساس زندان شده‌اند، با خو گرفتن با دوست مفیدی چون کتاب بدون شک روز و شب خویش را به‌شکل مطلوب‌تر و مفیدتری سپری می‌کنند. چه بسا همنشینی با دوست ساکت و صامتی چون کتاب آنها را که از آغاز مجرم و گناهکار نبوده‌اند، به خود آورد و مسیر زندگی آنها را دگرگون سازد.

 همچنین از دیگر طرح‌های قابل تحسینی که در طرح پایتخت کتاب ایران در بوشهر اجرائی شد، طرح «میلاد کتاب» است که در این طرح به مادرانی که تازه کودکان خود را به دنیا آورده‌اند، کتاب هدیه می‌شود. همان‌گونه که اطلاع دارید، مادر رسالت خطیر و مهم تربیت فرزندان را عهده‌دار است، بنابراین اگر ما بتوانیم در جامعه مادرانی اهل مطالعه و علاقه‌مند به کتاب پرورش بدهیم، بدون‌شک‌ این مساله در ترغیب فرزندان به‌سوی کتاب و کتابخوانی نقش بسزایی را ایفا می‌کند، چراکه وقتی کودک از همان سال‌های آغازین زندگی خود در خانواده‌ای بالنده شود که با کتاب مانوس است و در واقع کتاب یکی از اقلام سبد خانوار آنها به‌شمار می‌رود، به‌یقین این فرد نیز نسبت به مطالعه و کتاب راغب و متمایل می‌شود. بنابراین برای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی باید بکوشیم از پایه شروع کنیم، اگر امروزه در حوزه کتابخوانی با نواقص و کمبودهای زیرساختی و ابزاری در استان مواجه هستیم، شاید یکی از مهم‌ترین دلایل آن، این است که در استان مطالبه‌گران جدی هم برای آن وجود نداشته و تنها قشر خاص کتابخوان پیگیر وضعیت نامطلوب حوزه کتابخوانی بوده‌اند. امروزه با گرایش افراد بیشتری به حوزه کتابخوانی خوشبختانه کتابفروشی‌های مجهزتری در سطح استان راه‌اندازی شده‌ که البته با وجود این کتابخانه‌ها هنوز هم ما در زمینه برخورداری از کتب کمیاب و تخصصی با مشکل روبه‌رو هستیم ولی بدون شک وجود همین کتابفروشی‌های معتبر و بزرگ در ترغیب جامعه به سمت کتاب نقش موثری خواهند داشت. 

البته طرح پایتخت کتاب ایران در معرفی و ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی بسیار پررنگ و انکارناپذیر است و در این زمینه مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز به همراه مجموعه خود و دیگر ارگان‌های دولتی در تلاش است تا با ارائه طرح‌های خلاقانه و بدیع بوشهر را به گذشته درخشان خود نزدیک کند، زیرا بدون هیچ‌گونه تعصبی با توجه به پیشینه درخشان این شهر، زیبنده است از آن به‌عنوان پایتخت فرهنگی خلیج همیشه پارس یاد کرد و اهالی این شهر از دیرباز اهل ادب و علم بوده‌اند و با اندکی تامل این واقعیت بر شما آشکار می‌شود و این دیار تاکنون چهره‌های درخشانی مثل صادق چوبک، نجف دریابندری، محسن شریف، منوچهر آتشی، محمدرضا صفدری، حسن زنگنه، احمد آرام، منیرو روانی‌پور، علی باباچاهی، ایرج صغیری، غلامحسین دریانورد و... به ادبیات کشور معرفی کرده است.

مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر با اعلام این‌که بوشهر در آستانه انتخاب شدن به‌عنوان پایتخت کتاب ایران قرار دارد، به بامداد جنوب گفت: بوشهر با اعتقاد به آگاهی‌بخشی جامعه کتاب می‌خواند. با توجه به تلاش‌های مستمر اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، برنامه‌ریزی اعضای محترم دبیرخانه در شهر بوشهر، ارائه ایده‌های نو و اجرائی کردن برنامه‌های مفید در راستای معرفی کتاب و ترویج فرهنگ کتابخوانی امید است که در سال 96 بوشهر به‌عنوان پایتخت کتاب ایران معرفی شود.

حمیده ماحوزی با بیان این‌که والاترین جایگاه از آن کتاب است، افزود: کتاب همچون خورشیدی است که فضای زندگی را روشن می‌کند. کتابخوانی برای کودکان و نوجوانان که سرمایه‌های عظیم میهن عزیز ما و آینده‌سازان ارزش‌های ما هستند، به‌طور قطع تاثیر بسیار زیادی در پیشرفت تحصیلی و روشن شدن اذهان آنان دارد. 

وی در خصوص تاثیر کتاب و کتابخوانی بر جامعه توضیح داد: تاثیر عمیق کتاب در گسترش فرهنگ جامعه و سرعت بخشیدن به پیشرفت روزافزون آن انکار‌ناپذیر است. بنابراین اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با اولویت قرار دادن این برنامه سعی بر آن دارد که با ترویج «فرهنگ کتابخوانی» زمینه پیشرفت و توسعه فرهنگی و تقویت بنیه علمی جامعه را فراهم سازد. در این راستا همراهی و مشارکت آحاد جامعه سبب تسریع در دستیابی این امر مهم خواهد شد.

مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر در پایان با اعلام این‌که از بوشهر برای حضور در برنامه پایتخت کتاب جهان دعوت شده است، گفت: با توجه به استمرار برنامه‌های کتابخوانی و ظرفیت این استان و همراهی و مشارکت عموم در این طرح، برای سال 2017 از بوشهر برای حضور در طرح پایتخت کتاب جهان دعوت شده است. با توجه به استقبال خوب مردم استان در برنامه‌های قبلی، انتظار می‌رود که شهروندان بوشهری ایده‌های خود را تا پایان دی‌ماه به اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر ارائه کنند تا بتوان به کمک دیدگاه اهالی فرهنگ و هنر این شهر علاوه بر ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی، موفق به کسب عنوان پایتخت کتاب ایران بشویم. 

در پایان یادآوری می‌شود، بوشهر در طرح پایتخت کتاب ایران موفق شده در سال نخست شایسته تقدیر اعلام و در سال دوم نیز پس از نیشاپور حائز رتبه دوم شود اما امسال با ارائه طرح‌های هدفدار و مفید در تلاش است تا یکی از بخت‌های جدی این عنوان باشد و چندی پیش که محمدمهدی احمدی مدیرکل هماهنگی امور استان‌های وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی از دبیرخانه پایتخت کتاب بوشهر -که در اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مستقر است- بازدید کرد، با بررسی طرح‌های بوشهر در قالب طرح پایتخت کتاب ایران ابراز امیدواری کرد که امسال بوشهر با توجه به طرح‌های بدیع و نو به‌عنوان پایتخت کتاب ایران معرفی شود.