کریم جعفری:

رئیس‌جمهور روز گذشته به دو کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس سفر کرد تا در راستای تحکیم روابط دوجانبه، مذاکرات نزدیکی با مقامات این دو کشور داشته باشد. حسن روحانی که قرار است امشب از مسیر کویت به تهران بازگردد، شب گذشته سفر خود را از عمان شروع کرد. 

در مورد اهمیت این سفر، می‌توان موارد متعددی را مورد اشاره قرار داد. با این حال، سفر روحانی به این دو کشور تنها 20 روز پس از سفر نخست‌وزیر و وزیر امورخارجه کویت به تهران صورت می‌گیرد که در آن روزها گفته شد حامل پیامی مهم از طرف امیر این کشور کوچک حاشیه خلیج‌فارس بود. هر چند پیام و محتوای این پیام مشخص نشد، اما با توجه به تحولات عجیب و غریب منطقه که به دلیل سیاست‌های سراسر اشتباه آل‌سعود در راستای مقابله با کشورمان صورت به‌وجود آمده است، بدون شک تحت تاثیر این رویکردها است.

البته کویت سابقه چندان درخشانی در رابطه با کشورمان ندارد و در میان کشورهای حاشیه خلیج‌فارس هر چند از یک دمکراسی فرمایشی و نیم‌بند برخوردار است که به‌گونه‌ای انتخابات برگزار می‌کنند که در آن اقلیت 38درصدی شیعه این کشور تنها 8درصد کرسی‌های مجلس الامه را به دست بگیرند، اما به دلیل نزدیکی به سیاست‌های سعودی‌ها می‌تواند واسطه‌ای برای انتقال پیام‌های دو کشور باشد. البته کویتی‌ها یک نقطه‌ضعف اساسی دیگر هم دارند و آن نیز کمک‌هایی است که برخی از افراد متمول این کشور به گروه‌های تروریستی در سوریه می‌کنند، کمک‌هایی که باعث طولانی شدن جنگ در این کشور شده است.

با این حال، شاید مهمترین بخش سفر روحانی، حضور او در مسقط باشد. جایی که به صورت رسمی از طرف پادشاه سن و سال‌دار عمان مورد استقبال رسمی قرار گرفت. روابط تهران و عمان، زائیده شرایط امروز و دیروز نیست. از روزی که ارتش ایران برای مقابله با شورشیان کمونیست ظفار راهی صلاله شد تا امروز که حسن روحانی در قامت رئیس جمهور به این کشور سفر کرده است، روابط دو طرف در بهترین حالت میان دیگر کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس قرار داشته است. 

«سلطان قابوس» پادشاه عمان در سوم شهریورماه 1392 به عنوان اولین مهمان خارجی رییس دولت یازدهم به تهران آمد و روحانی نیز در نخستین سفر خود به کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، در اسفندماه 1392 راهی عمان شد که این به این ترتیب این سفر، دومین سفر روحانی به شمار می‌رود.

عمانی‌ها به دلیل روابط خوب خود با کشورهای غربی‌، به ویژه امریکا در طول دوره ریاست‌جمهور باراک اوباما میزبان مذاکرات بسیار سری تهران و واشنگتن در مسقط بودند و زیرساخت‌های اعتمادساز برجام را فراهم کردند. عمانی‌ها همچنین در حمله ائتلاف سعودی به یمن مشارکت نکرده و با در پیش گرفتن یک سیاست بینابین تلاش کردند تا به‌عنوان میزبان میانجی‌گری‌ها شناخته شوند، همان رفتاری که کویتی‌ها نیز در طول یک سال گذشته از خود نشان دادند اما در این مسیر به دلیل دخالت‌های سعودی‌ها ماموفق بودند.

هر چند انتظار نمی‌رود که سیاست‌های کلی حاکم بر شورای همکاری خلیج‌فارس به دلیل دشمنی اساسی کشورهایی مانند سعودی، قطر، امارت و مجمع‌الجزایر بحرین و کویت با ایران بهبود پیدا کند، با این حال روابط تهران و مسقط فارغ از این چارچوب‌ها تعریف می‌شود و باید امیدوار بود که به‌زودی زیرساخت‌هایی در نظر گرفته شود که مسقط به‌عنوان رابط تجاری ایران جای دوبی و امارات متحده عربی را بگیرد.