بامدادجنوب- ابوذر راستین:

راه‌آهن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های ارتباطی در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه محسوب می‌شود. حمل و نقل ريلي از جمله بخش‌هاي زيربنايي اقتصاد است كه فرآيند توسعه اقتصادي را تحت تاثير قرارداده و اساس مبادلات بازرگاني و كليد توسعه اقتصادي و اجتماعي است.

از طرف دیگر، با توجه به اثرات مخرب گازهاي گلخانه‌اي و مشكلات محيطي ناشي از انتشار اين آلاينده‌ها و همچنين تجديد‌ناپذيري سوخت‌هاي فسيلي، كاهش استفاده از اين منبع انرژي حائز اهميت ويژه‌اي است. در اين ميان راه‌آهن به‌عنوان يك مكانيسم بسيار كارآمد در زمينه حمل و نقل درون شهري و برون شهري در كشورهاي توسعه‌يافته و بسياري از كشورهاي در حال توسعه شناخته و از آن استفاده مي‌شود. البته در ایران نیز شبکه‌های گسترده‌ای ایجاد شده است و دولت یازدهم یکی از اولویت‌های خود را بر روی توسعه شبکه ریلی کشور قرار داده است.

هنوز از خاطرمان نرفته که در آغاز دولت یازدهم، رئیس‌جمهور عنوان کرد که «از دولت یازدهم، ریل به یادگار می‌ماند»؛ وعده‌ای که روحانی چهار سال پیش به مردم داد و امروزه تا حدودی به‌ثمر رسیده و رویای دیرینه مردم 5 استان کشورمان در هفته‌های آینده محقق شده و این استان‌ها صاحب راه‌آهن می‌شوند، با این حال، مردم بوشهر همچنان در انتظار شنیدن سوت قطار بر روی ریل‌های داخل استانشان هستند.

نگاهی به استان بوشهر نشان می‌دهد که این استان دارای بنادر مهمی از جمله عسلویه، بوشهر و گناوه است که اتصال آن به شبکه ریلی کشور می‌تواند تحول بزرگی در توسعه ارتباطات مرکز کشور با بنادر و مراکز صادرات و واردات ایجاد کند.

با این حال، با وجود آغاز عملیات اجرائی برای پیوستن بوشهر به شبکه ریلی کشور، چند سالی است به بهانه‌های مختلف، این مسیر رها شده و هیچ تلاشی برای تکمیل و ادامه مسیر انجام نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین بهانه‌هایی که هنوز هم به قوت خود باقی است و بوشهر را از نعمت راه‌آهن محروم کرده، نبود نقدینگی و سرمایه لازم برای این کار عنوان شده است. البته وعده‌های زیادی در طول سال‌های اخیر برای رفع این مشکل نیز از سوی مدیران استانی و مسوولان کشوری نیز داده شد اما این وعده‌ها هیچگاه جامه عمل نپوشید.

اردیبهشت‌ماه سال گذشته بود که استاندار بوشهر از تکمیل طرح راه‌آهن بوشهر - شیراز به به‌صورت EPC+F با تضمین برگشت سرمایه از سوی بانک مرکزی خبر داد و اعلام کرد که برای تکمیل این پروژه از مشارکت بخش خصوصی استفاده می‌کنیم و ۳۵ درصد اعتبارات از سوی دولت و مابقی اعتبارات از سوی بخش خصوصی تامین می‌شود.

از طرف دیگر، عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی نیز از وعده چینی‌ها برای سرمایه‌گذاری در این طرح خبر داد و اعلام کرد که طرف چینی در حال بررسی طرح برای اعطای فاینانس است اما این وعده نیز تاکنون عملی نشده و دولت نتوانسته بودجه لازم برای تکمیل این طرح را فراهم کند.

با این حال، سوالاتی که به ذهن خطور می‌کند این است که چرا کشور تنها برای تکمیل راه‌آهن بوشهر به شیراز در تنگنای مالی قرار دارد و این کمبود بودجه برای استان‌های با جمعیت بیشتر وجود ندارد؟ اگر منابع مالی محدود است، چرا هم‌اکنون پنج پروژه ریل‌گذاری به‌صورت همزمان در کشور پیش می‌رود و رکورد ریل‌گذاری در کشور روزانه جابه‌جا می‌شود؟ آیا مردم استان‌های بزرگ‌تر خونشان از بوشهری‌ها رنگین‌تر است یا اقتصاد این استان‌ها نیاز بیشتری به ریل‌های راه‌آهن دارد؟ شاید هم این استان‌ها دارای منابع بیشتری نسبت به بوشهر بوده و درآمد بیشتری را به خزانه دولت واریز می‌کنند! شاید هم این استان‌ها به‌خاطر جمعیت زیادشان و تاثیرگذاری بیشتر آنها در انتخابات پیش رو بر بوشهر ارجحیت داشته باشند یا این‌که تیغ مسوولان این استان‌ها برندگی بیشتری در پایتخت داشته باشد!

در هر حال، صحبت‌های روز گذشته معاون ساخت و توسعه راه‌آهن کشور نشان می‌دهد که دولت برای ساخت راه‌آهن و گسترش شبکه ریلی، آنچنان هم با کمبود بودجه رو به رو نیست.

در همین خصوص، روز گذشته جبارعلی ذاکری با بیان این‌که رکورد ریل‌گذاری در کشور با احداث 1728 کیلومتر ریل زده شد، گفت: از ابتدای دولت یازدهم پنج طرح اقتصاد مقاومتی در اولویت کاری وزارت راه قرار گرفت. تعهد دولت در حوزه ریل‌گذاری در سال 95 ساخت 591 کیلومتر راه‌آهن بود که برای سال جاری هم تعهد ساخت  400 کیلومتر راه‌آهن را برعهده داریم.

وی در گفت‌وگو با ایلنا، با اشاره به کمبود اعتبارات دولت عنوان کرد: با توجه به بحث تامین اعتبار، پروژه‌های ریلی دیرتر از موعد مقرر صورت گرفت اما از بهمن‌ماه سال گذشته با تخصیص اعتبارات، اجرای پروژه‌ها سرعت گرفتند. امروز هر پنج پروژه ریلی به‌صورت همزمان در حال ریل‌گذاری هستند که این یک رکورد بی‌سابقه در پروژه‌های عمرانی محسوب می‌شود.، گفت‌: بهترین رکورد را در ریل‌گذاری پروژه‌های ریلی را در کارگاه همدان به احداث 1728 متر ریل در طول یک روز داریم و راه‌آهن تا هفت روز دیگر به همدان می رسد.

معاون ساخت و توسعه راه آهن شرکت ساخت و توسعه راه آهن با بیان این‌که امروز پنج پروژه ریلی نقده، قزوین- رشت، پروژه راه‌آهن غرب کشور (همدان و کرمانشاه) و مسیر جدید تبریز به‌صورت همزمان در حال ساخت است، ادامه داد: تا پایان دولت یازدهم علمیات ریل گذاری این پنج پروژه به اتمام خواهد رسید.     

به‌گفته وی، در حال حاضر میزان ریل‌گذاری در پروژه راه‌آهن قزوین - رشت در روز هزار و 400 متر است. در پروژه راه‌آهن نقده ریل گذاری به 500 متر در روز رسیده است و در مابقی پروژه‌ها هم سرعت اجرای عملیات قابل قبول است و ریل گذاری تمام این پنج پروژه تا پایان دولت یازدهم به اتمام می‌رسد.