بامدادجنوب- الهام بهروزی:
حوزه هنری یکی از ارگانهایی است که متولی هنر به ویژه هنر انقلابی و ارزشی در جامعه است. این مجموعه فرهنگی در استان بوشهر سالها از سوی سیدمحمدحسین سیدزاده مدیریت شد، البته در دورهای هم برخی از تصمیمگیریهای وی باعث شد که کارمندان آنجا با اعتراض و تحصن خواستار رفتن وی از حوزه هنری شوند، هر چند بعد از آن بار دیگر مورد حمایت قرار گرفت و تا چندین ماه بهعنوان مدیر حوزه هنری باقی ماند اما همواره تصمیمگیریهای سلیقهای وی، نارضایتی اصحاب هنر را در پی داشت و با وجود اینکه سیدزاده پس از اعتراض برخی از کارمندان خود کوشید که برنامههایی را برای رضایت هنرمندان بوشهری تدارک ببینید ولی در این مسیر هم چندان توفیق نیافت تا این که سال گذشته با آمدن مدیری تازهنفس، سیدزاده برای همیشه از حوزه هنری رفت و امید پارساییفر که بسیار باانگیزه نشان میداد به مدیریت حوزه هنری بوشهر منصوب شد. البته وی خوب میدانست که به دلیل جزیرهای عمل کردن مدیریت پیشین، راه دشواری را در پیش دارد، زیرا این مجموعه در دوره سیدزاده نه تنها با ارگانهای فرهنگی کمترین همکاری را داشت، بلکه گاهی اوقات با تحریک افرادی مشخص، جوی ناخوشایند و پر از نفاق را علیه دیگر دستگاههای فرهنگی استان ایجاد میکرد. پارساییفر نخست کوشید که با برگزاری نشستهای هماندیشی با هنرمندان و نشستن پای درددل آنها چشمانداز بهتری از هنر و رشتههای هنری استان پیدا کند.
وی در مدیریت خود با تامل پیشمیرود و پیش از این تاکید کرده بود که حوزه هنری خارج از شبه جزیره بوشهر هم باید برود، تقریبا نگاهی استانی را در نظر گرفت که پیش از این سیدزاده تلاش کرده بود آن را محصور در بوشهر کند.
یکی از اقداماتی که میتوان قید خوب را بر آن عنوان کرد، همین برگزاری نشست با هنرمندان بود که این نشستها بدون شک به ارتباط دوسویه مدیران و هنرمندان کمک میکند. وی در نشستی که با هنرمندان دشتستانی داشت که در آن تعداد هنرمندان تجسمی از هنرمندان سایر رشتهها بیشتر بود، پای صحبت آنها نشست و هنرمندان این شهر هم تمام مشکلات و دردهایی را که در این سالها متحمل شدهاند، بیان کردند و در نهایت برای خروج هنرشان از حالت انزوا چند پیشنهاد به مدیر جدید حوزه هنری دادند که پارساییفر با همه آن پیشنهادها که بیشتر مربوط به برگزاری نمایشگاه بود، موافقت کرد، البته در این میان این پیشنهادها چند کار ارزشمند هم دیده میشد؛ یکی چاپ کتاب بانک اطلاعاتی هنرمندان تجسمی بوشهر و دیگری هم برگزاری ورکشاپ ۲۲ بهمن.
پس از آن نشست هنرمندان تجسمی امیدی در دلشان جوانه زد که این بار مدیری آمده است که آنها و هنرشان را ستایش و حمایت میکند. اینک حدود هفت ماه از مدیریت وی میگذرد و تلاش کرده تا در حوزه هنرهای تجسمی با تامل بیشتری وارد شود و شتابزده پیش نرود اما از آن سو هنرمندان تجسمی که تاکنون بارها مورد بیتوجهی واقع شدهاند، کمی در تحقق وعدههای رئیس فعلی تامل دارند و در روزهای آغازین سال جدید شاهد انتشار بیانیهای علیه وی در سایتهای خبری و فضای مجازی از سوی علی بحرینی، هنرمند باتجربه هنرهای تجسمی استان که در هنر دینی صاحبسبک است و تاکنون در چندین جشنوارههای معتبر ملی افتخارات خوبی را برای بوشهر کسب کرده است، بودیم. در بخشهایی از این بیانیه به وعدههای که از سوی پارساییفر داده شد با زبانی گلایهآمیز اشاره کرده است، برای آگاهی بیشتر از آنچه گذشته گفتوگویی را هم با این هنرمند و هم با رئیس حوزه هنری استان بوشهر انجام دادیم.
علی بحرینی در خصوص نوشتن این بیانیه به بامداد جنوب گفت: متاسفانه ریاست حوزه هنری نهتنها به تعهداتش در قبال وعدههایی که در نشستی که به هنرمندان شهرستان دشتستان داد، عمل نکرد، بلکه به متصدی سایت حوزه نیز دستور داد تا خبر و مصوبات جلسه را از سایت حوزه حذف کنند. من هم نمیدانم جناب پارساییفر چه پدرکشتگی با هنرهای تجسمی دارند؟! متولی انقلابیترین نهاد هنری چرا اینگونه عمل میکند؟ و مثل بچههای کوچک قهر میکند؟ بهجای اینکه فکری برای اعتلای هنر استان بکند اصلا هنرهای تجسمی را از گردونه فعالیتها حذف کرده است! مگر هنرمندان استان تا کی باید جور مدیریت نالایق هنری استان را بکشند؟! از متولیان بزرگوار استان که به مسوولیت نهادهای مختلف اشراف دارند، تمنا میکنم فکری اساسی برای حوزه هنری داشته باشند و گرنه باد را درو خواهیم کرد.
وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که در این جلسه چه تصمیماتی گرفته شد و کدامیک عملی و کدام هم اجرائی نشد، توضیح داد: وی در این نشست تمامی تقاضاهای هنرمندان را وعده اجرا داد که البته برای همگان تعجببرانگیز بود که در این وضعیت خاص اقتصادی چگونه این همه وعده از جمله تهیه کتاب هنرمندان تجسمی استان، برگزاری جشنواره کشوری کودک و نوجوان، برگزاری جشنواره نقاشی جوانان در چند استان همجوار، چاپ کتاب نویسندگان و شاعران، کمک به گروههای تئاتری، افتتاح دفتر حوزه هنری در برازجان، بازاریابی برای مجسمهسازان حتی در استانهای همجوار، کمک به برگزاری نمایشگاههای گروهی یا انفرادی برای برگزاری نمایشگاه در تهران و شهرهای بررگ، حمایت از هنرمندان استان برای برگزاری نمایشگاه در گالری سوره حوزه هنری بوشهر -که متاسفانه با وضع قوانینی عملا برگزاری نمایشگاه را برای هنرمندان سختتر کرده است- اینها بخشی از برنامههای وعده داده شده بود که هیچکدام عملی نشد و همانطور که عرض شد حتی خبرش را از سایت حوزه حذف کردند!
مسوول هنرهای تجسمی بسیج هنرمندان استان بوشهر با اظهار شگفتی در خصوص بیتوجهیهایی که به هنرهای تجسمی در استان میشود، بیان کرد: من هنوز هم برایم قابل هضم نیست که چرا هنرهای تجسمی اینقد مورد بیمهری قرار گرفته است. در حالی که تعداد هنرمندان بنام استانی کم نیستند که سالانه مقامهای بسیار ارزشمندی را برای هنر استان به ارمغان میآورند. هنرهای تجسمی یکی از ماناترین شکل هنر است که میشود از این ظرفیت برای معرفی فرهنگ، اعتقادات، رسوم، اقلیم و... بهخوبی از آن بهره جست. من مشکل کار را در نوع نگاه متولیان فرهنگی استان میبینم. خیلی از این بزرگواران اصلا شناختی از مقوله هنر ندارند و دارند سلیقهای عمل میکنند و بیشتر به سمت هنرهایی با انعکاس صدای بالا میروند! مثلا روی فیلم یا تئاتر بیشتر سرمایهگذاری میکنند که البته منکر آن نیستم اینها همه لازم و ضروری است ولی حرف من این است که این کار نباید به قربانی کردن رشته هنری دیگری بینجامد. امروزه هنرهای تجسمی در دنیا برای تبادل فرهنگها و تلطیف فصای جامعه بسیار مورد توجه است اما برای ما معماست که چرا در استان ما اینقدر این شاخه هنری مهجور مانده است. باید تا استعدادهای درخشان این عرصه نخشکیده حمایتی جدی و عملی در دستور کار مدیران ارشد استانی قرار بگیرد.
بحرینی در ادامه با تاکید بر اینکه با وجود پیگیریهای من در سالهای گذشته، آقای پارساییفر هم رغبتی به هنرهای تجسمی از خود نشان ندادند، افزود: حالا نمیدانم به چه دلایلی روزهای آغازین دهه فجر پارسال به فکر افتاد که از این ظرفیت هم میشود مانوری داد و عجولانه تصمیم گرفت. متاسفانه از شهرستان دشتستان با آن سابقه درخشان در عرصه هنرهای تجسمی حتی یک نفر هم دعوت نشد. این در حالی بود که وی میگفت در حوزه هنرهای تجسمی من استانی نگاه میکنم که متاسفانه در عمل اینگونه نبود. ورکشاپ مدنظر که هرساله باشکوه خاصی برگزار میشد و مسوولین و چهرههای فرهیخته به ایستگاه سر میزدند، در غربت انجام شد که تولیدات آن نیز در راستای اهداف برنامه نبود و بعدها هنرمندان در کارگاههای شخصی خود آثاری را جایگزین کردند. این تنها برنامه در عرصه هنرهای تجسمی است که اینگونه شتابزده و بدون برنامه رقم خورد.
بحرینی در پاسخ به این سوال که اینک انتظار شما از رئیس حوزه هنری استان بوشهر چیست، گفت: حرف ما این است از آن همه بودجه فرهنگی که اختصاصا به حوزه هنری میرسد اگر مبلغ اندکی از آن با برنامهریزی درست در حوزه تجسمی بهکار گرفته میشد، واقعا میشد کارهای بزرگی در این خصوص انجام داد. حوزه هنری باید اتاق فکر و برنامهریزی داشته باشد. شما الان ببینید با آمدن آقای پارساییفر هیچ تحولی رقم نخورده است بلکه هنرمندانی که با حوزه مرتبط بودند، وقتی از نوع نگاه وی مطلع میشوند دیگر حتی سراغی از حوزه هم نمیگیرند. بعد از برخورد وی با هنرمندان تجسمی، این هنرمندان دیگر حاضر به همکاری نیستند. ما خوب میدانیم که کارهای حوزه به بیراهه مانور هنری رسیده و از تکریم هنرمندان درآن خبری نیست.
وی با تاکید بر اینکه البته فکر نمیکنم وی برنامهای هم در حوزه هنرهای تجسمی داشته باشند، یادآور شد: همانطور که اشاره کردم، اگر هم برنامه یا مانوری باشد دیگر هنرمندان با شناختی که از مدیریت فعلی حوزه هنری دارند، حضور پیدا نخواهند کرد .این نگاه از منظر مسوولانی اتفاق میافتد که ظرفیتهای عظیم هنرمندان را خوب درک نکردهاند و گرنه همانطور که در ابتداری گفتههایم اشاره شد، میشود از این ظرفیت بالقوه برای تعالی فرهنگ و نشاط جامعه از آن بهره جست.
این هنرمند با ابراز تاسف از وضعیت فعلی هنرهای تجسمی گفت: متاسفانه ما به جایی رسیدهایم که به نهادهای فرهنگی نگاهی ویترینی داریم نه نگاه حمایتی. الان گروهای هنری در حال شکلگیری است که اینگونه نهادها در آن جایگاهی ندارند و این یک تهدید جدی برای هنر استان بهشمار میرود. بهخاطر آن تهدید است که وقتی گروهی وامدار جایی نباشد، تولیداتش میتواند تولیداتی باشد که تنها ذائقه مشتریان خاصی را جوابگو است، در نتیجه ما کاملا از هنر ارزشی فاصله خواهیم گرفت.
اما در این خصوص نظر رئیس حوزه هنری بوشهر را نیز جویا شدیم. وی در این خصوص به بامداد جنوب گفت: ما به تمام وعدههای خود پایبند هستیم، منتها در این هفت ماه تلاش کردیم که به همه هنرها نگاهی آیندهنگر و هدفمند داشته باشیم. در حوزه هنرهای تجسمی هم تاکنون برنامههای مفیدی را اجرائی کردیم، ما اصرار داریم که هنر را از نگاه سلیقهای دور کنیم، قبول داریم که تاکنون هنرهای تجسمی در استان آنگونه که باید مورد حمایت واقع نشده است اما در برنامههای آتی خود در پی این هستیم که در این زمینه گامهای استوارتری برداریم.
امید پارساییفر در ادامه با تاکید بر اینکه هنرهای تجسمی تنها محدود به نقاشی نمیشود، بلکه عکاسی، خوشنویسی و مجسمهسازی را نیز در بر میگیرد، افزود: ما برای همه این هنرها هم برنامههای آموزشی داریم و هم برنامههای جشنوارهای و نمایشگاهی و هم انتشار آثار داریم که سال گذشته با برپایی ورکشاپ 22 بهمن که در آن هنرمندانی از همه نقاط استان (دیّر، اهرم، بوشهر و...) حضور داشتند، به نقاشی پرداختند و ما آثار نقاشان را در این ورکشاپ در هفته هنر انقلاب امسال (که از 20 تا 27 فروردینماه برگزار شد) در گالری سوره به نمایش گذاشتیم اما در این میان آنچه این نمایشگاه نقاشی را زیباتر کرد، نمایش نقاشیهای شهید مصطفی انجمافروز، شهید هنرمند هماستانی بود که فضای هنری دینی و انقلابی دیدنی را ایجاد کرد و با استقبال خوبی روبهرو شد. انشاءالله امروز هم یک نمایشگاه خوشنویسی از اسماء الله را خواهیم داشت که ساعت 18:30 دقیقه در گالری سوره افتتاح خواهد شد.
وی با بیان اینکه البته در حوزه عکاسی هم با توجه به ظرفیت خوب این هنر در استان تلاش کردیم که در هفته آتی اولین کارگاه آموزشی عکاسی با عنوان «تاملاتی در باب عکاسی» را با تدریس سیدحسین صافی، یکی از استادان مطرح و باتجربه در حوزه هنری برگزار کنیم، افزود: البته در حوزه عکاسی سال گذشته نیز یک نمایشگاه عکس انقلاب را هم برای اولینبار برگزار کردیم که در این نمایشگاه 40 عکس از علیاکبر اسکوروالا که از لحظات و ... انقلاب گرفته شده بود، به نمایش گذاشتیم. این نمایشگاه در واقع یک سند مستندی بود برای نمایش وقایع انقلاب در مرکز استان بهصورت آشکار و حرفهای که با استقبال بینظیری نیز روبهرو شد.
پارساییفر در ادامه با یادآوری اینکه البته حوزه هنری در هنر نقاشی در هنرسرای خود اقدام به برگزاری کلاسهای آموزشی کرده، هرچند معتقد هستیم که این آموزشها خوب است ولی کافی نیست، افزود: به همین دلیل برای شناسایی استعدادهای شاخص این هنر انشاءالله در پی این هستیم که افزون بر استفاده از اساتید مطرح هماستانی، از استادان خارج از استان هم بهره بگیریم.
وی در پاسخ به این پرسش که برای حمایت از هنرمندان تجسمی چه برنامهای را در سال جاری اجرائی خواهید کرد، گفت: ما در نظر داریم که استعدادهای درخشان را از میان هنرآموزانی را در این کارگاهها آموزش میبینند، شناسایی کنیم و بهمنظور حمایت آنها نمایشگاهی از آثار آنها را در گالری سوره به نمایش بگذاریم، افزون بر معرفی این هنرمندان و عرضه آثار آنها در نمایشگاههای استانی، با انعقاد تفاهمنامههایی آثار این هنرمندان را در سایر استانهای کشور به نمایش میگذاریم تا علاوه بر معرفی آنها، بازار مناسبی را برای عرضه و فروش آثار آنها تعریف کرده باشیم.
رئیس حوزه هنری استان بوشهر در پایان با بیان اینکه ما انشاءالله در پایان سال آثار این هنرمندان را در مجموعه کتابی با چاپی زیبا و در خور هنر آنها منتشر خواهیم کرد، خاطرنشان کرد: در واقع هر سال یکبار از آثار هنرمندان تجسمی یک کتاب منتشر خواهیم کرد که جمعآوری آثار هم از سوی واحد تجسمی حوزه هنری با انتشار فراخونی صورت خواهد گرفت.
در پایان این گزارش لازم است یادآوری کنیم که با گفتوگویی با هزاره زندویان، مسوول واحد تجسمی حوزه هنری استان بوشهر داشتیم، مطلع شدیم که یکی از هنرمندانی که به ورکشاپ 22 بهمن دعوت شده بود، علی بحرینی بود که بنا به دلایلی در این کارگاه شرکت نکرد. بامداد جنوب با انتشار این گزارش در پی این است که از اختلافنظرها در حوزه هنر بکاهد و بستر مناسب را برای پویایی و بالندگی هنر از طریق ترویج فرهنگ گفتوگو فراهم کند، زیرا زمانی یک هنر بالنده میشود که هنرمندان در کنار مسوولان قرار بگیرند و البته مسوولان هم با حمایت این هنرمندان به شکوفایی و بالندگی هنر کمک کنند. امید که از این پس بهجای این اختلافنظرها شاهد همدلیها باشیم، چون امروزه هنر بیش از هر چیزی به حمایت و همدلی نیاز دارد.