بارها در خصوص اهمیت وجود لبنیات در سبد غذایی خانوار و نقش بلامنازع آن در تغذیه سخن گفتیم. این مساله به اندازه‌ای مهم است که سرانه مصرف لبنیات به شاخصی برای توسعه‌یافتگی کشورها بدل شده است. همان‌گونه که در گزارش‌های پیشین روزنامه هم به آن اشاره شد، سرانه لبنیات در کشورهای توسعه‌یافته بسیار سطح بالاتری در کشور ما دارد و در برخی کشورها به چند برابر هم می‌رسد. البته در ایران نیز متاسفانه استان ما بر اساس آخرین آمارهای موجود، در زمره کم‌مصرف‌ترین استان‌ها در مصرف سرانه لبنیات قرار گرفته است.

در این‌که نهادینه کردن مصرف لبنیات به‌عنوان یک ضرورت در میان خانوارهای ایرانی نیازمند فرهنگ‌سازی است، هیچ شکی نیست اما مراجعه به مردم و گفت‌وگو با اقشار کم‌درآمدتر جامعه، زوایای بیشتری از این مساله را نمایان می‌کند. بر همین اساس، زمانی که نظر چند شهروند بوشهری را در خصوص مصرف لبنیات پرسیدیم، آنها دلایل مختلفی را برای مصرف نکردن لبنیات عنوان کردند.

علی که خود صاحب یک مغازه سوپرمارکت است، عنوان کرد که هنگامی که به خانه می‌رود ترجیح می‌دهد که با خود یک نوشیدنی گازدار به خانه ببرد تا این‌که بخواهد همراه خود شیر یا دیگر محصولات لبنی را ببرد. وقتی دلیل آن را جویا می‌شویم، این مغازه‌دار با جمله «نوشابه خوشمزه‌تر است» پاسخمان را می‌دهد. وی معتقد است که نبود فرهنگ مصرف لبنیات در بوشهر سبب شده که مصرف آن پایین‌تر از حد معمول باشد. البته مشتریان این مغازه نظر دیگری داشتند.

یکی از مشتریان از مصرف مداوم شیر و دیگر لبنیات در خانواده خود گفت اما مشتری دیگر مغازه در پاسخ به سوال خبرنگار بامداد جنوب در خصوص میزان مصرف لبنیات گفت: به‌نظر من مهم‌ترین دلیلی که مصرف لبنیات در کشور و به تبع آن در استان بوشهر پایین است، قیمت بالای این محصولات و برداشتن یارانه اختصاصی دولت بود که سبب کاهش شدید مصرف در میان مردم شده است.

مشتری دیگر که تازه وارد مغازه شده بود نیز این گفته را تائید کرده و معتقد است که قیمت لبنیات بالاست و روز به روز گران‌تر می‌شود.

نکته جالب در این خصوص این است که خود دولت نیز می‌داند که قیمت لبنیات بالاتر از آن است که یک خانوار چهار نفره با حقوق قانون کار بتواند لبنیات را به‌عنوان عضوی ثابت در سبد خانوار جای دهد. البته دولت‌ تمام تلاش خود را به‌کار می‌گیرد تا با کنترل قیمت‌ها، خرید تضمینی شیر و تعیین محدوده افزایش قیمت برای کارخانجات، میزان مصرف لبنیات را در جامعه افزایش دهد اما متاسفانه همواره تخلفاتی صورت می‌گیرد.

مدتی پیش بود که طی گزارشی در همین صفحه، عنوان کردیم که دو تولیدکننده مطرح محصولات لبنی اقدام به افزایش غیرقانونی قیمت محصولات خود کرده‌اند که با هشدار سازمان حمایت مصرف‌کنندگان مواجه شده و موظف شدند که قیمت‌ها را به سطح پیش از آن برگردانند. حال پس از گذشت چندین روز از هشدار سازمان حمایت، نه‌تنها این دو برند قیمت‌های افزایش یافته خود را برنگرداندند بلکه بقیه تولیدکنندگان نیز مانند آنها نرخ‌های خود را افزایش داده‌اند.

چند روز پس از تعطیلات نوروزی دو کارخانه تولید‌کننده محصولات لبنی اقدام به افزایش غیرقانونی قیمت دو محصول ماست و شیر کرده بودند که بر اساس اطلاعیه سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان این افزایش قیمت تخلف محسوب شده و بدون مجوز صورت گرفته و مقرر شد تا سازمان با متخلفان برخورد کند و کارخانه‌های متخلف نیز نرخ‌های خود را به حالت سابق برگردانند.

اما با وجود گذشت حدود یک ماه از این تخلف و اظهارات دبیر انجمن صنفی صنایع لبنی مبنی بر این‌که قیمت محصولات لبنی گران شده به نرخ‌های گذشته بازگشته است، نه‌تنها این تخلف جبران نشد بلکه دیگر کارخانه‌های تولیدکننده و عرضه‌کننده محصولات لبنی اقدام به تکرار این تخلف و گران‌فروشی محصولات خود در کنار دو متخلف دیگر کرده‌اند که برای مثال قیمت ماست یک کیلویی پر چرب از 9 هزار تومان به 9 هزار و 500 تومان رسیده و شیر یک لیتری نیز از دو هزار و 300 و دو هزار و 400تومان به دو هزار و 500 تومان و در برخی برندها به دو هزار و 800 تومان افزایش یافته است و دیگر انواع ماست و شیر نیز همین رویه را در بازار دنبال کرده‌اند.

این آشفته بازار در حالی ادامه دارد که به‌نظر می‌رسد خبری از نظارت و برخورد دستگاه‌های نظارتی مانند سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان نیست، چراکه تاریخ تولید محصولات لبنی عرضه شده امروز در بازار به روزهای ۲۸، ۲۹ و ۳۰ فروردین‌ماه بر می‌گردد، در حالی که قیمت آنها همچنان همان قیمت‌های افزایش یافته غیرقانونی گذشته است.

حال باید دید سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان با صنایع لبنی متخلف برخورد می‌کند و قیمت این محصولات به حالت سابق بازمی‌گردد یا آن‌که همان اتفاقی که برای کره افتاد برای شیر، ماست و دیگر محصولات لبنی نیز تکرار می‌شود و مسوولان دستگاه‌های نظارتی از موضع خود کوتاه می‌آیند و به جای برخورد با صنایع متخلف اجازه افزایش قیمت را به آنها می‌دهند؟