بامداد جنوب- جواد شکریان:
این روزها بحث صادرات کالا به کشور قطر با شدت و سرعت زیادی در حال انجام است، هرچند این مساله این‌گونه صادر کردن آیا به سود کشور هست یا خیر، خود جای بحث دارد که در روزهای آتی به آن خواهیم پرداخت. با این حال، روزنامه بامداد جنوب از همان ابتدای مناقشات در منطقه، خواهان ورود مسوولان استان و کشور به صحنه صادرات و تسهیل این امر از طریق مذاکره با طرف قطری و تسهیل شرایط برای کمک به صادرکنندگان شد. البته در این زمینه تلاش‌های خوبی در راستای تسهیل شرایط برای صادرکنندگان هم از سوی گمرک ایران و هم گمرکات استان انجام شده است اما مسوولان اتاق بازرگانی کشور اعلام کردند که هیچ مذاکره رسمی در این خصوص با طرف قطری صورت نگرفته است. در هر حال گمرک ایران در راستای کمک به صادرات، روز گذشته طی بخشنامه‌ای، تشریفات گمرکی صادرات کالا را کاهش داد.
در همین زمینه، رئیس‌کل گمرک ایران از برنامه جدید گمرک برای کاهش تشریفات گمرکی صادرات کالا و ارائه تسهیلات جدید به صادرکنندگان در گمرک خبر داد و اعلام کرد که این بخشنامه به گمرکات اجرایی جهت اجرا ابلاغ شده است.
این بخشنامه از 17 تیر‌ماه سال جاری در کلیه گمرکات کشور اجرایی خواهد شد که گام مهمی پس از الکترونیکی شدن گمرک در حوزه صادرات به‌شمار می‌رود و کاملا مشخص است که توان گمرک ایران پس از تکمیل گمرک الکترونیک و هوشمندسازی تشریفات گمرکی افزایش قابل توجهی یافته و راه را برای پیاده سازی مدیریت هوشمند و سیستمی باز کرده است.
بر اساس بخشنامه جدید گمرک و در راستای تحقق اهداف عالی سازمان جهت تسریع و تسهیل انجام تشریفات گمرکی که منجر به بهبود فضای کسب و کار خواهد شد، مواردی جهت اجرا از تاریخ 1396/4/17 در رویه صادرات به گمرکات سراسر کشور ابلاغ شده است که در ادامه به آنها اشاره میشود.
بر اساس بند اول این بخشنامه، مسیر اظهارنامههای صادراتی در سه بخش کنترل سطح یک (سبز)، کنترل سطح دو (زرد) وکنترل سطح سه (قرمز) در سیستم انتخاب مسیر تعیین میشود. همچنین واحدهای تولیدی در صورت تمایل می‌توانند در زمان اظهار محموله‌های صادراتی خود، آیتم «ارزیابی در محل» را انتخاب کنند (انتخاب این آیتم به منزله درخواست سیستمی «ارزیابی در محل» است) تا در صورت تعیین مسیر کنترل سطح سه، عملیات ارزیابی در محل انجام شود.
در ادامه این بخشنامه آمده است که در خصوص اظهارنامههای صادراتی که در کنترل سطح یک و کنترل سطح دو قرار گرفته و یا محموله‌های صادراتی متقاضی ارزیابی در محل که در کنترل سطح سه قرار میگیرند، نیازی به ورود حامل‌ها به داخل گمرک مبدا صادرات (به استثناء اظهارنامه‌هایی که گمرک مبدا و مرز خروج یکسان باشد) و همچنین نیازی به توزین در گمرک مبدا (داخلی) نیست. همچنین در سامانه جامع امور گمرکی، فرآیندهای کارشناسی و ارزیابی ادغام شده و بررسی اظهارنامه‌ها در یک مرحله انجام میشود.
این بخشنامه، بررسی اسنادی اظهارنامههای کنترل سطح دو را به گمرک مبدا واگذار کرده و درخصوص حامل‌های مربوط به اظهار کالاهای کنترل سطح یک و کنترل سطح دو تاکید کرده است که الزامی به الصاق پلمب نخواهد بود.
گمرک ایران در سایر بندهای این بخشنامه آورده است که به استثناء اظهارنامه‌هایی که در مسیر کنترل سطح سه قرار گرفته و در گمرک داخلی تشریفات گمرکی آنها صورت می‌گیرد، در سایر موارد درب خروج گمرکات مبدا غیرفعال است. همچنین در اظهارنامههای «ارزیابی در محل» که در کنترل سطح سه قرار میگیرند الصاق پلمب و ثبت شماره آن از سوی گمرک مبدا صادرات صورت می‌پذیرد.
در اظهارنامههای صادراتی که در کنترل سطح یک یا دو قرار گرفته و یا محموله‌های صادراتی متقاضی ارزیابی در محل که در کنترل سطح سه قرار میگیرند، اطلاعات مربوط به حامل‌ها و بیجک‌ها می‌بایست از سوی صاحب کالا یا اظهارکننده در سیستم پنجره واحد تجارت فرامرزی (EPL) ثبت شود.
بر اساس این بخشنامه، در خصوص کلیه محموله‌های صادراتی که در گمرکات داخلی اظهار می‌شوند و مطابق ضوابط جاری، صادرات آنها موکول به اخذ مجوز یا گواهی از سازمان‌های همجوار است، سیستم تا وصول مجوز مورد نیاز، اجازه ثبت اطلاعات حامل را به صاحب کالا (اظهارکننده) نخواهد داد.
در مورد کالاهای مشمول کنترل سطح یک و کنترل سطح دو که از گمرکات مبدأ به گمرکات مرزی ارسال می گردد، اعم از این‌که به‌صورت یکسره یا ترانشیپمنت از کشور خارج می‌شوند، الصاق پلمپ (عنداللزوم)،کنترل و بررسی کالابا اظهارنامه در مرز خروج صورت می‌پذیرد ودر خصوص کالاهای مشمول کنترل سطح سه نیز طبق مقررات مربوطه اقدام میشود.
در صورت کشف هرگونه مغایرت در اطلاعات مندرج در اظهارنامههای صادراتی، ویرایش اطلاعات اظهارنامه پس از بررسی و تائید طبق مقررات از سوی گمرک مرز خروج، در همان گمرک مرزی قابل انجام بوده و نیازی به بازگردانی اظهارنامه به گمرک مبدا صادرات نیست؛ ضمن این‌که صدور پروانه الکترونیکی صادرات نیز موکول به تائید خروج محموله از مرز خواهد بود.
همچنین در گزارش گمرک آمده است که نحوه اعلام وصول سیستمی محموله‌های صادراتی در گمرکات مرز خروج بدین صورت خواهد بود: الف: در گمرکات دریایی، تسویه وزنی در خصوص کالاهای فله با استفاده از اطلاعات «درافت سوروی»، کالاهای مایع با استفاده از اطلاعات «اولیج سوروی» و مابقی کالاها بر اساس وزن مندرج در مانیفست صورت گرفته و تائیدیه خروج پروانه بر اساس پروانه حرکت (پاس خروجی) کشتی صورت می‌گیرد.
ب: در گمرکات زمینی (اعم از این‌که به‌صورت یکسره یا ترانشیپمنت باشد)، تسویه وزنی و تائیدیه خروج پروانه می‌بایست بر اساس کامیون‌های خروجی از درب خروج مرزی صورت گیرد.
