بامداد جنوب: داشتن یک سرپناه برای عموم مردم یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های زندگی است. در این بین اما اقشار متوسط و ضعیف جامعه بیش از بقیه برای تهیه مسکن در تنگنا قرار می‌گیرند تا جایی که هزینه‌های مسکن، بخش قابل توجهی از درآمد خانوار‌های ایرانی را که چیزی در حدود 33 درصد کل درآمد آنهاست را به خود اختصاص می‌دهد. این مبلغ تقریبا معادل دو برابر میانگین جهانی و چندین برابر کشورهای توسعه‌یافته است.
بر همین اساس، کارشناسان معتقد هستند که دولت‌ها باید برای کمک به خانه‌دار شدن مردم وارد میدان شده و با ارائه تسهیلات به اقشار متوسط و فقیر جامعه، شرایط را برای خانه‌دار شدن آنها فراهم کنند. در این میان بسیاری از مردم هم وجود دارند که صاحب خانه محسوب می‌شوند اما عمر خانه آنها به سر آمده و جزء بافت فرسوده محسوب می‌شود. این افراد نیز برای احیا و نوسازی مسکن خود به تسهیلات نیازمند هستند که در این رابطه نیز دولت یازدهم برنامه‌هایی را برای متقاضیان ارائه کرد؛ وام نوسازی تا سقف ۵۰ میلیون تومان، تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن یکم با سود هشت درصد، مجوز پرداخت هزار میلیارد تومان تسهیلات به انبوه‌سازان و همچنین وام ودیعه مسکن از جمله تسهیلاتی است که در دولت یازدهم برای بافت‌های فرسوده و ناکارآمد در نظر گرفته شد.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان این‌که در دولت یازدهم برای اولین‌بار برنامه جامعی برای ۵۴۴ شهر که از حاشیه‌نشینی، بافت‌های فرسوده و ناکارآمد رنج می‌برند که حدود دو هزار و 700 محله را تشکیل می‌دهد تدوین شد که در دو بخش درمان و بخش پیش‌نگری اقدامات را جلو بردیم، افزود: بحث پیش‌نگری برای اولین‌بار در دولت یازدهم مطرح شد. خوشبختانه با حضور قوه قضائیه توانستیم کارگروهی را در این رابطه تشکیل دهیم که بسیار هم موفق بوده است. روند جابه‌جایی جمعیت و فقر شهری باعث می‌شود که اگر ساخت و سازی خارج از این فرآیند شکل بگیرد باید برای آن تدابیری اندیشیده شود که آسیب‌ها کند شود و روزی برسد که از گسترش نقاط ناکارآمد پیشگیری کامل صورت گیرد.
محمدسعید ایزدی با اشاره به اقداماتی که در حوزه پیشگیری انجام شده است، گفت: تدوین برنامه‌های کاداستر، احداث برنامه‌های کمربند سبز، تلاش برای جلوگیری از مهاجرت، آموزش و اشتغال از جمله برنامه‌های ما در بحث پیش‌نگری است. در بحث درمان، بحث ما صرفا حاشیه‌نشینی نیست بلکه مسائلی که شهرها از آن رنج می‌برند، نبود ایمنی و تاب‌آور نبودن شهرها و بحران هویت را نیز علاوه بر حاشیه‌نشینی مدنظر قرار دارد. برای مثال مراکز تاریخی ارزشمند هستند و در عین حال بخش عمده آن در بافت‌های فرسوده قرار دارد. لذا در وهله اول لازم بود همه دستگاه‌ها را هم‌راستا کنیم. در این زمینه سند ملی را تنظیم کردیم و از این سند به تشکیل ستاد ملی رسیدیم. یک هفته در میان، جلسات این ستاد تشکیل می‌شود. دستاورد آن نیز تدوین برنامه به تفکیک هر استان بوده است. بعد از تعیین محلات نیز دستگاه‌ها تصمیم می‌گیرند.
وی با بیان این‌که در بحث اصلاح بافت‌های ناکارآمد، دو سه‌گانه را در نظر گرفته‌ایم، تصریح کرد: یکی سه‌گانه فیزیکی است که به بحث مسکن، خدمات و زیرساخت می‌پردازد. سه‌گانه دوم نیز ارتقای توانمندسازی ساکنان، اشتغال و تسهیلات است که از سال ۱۳۹۵ در قالب اقدامات اجرایی تلاش کردیم تا بالغ بر ۸۶۰ پروژه را پیش ببریم.
مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری با اشاره به اقدامات انجام شده درخصوص بافت‌های فرسوده تصریح کرد: سیاست دولت بر این مبناست که از طریق تسهیلات ارزان‌قیمت، مردم را توانمند کند. همچنین به‌صورت همزمان ارائه بسته‌های تشویقی به سرمایه‌گذاران را داریم. ما به‌شدت از ورود به کار اجرایی خودداری می‌کنیم و ترجیح می‌دهیم به‌عنوان جایگاه سیاستگذاری بنشینیم.
به‌گفته ایزدی، در طول دولت یازدهم علاوه بر ۵۰ میلیون تومان تسهیلات برای هر واحد، توانستیم گام‌های متعددی را برداریم که هم‌اکنون بیش از چهار نوع تسهیلات داریم که می‌توانیم به متقاضیان نوسازی بدهیم. یکی وام نوسازی با سقف ۳۰، ۴۰ و ۵۰ میلیون تومان در شهرها است. یکی دیگر بحث تسهیلات از محل صندوق پس‌انداز مسکن یکم است که برای اولین‌بار در کشور تسهیلات با سود هشت درصد پرداخت می‌کنیم. سومین اقدام که صرفا برای انبوه‌سازان است، مجوز پرداخت هزار میلیارد تومان تسهیلات با سود هشت درصد از سوی بانک مسکن است که در روزهای اخیر ابلاغ شد. وام دیگر نیز ودیعه مسکن است که به مردم برای نوسازی پرداخت می‌شود.
مدیرکل دفتر ستاد ملی بازآفرینی شهری وزارت راه و شهرسازی نیز با بیان این‌که دولت در سال ۱۳۸۲ سند ملی بازآفرینی را به تصویب رساند که اصول، راهبردها و راهکارها مشخص شده بود، ادامه داد: قبل از آن رویکرد بیشتر تخریبی بود. عزیزان حاشیه‌نشین جمعیت بالایی را به‌خود اختصاص می‌دهند که حدود ۱۱ میلیون نفر هستند. جمعیت کل بافت‌های فرسوده، ناکارآمد و سکونتگاه‌های غیررسمی نیز حدود ۲۰ میلیون نفر است. هم‌اکنون در ۴۵۶ شهر برنامه‌های بازسازی و بهسازی، برای ۱۷۵ شهر برنامه بافت تاریخی و برای ۱۱۰ شهر برنامه سکونتگاه‌های غیررسمی تدوین شده که در قالب دو هزار و 700 محله در قالب برنامه ششم برنامه ارائه شده است.
نریمان مصطفایی با بیان این‌که نگاه ما از ابتدای دولت تدبیر و امید نگاه یکپارچه و توسعه همگانی است، تاکید کرد: از ابتدای سال ۱۳۹۴ که ستاد ملی بازآفرینی شهری تشکیل شده همه دستگاه‌ها یک گام به جلو برداشته‌اند. برای مثال سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای در جهت ایجاد شغل، به آموزش در محلات می‌پردازد یا شهرداری‌ها بحث نوسازی را در دستور کار قرار داده‌اند.
وی در پایان درخصوص اقدامات دولت در بافت‌های فرسوده تاکید کرد با توجه به این‌که نگاه ما یکپارچه است ۱۰ گام را طراحی کردیم که گام اول، ارتقای ظرفیت توانمندسازی است.
