مهدی رضایی:
روزهای مهم در جمهوری کم نیستند، روزهایی که پشت سر هم میآیند، میروند و دقیقههایی را طی میکنند که تاریخ یک کشور را میسازند. امروز سهشنبه 24 مردادماه خورشیدی، رئیسجمهور دوازدهم راهی ساختمان شیشهای بهارستان خواهد شد تا اعضای کابینه جدید خود را معرفی کند. کابینهای که هر چند سن و سالدارها در آن زیاد است و آن یک جوان عضو هم کمترین شانس را برای حضور در بدنه دولت دارد، اما به هر حال، انتخاب شیخ حسن روحانی بر این قرار گرفته که با این افراد کار کند.
روحانی امروز یکی از طولانیترین حضورهای خود در مجلس را خواهد داشت تا از تکتک وزرای پیشنهادی دفاع کند. همه تحلیلها و برداشتها هم بر این قرار دارد که بیشتر وزرای معرفی شده رای میآورند و تمرکز بر سه تا چهار نفر است. این سه چهار نفر هم بر اساس اطلاعات موثق و تجربههای کاری گذشته، در طول روزهای گذشته بیشترین رایزنیها را با نمایندگان مجلس دهم داشتهاند تا با عبور بیدردسر از بهارستان راهی ساختمانهای وزارتی خود شوند. با این حال، بعضی وقتها این آش رایزنی و لابیگری چنان شور میشود و به ذوق میزند که جای هیچ دفاعی را نمیگذارد.
وزرای پیشنهادی شهروندان ایران هستند، اما قرار نیست که همه شهروندان مشکل نداشته باشند، چه اینکه نامبرده قرار است به مدت چهار سال سکان یک وزارتخانه را بر عهده بگیرد که یکی از چرخهای سنگین اداره مملکت است.
این فرد باید تواناییهای ویژهای داشته باشد، نه اینکه شعار سلامت بدهد و بعد نگاه کنی و ببینی که نصف فک و فامیلهایش را در جایی که بوده سر کار برده، در حالی که هیچ شایستگی نداشتهاند، یا اینکه اصلا فرد مدیری نیست، یا اینکه مشکلات خاص دیگری دارد که ما از آن مطلع نیستیم. شاید شیخ حسن روحانی در برخی از انتخابها تحت فشار بوده باشد، اما باید اهالی پارلمان اسلامی حواسشان باشد، آنها هیچ محدودیت و فشاری را نباید قبول و باید به دقت کارنامه وزیر پیشنهادی را زیر و رو کنند.
علاوه بر این در بررسی صلاحیتها، باید به برنامههای ارائه شده از سوی وزیران پیشنهادی توجه شود. برنامههای وزرا باید مدون، جامعنگر، کارآمد و از قابلیت اجرایی و عملیاتی برخوردار باشند. در کنار ملاکهایی که در بررسی صلاحیت وزرا به آنها اشاره شد، اخلاق شاید مهمترین شاخصی است که بسیاری مواقع از آن غفلت میشود. اخلاق فردی، اجتماعی و در اخلاق سازمانی و کاری زمینهای را فراهم میآورد تا فردی که تصدی یک وزارتخانه را در دست میگیرد، به دور از برخوردها و سوگیریهای جناحی عمل کرده و نسبت به انتقادها و موضوعاتی که در ارتباط با حوزه کاری او مطرح میشود، با سعه صدر عمل کند. توجه به این معیار بهویژه با تداعی رفتارهای غیر متعارف و برخوردهای به دور از اخلاقی که جامعه در گذشته از برخی وزرا شاهده بوده است، بیشتر احساس میشود.
همانطور که اشاره شد در بررسی صلاحیت وزیران کابینه یازدهم، آنچه بیش از ملاکها و معیارهای انتخاب وزرا نمود داشت، موضعگیریهای جناحی و حب و بغضهای سیاسی بود. این مساله نه تنها تعهد و مسوولیت در بررسی صلاحیتها نادیده میگیرد، بلکه جایگاه خانه ملت را نیز زیر سوال میبرد. این انتظار از نمایندگان مجلس میرود که خارج از سهمخواهی و امتیازگیری بهگونهای رای دهند که فرداروز در پیشگاه خداوند، مردم و وجدان خود شرمنده نشوند. چرا که وزیری که به وزارتخانه رفت، آوردنش به صحن علنی سخت است، چه برسد به استیضاح کردنش.