بامدادجنوب- جواد شکریان:یکی از صنایعی که به‌عنوان صنعتی مادر و اشتغالزا مورد توجه دولت یازدهم قرار گرفته بود، صنعت پتروشیمی است. تحریم‌های بین‌المللی از یک سو و کاهش شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی در سال‌های اخیر برای ایران توفیق اجباری بود و باوجود فشارهای زیادی که به کشور و مردم وارد کرد، یک مزیت عمده به همراه داشت و آن حرکت کشور به سمت صنایع میان‌دستی و پایین‌دستی در حوزه انرژی بود. بر همین اساس، صنعت پتروشیمی در ایران مورد توجه ویژه دولت یازدهم قرار گرفته و زنگنه با حمایت از سرمایه‌گذاران، زمینه رشد و توسعه را در این زمینه فراهم کرد.
همان‌گونه که عنوان شد، صنعت پتروشیمی به‌عنوان تغذیه‌کننده بخش‌های پایین‌دستی از اهمیت زیادی برخوردار است و می‌تواند نقش مهمی را در توسعه اقتصادی کشور و صنایع وابسته، ایجاد ارزش افزود بیشتر، اشتغالزایی، افزایش سرانه تولید، افزایش صادرات، ارزآوری و... ایفا کند. صنعت پتروشیمی که در ایران حدود 50 سال قدمت دارد، دارای مزیت اقتصادی بیشتری نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر است؛ بر همین اساس، ظرفیت‌های فعلی صنایع پتروشیمی کشور، مزیت و شاخصی اثر‌بخش برای بهبود رشد اقتصادی ایران محسوب می‌شود.
مواد اولیه ارزان‌قیمت و دسترسی به‌موقع و به این مواد که نفت و فرآورده‌های نفتی، گاز و موادی مانند هیدروژن از جمله آنهاست، شاید مهم‌ترین دلیل مزیت صنایع پتروشیمی در ایران نسبت به بسیاری از کشورها است. محصولات جانبی حاصل از استخراج نفت خام همچون میعانات گازی، فراوردههای پالایشی همچون نفتا و گاز طبیعی و اتان استحصالی که از آن تامین می‌شود، می‌تواند عامل مهمی برای افزایش محصولات صنایع انرژی‌بر از قبیل پتروشیمی و فولاد باشد و به‌عبارت دیگر در حوزه پتروشیمی ارزش افزوده صنایع پایین‌دستی را افزایش دهد. دسترسی به نیروی کار ارزان‌تر در مقایسه با دیگر کشورها از جمله کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله مزیت‌های دیگر صنایع پتروشیمی در ایران است.
بازار بزرگ داخلی و امکان مصرف بخش عمده‌ای از تولیدات در داخل کشور، رونق نسبی و تقاضای مناسب بین‌المللی برای این محصولات، وجود نیروهای متخصص جوان در کشور، دسترسی نزدیک و سریع به آب‌های بین‌المللی برای صادرات محصولات، وجود صنایع پتروشیمی ایران در سواحل گسترده خلیج فارس و دریای عمان که مشکل کمبود آب را برای این صنایع حل کرده است و... از مهم‌ترین مزایای صنعت پتروشیمی در ایران است. بر همین اساس، در سال‌های اخیر رشد چشمگیری را در میزان تولید صنایع پتروشیمی کشور شاهد بوده‌ایم. در همین زمینه، نتایج بررسی وزارت نفت در خصوص تولید مجتمع‌های پتروشیمی کشور از ابتدای امسال تا پایان تیرماه نشان می‌دهد که این میزان در مجموع به بیش از ۱۸ میلیون و ۱۹۶ هزار تن رسیده است. این در حالی است که ظرفیت اسمی ۵۷ مجتمع پتروشیمی کشور تا پایان سال جاری حدود ۷۲ میلیون تن است که از این میزان حدود ۶۰ میلیون تن در برنامه تولید واقعی قرار دارد.
تولید واقعی ۱۶ مجتمع پتروشیمی مستقر در منطقه عسلویه در چهار ماه نخست امسال در حدود هفت میلیون و ۹۰۲ هزار تن بوده است که بیش از 43 درصد کل تولید کشور را تشکیل می‌دهد. لازم به ذکر است که ظرفیت اسمی سالانه مجتمع‌های پتروشیمی این منطقه 7/32 میلیون تن و برنامه تولید سال آنها نیز در حدود 5/26 میلیون تن برآورد شده است.
عملکرد ۲۱ مجتمع پتروشیمی مستقر در منطقه ماهشهر نیز از ابتدای امسال تا پایان تیرماه شش میلیون و ۵۵۷ هزار تن بوده است؛ ظرفیت اسمی سالانه مجتمع‌های پتروشیمی این منطقه 6/25 میلیون تن و برنامه تولید امسال آنها نیز ۲۱ میلیون تن برآورد شده است.
ظرفیت اسمی سالانه مجتمع‌های پتروشیمی دیگر مناطق کشور (به‌غیر از مجتمع‌های عسلویه و ماهشهر) 7/13 میلیون تن و برنامه تولید امسال آن نیز 4/11 میلیون تن برآورد شده است. تولید واقعی ۲۱ مجتمع پتروشیمی مستقر در مناطق داخلی کشور در چهار‌ماه نخست سال جاری در حدود سه میلیون و ۷۳۶ هزار تن بوده است.
مجموع کل تولید محصولات پتروشیمی کشور در تیرماه امسال حدود 7/4 میلیون تن و عملکرد تولید از ابتدای سال تا پایان تیرماه بیش از ۱۸ میلیون تن بوده است.
میزان فروش داخلی محصولات پتروشیمی تا پایان تیرماه 45/۵۷۴۹ هزار تن (به ارزش 26/۱۱۱۲۱۶ میلیارد ریال) و میزان صادرات نیز 86/۷۱۸۸ هزار تن (به ارزش 26/۳۴۹۶ میلیون دلار) بوده است.
بالاترین میزان صادرات را از نظر وزنی پتروشیمی زاگرس با بیش از ۳۱۳ هزار تن و پتروشیمی نوری از نظر ارزش با بیش از ۹۱ میلیون دلار را در میان مجتمع‌های پتروشیمی کشور به‌خود اختصاص دادند.
همچنین در تیرماه امسال پتروشیمی بندر امام با 73/۲۰۰ هزار تن عرضه داخلی در صدر تامین‌کنندگان نیاز مصرف‌کنندگان داخلی قرار گرفت و پتروشیمی جم نیز از نظر ارزش با 917/2 میلیارد ریال رتبه نخست را در میان مجتمع‌های پتروشیمی به‌دست آورد.
بر اساس این گزارش، بالاترین عملکرد تولید در تیر ماه امسال را مجتمع‌های پتروشیمی بیستون، مهر، تخت جمشید، پلی پروپیلن جم، ارومیه، خراسان،کربن ایران، فرساشیمی، تبریز، بوعلی سینا و لاله به‌خود اختصاص دادند.
پربازدید ها