بامدادجنوب- الهام بهروزی:
موسیقی ریشه در زندگی دارد و برگرفته از حالات و درونیات روحی و عواطف بشر است. این هنر زبان آیینها و قومیتهای گوناگون است و در حصار مرزها نمیگنجد. موسیقی زبان مشترک ملتهاست که نیازی به ترجمه ندارد، چون زبان دل است و ناگفتههایش را فقط ساز میشناسد و آواز. این هنر با توجه به فرصتها و تهدیدهایی که همواره با آن دستبهگریبان بوده، توانسته راه خود را باز و رشد کند و وسیلهای شود برای همراهی و همدلی موسیقیدانان ملل مختلف که در واقع بهعنوان سفیرهای فرهنگی جوامع بهشمار میروند و در تلاشند تا داشتهها و میراث موسیقایی سرزمین خویش را به دیگر عالمیان معرفی و عرضه کنند.
استان بوشهر که امروز یکی از سه استان برتر در عرصه موسیقی نواحی کشور بهشمار میرود، از مردمی موسیقیشناس و موسیقیدوست برخوردار است که همواره استقبال خوبی از رویدادهای موسیقایی داشته و دارند. یکی از شاخههایی که در این چند سال اخیر در سایه تلاش آموزشگاههای موسیقی و استادان مطرح و جوان هماستانی در این استان مرزی توانسته پا به پای موسیقی نواحی خود را به جلو بکشد. موسیقی بدون کلام است؛ موسیقی که شوربختانه بهدلیل نگاه تکبعدی مدیران فرهنگی به این حوزه و برگزار نشدن جشنوارههای موسیقی در استان، آنگونه که باید شناخته و معرفی نشده است اما با وجود این، موسیقی بدون کلام و غیربومی بوشهر راه خود را گم نکرده و در این سالها به حیات خود ادامه داده است، بهطوری که امروز شاهد اتفاقات خوشایندی در این زمینه هستیم. یکی از آموزشگاههایی که در حوزه آموزش موسیقی 10 سال است که دارد تلاش میکند، آموزشگاه موسیقی «زریاب» است که با مدیریت عماد پوستینی و مارال حداد (همسرش) اداره میشود. این آموزشگاه در این سالها کوشیده است که نوازندگی سازهای زهی و کوبهای را به هنرآموزان خود (در تمام ردههای سنی) به شکل صحیح آموزش بدهد. البته افزون بر این آموزشگاه، در بوشهر آموزشگاههای حرفهای دیگری نظیر آموزشگاه موسیقی «ترانه» و.... هم فعالیت دارند که تاکید ویژهای بر آموزش و اجرای اصولی ساز دارند.
آموزشگاه «زریاب» در دهیمن سالگرد تاسیس خود که شنبهشب در کافه نیکادل با حضور جمعی از چهرههای ادبی و موسیقایی هماستانی برگزار شد، یک غافلگیری شیرین برای مخاطبان بوشهری داشت و آن هم رونمایی از نخستین آلبوم بدونکلام غیربومی بوشهر بهنام «انتهای جاده بیپایان» بود؛ آلبومی که بخش اعظم آن در سبک فیوژن تنظیم شده و نتیجه تلاش و هنرنمایی عماد پوستینی، گیتاریست بوشهری و استادان موسیقی این آموزشگاه است. این آلبوم 10 قطعه آرام و گوشنواز را بهنامهای «انتهای جاده بیپایان»، «دیدار در گرانادا»، «به یاد مدیترانه»، «ساحل پایینِ شهر»، «روزی دیگر»، «آغاز»، «سکوت آتش»، «ساده اما...»، «سرگذشت» و «رقص پاییز» در برمیگیرد، شاید در این آلبوم اقتباسهایی از سبکهای فلامنکو و مدیترانهای صورت گرفته اما این اقتباس غریب نیست و مخاطب ناخودآگاه جذب نواهایی میشود که آهنگساز با هنرمندی آن را با حال و هوای جنوب مانوس کرده است. آلبوم «انتهای جاده بیپایان» به همت موسسه فرهنگی-هنری دی بآذر با مدیریت برادران (مصطفی و مرتضی) خوبانی مجوز رسمی خود را از اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده است و در استدیوی «ملودی» بوشهر ضبط و تنظیم شده است و اینک به بازار موسیقی آمده تا لحظات خوشایندی را برای مخاطبان به ارمغان بیاورد. در این خصوص گفتوگویی را با عماد پوستینی، آهنگساز و تنظیمکننده این آلبوم صورت دادیم که خواندن آن خالی از لطف نخواهد بود.
کمی در مورد تولد آلبوم «انتهای جاده بیپایان» توضیح بدهید؟
هر هنرمندی با ارائه اثارش شناخته میشود و من مدتها بود که این آهنگها را ساخته بودم و در کنسرتها اجرا میکردم ولی چون ضبط نشده بود، زود هم فراموش میشد، پس تصمیم گرفتم با انتشار این آلبوم برای همیشه آنها را ماندگار کنم.
چرا نام «انتهای جاده بیپایان» که بهنوعی ناممکن است، برای آلبوم انتخاب کردید؟
در موسیقی بیکلام هیچ حد مرزی وجود ندارد و شما میتوانید بهصورت مستقیم یا فانتزی قوه تخیل شنونده را درگیر کنید. از طرفی من عاشق تضاد هستم، چون حس میکنم اینگونه تصویرها همیشه در ذهن میمانند. این آلبوم هم صدای تضادهاست.
آیا غیر از این آلبوم، آلبوم دیگری در زمینه موسیقی غیربومی در بوشهر منتشر شده؟ هزینهها و سختیهایی که در تهیه این آلبوم متحمل شدید کدام بود؟
خیر، این نخستین اثر بیکلام غیربومی در استان بهشمار میرود. طبیعی است برای انجام هر کار بزرگی باید یکسری سختیها را به جان خرید. انتشار این آلبوم هزینهبردار بود ولی بهعقیده من ارزش داشت که متولد شود تا بدین طریق ذائقه مخاطب را در زمینه موسیقی بدون کلام تقویت و آنها را با گوشههایی از موسیقی بدون کلام بیشتر آشنا کنیم. بیشترین هزینهای که برای این اثر هنری صرف شد، برای ضبط در استدیو بود که تمام این هزینهها را از جیب خودم گذاشتهام، امیدوارم که نتیجه کار مورد اقبال مردم هماستانی واقع شود.
در این آلبوم از چه سبکهایی بهره گرفتید و چرا؟
این آلبوم با محوریت ساز گیتار به سبک فلامنکو و فیوژن است که با نگاهی مردمی و خارج از محدودیتهای سبکهای تخصصی تولید شده است. در این قطعات از موسیقی مربوط به جنوب اسپانیا (فلامنکو) و موسیقی مدیترانهای با تمی نزدیک به موسیقی مدرن ایرانی بهره گرفته شده که برای مخاطبان شنیدن آن جذاب است. چون من سالها با علاقه به فراگیری موسیقی فلامنکو پرداختم، از طرفی با بررسی و تحقیق در مورد سبکهای دیگر سعی کردم سبک خاص خودم را پیدا کنم، بهطوری که برای همه جذاب باشد.
آیا میان موسیقی اسپانیا (فلامنکو) و موسیقی مدیترانهای با موسیقی ایرانی ارتباطی بود که این سه سبک را با هم ترکیب کردید؟
بله. البته توضیح این ارتباط بسیار مفصل است ولی بهصورت کوتاه بگویم که میان موسیقی ایرانی و موسیقی اسپانیایی و مدیترانهای ریشههای مشترک زیادی وجود دارد.
چرا موسیقی بیکلام در دنیای موسیقی ایران هنوز نتوانسته جایگاه خود را بیابد؟ راهکار شما برای خروج آن از انزوا چیست؟
در کار باکلام شما با کمترین فکر کردن با صدای خواننده همراه میشوید ولی موسیقی بیکلام نیاز به فکر کردن دارد، نیاز به قوه تخیل دارد و این است که کمتر طرفدار دارد، یکی از راهکارها پخش تصویر ساز از حمایت صدا و سیماست و دیگری تاسیس مدارس موسیقی بهمنظور بالا بردن علم موسیقی .
موسیقی برگرفته از زندگی است، شما در این اثر چگونه زندگی را به تصویر کشیدید؟
هر ثانیه از این اثر برگرفته از بخشی از زندگی گذشته و امروز خود من است، حتی فقط با خواندن اسم این قطعات میتوانید تقریبا مقصود و منظور مرا درک کنید. من علاقه خاصی به ترکیب صداها و دنیاهای مختلف دارم. موسیقیهای ملل مختلف گوش میکنم که بتوانم با پیدا کردن رابطه موسیقی خودم را بسازم.
چرا موسیقی امروز در همه حوزه دارد به سمت فیوژن پیش میرود؟
امروزه در دنیای هنر حد و مرزی وجود ندارد و فیوژن به معنای واقعی زبان ملتها را بههم بهار وصل میکند.
در آموزشگاه «زریاب» چه اهدافی را در عرصه موسیقی دنبال میکنید، آیا توانستهاید که موسیقی بیکلام را به مخاطبان معرفی کنید؟
در سالهای گذشته تلاشهای زیادی انجام دادیم و توانستیم با برگزاری کنسرتهای زیادی مردم را با موسیقی بدونکلام آشنا کنیم ولی از آنجایی که این برنامهها صرفا با هزینههای شخصی و بدون حمایت دستگاههای دولتی برگزار میشد تا اینکه در دو سال اخیر تصمیم گرفتم که آلبوم ارائه کنم و سعی کردم با ماندگاری آثارم به شکل دیگر این سبک را معرفی کنم.
سخن پایانی؟
در پایان از شما در روزنامه بامداد جنوب و همه هنردوستان عزیز که برای حمایت از هنرمندان همیشه ثابتقدم هستید و همچنین از خانوادهام که همیشه حامی من بودند، تشکر میکنم.
یادآوری میشود، نوازندگانی که در آلبوم «انتهای جاده بیپایان» عماد پوستینی را -که علاوه بر مدیریت آموزشگاه موسیقی «زریاب»، به مدت پانزده سال است که نوازندگی ساز گیتار را آموزش میدهد. وی عضو رسمی خانه موسیقی ایران است و برگزاری بیش از سی کنسرت موسیقی را (هنرجویی، اساتید آموزشگاه، گروه زریاب) در کارنامه هنری خود ثبت و ضبط کرده است- همراهی کردهاند، عبارتند از: ایمان قاسمی، حمید اکبری و علی یوسفی (سازهای کوبهای)، مهدی ناصری و عباس شیخابولی (گیتار ریتم)، هومن صلاحی (گیتار باس) و محمدامین بهشتی (ویلن).
همچنین صدابرداری و میکس مسترینگ این آلبوم برعهده میلاد صفایی و مدیر تولید هم مصطفی خوبانی بود. بدونشک انتشار چنین آلبومهایی آن هم در استانی چون بوشهر که همواره زمینه برای رشد و بالندگی موسیقی نواحی و آیینی فراهم بوده، نوید روزهای روشن را برای موسیقی میدهد و این مساله بیانگر این است که اتفاقاتی در حوزه موسیقی بوشهر در حال شکل گرفتن است و مسوولان فرهنگی در کنار هنرمندان تلاش دارند نگاه تکبعدی که در حوزه موسیقی وجود دارد، گسترش بدهند و در کنار موسیقی نواحی، بستر مناسب را برای رشد و بالندگی سایر گونههای این حوزه فراهم کنند. بنابراین با انتشار نخستین آلبوم موسیقی بدون کلام در بوشهر، اجرای کنسرتهای بدون کلام در استان، برگزاری کارگاهها و نشستهای تخصصی پیرامون این گونه موسیقایی و... میتوان نگاه مردم را کمکم معطوف به موسیقی بدون کلام کرد و آن را از انزوایی که در نتیجه سیاستهای غلط گریبان موسیقی را گرفته است، رهانید، چراکه موسیقی بهخودیخود زبان حال مردمان سرزمینهاست و میتواند سفیر خوبی برای انتقال آیینها و میراث هنری و موسیقایی آنها باشد و با دیگر گونههای موسیقایی جهان آمیخته و متحد شود و زبان واحد جهانی شود که امروز درگیر جنگ و آشوب و نسلکشی است. موسیقی میتواند زبان صلح شود و بدعتها و جهالتی که ساخته ذهن بیرحم دیکتاتورهاست، نقش برآب کند.