بامدادجنوب- الهام بهروزی:
جمعهشب به دعوت مهدی فیروززادگان (هنرمند بوشهری)، طراح و سازنده زیورآلات و دانشآموخته رشته نقوش ایرانی از دانشگاه اصفهان راهی فرودگاه بوشهر شدیم تا در آیین گشایش فروشگاه صنایع دستی و زیورآلات برند فیروززادگان حضور بیابیم. این آیین با حضور کیوان هاشمزاده و ندا عبداللهزاده دو عضو شورای اسلامی شهر بوشهر، برخی از مدیران فرودگاه و چهرههای هنری و ورزشی هماستانی برگزار شد و این فروشگاه در فرودگاه بوشهر رسما کار خود را آغاز کرد؛ فروشگاهی که از رنگ و جنس فرهنگ و تمدن است. زیورآلاتی که نشأتگرفته از تمدنهای کهن ایران و صنایع دستی که نقوش خود را از پنجرهها و ارسیهای زیبای عمارتهای شاخص و تاریخی این بندر کهن و زیبا وام گرفتهاند تا معماری بینظیر و منحصربهفرد آنها را در یاد و خاطر مسافران ماندگار کنند.
دفترهای یادداشت، جاشمعی، جا دستمال کاغذی، تابلوهای گرهچینی و کاشی که همه میراثدار نقوش عمارتهایی چون دهدشتی، حاجرئیس و... هستند، عجیب خود را به رخ میکشیدند، در یک گوشه این فروشگاه بازی رنگ بود و نقش و در گوشه دیگر تلالو آویزها، گوشوارهها با نقوش برجسته گلبوتههای ختایی، حصار قفس و یاقوت و فیروزه و مرجان خودنمایی میکرد. مدالهای برنجین که روزی بر گریبان زنان ایرانی خودی نشان میدادند، دگرباره با دستهای خلاق مهدی فیروززادگان پا به عرصه هستی گذاشتهاند تا هیچگاه نقاب مرگ بر آنها ننشیند. این هنرمند گرهچینی و شیشهکاری را منحصر به جاشمعی، زیرلیوانی، دفترچه یادداشت نکرده و نمایی از آن را بهصورت رنگی در کیفهای چرمی به کار برده است تا به هر طریقی شده سنتها، آیینها و هنر فاخر کهن را وارد زندگی مدرن کرده و از فراموش شدن آنها خودداری کند. او تاکنون چندین نمایشگاه صنایع دستی در سطح استان و کشور برگزار کرده و در این نمایشگاهها آثاری را به نمایش گذاشته است که نتیجه سالها کندوکاوش در حوزه معماری، صنایع دستی و زیورآلات بوده است.
در اینجا لازم به ذکر است که برند فیروززادگان نخستین برندی است که در استان بوشهر در حوزه صنایع دستی و زیورآلات ثبت شده است. در دولت دوازدهم تاکید ویژهای بر امضادار کردن صنایع دستی است، چون ایران در صنایع دستی دارای تنوع بیشماری است، بنابراین برندسازی در این زمینه به معرفی صنایع هر منطقه کمک شایانی میکند. با این اوصاف میطلبد که دستگاههای مربوط و متولی برای حفظ و بقای صنایع دستی نگاه ویژهتری به هنرمندان شاخص این حوزه داشته باشند و در برندسازی دیگر حوزهها اقدام کنند. در حال حاضر مهدی فیروززادگان همچون سفیری است که گوشههایی از فرهنگ بومی جنوب را در قالب آثارش به نمایش میگذارد و همین امر مانع از فراموشی بسیاری از زیباییهای معماری، آیینها و سنتهای بوشهری میشود. در حاشیه آیین گشایش فروشگاه برند فیروززادگان در فرودگاه بوشهر گفتوگویی را با این هنرمند صورت دادیم.
مهدی فیروززادگان در پاسخ به این پرسش که به نظر شما برندسازی چقدری به معرفی هنر یک هنرمند کمک میکند، به بامداد جنوب گفت: وقتي صحبت از برند ميشود ناخودآگاه يك محصولي به ذهن خطور ميكند كه داراي كيفيت و شمایل خوبی است. پس لازمه برند كردن یک هنر، كيفيت و عرضه خوب و در شأن آن است. بهطور مسلم وقتي يك هنر با برند معرفي ميشود مردميتر ميشود؛ يعني به سمت عموم قدم برميدارد که اين اصل به معرفي كردن خود هنر بيشتر كمك ميكند.
این طراح و سازنده زیورآلات در خصوص اینکه راهاندازی اینگونه فروشگاهها چقدر میتواند در معرفی فرهنگ و هنر بوشهر نقش داشته باشد، توضیح داد: راهاندازي شعبه فروش حضوري در فرودگاه بوشهر با این رويكرد و هدف انجام شد كه بهدنبال درگاه ورود و خروجي بودم كه از اين طريق هنر بومي و صنايع دستي استان به شهرهاي ديگه معرفي شود. در واقع هدف من بيشتر عرضه محصولاتي باكيفيت و در خورِ فرهنگ شهر و كشورم است، يعني تلاشم بر اين است كه محصولاتي را بسازم و عرضه كنم كه با نگاه اول آن حس بومي و سادگي زندگي را در اذهان مردم تداعي كند و در محصولات چوبی بيشتر روی طراحي و اجرای نقوش بومی بر آنها توجه دارم.
وی درباره نقوشی که بر زیورآلات حک میکند، نیز گفت: در بخش زيورآلات (شامل زيورآلات كهنهكاري و سنتى و تلفيق مدرن و سنتى) بيشتر سعي و تلاشم بر اين است كه از بهترين مواد كه سازگاري بیشتری با اقليم بوشهر دارد، استفاده كنم و اینکه بهترین نمونههای زيورآلات را که یادگار بهترين دورههاي تاريخي هستند، تولید و عرضه کنم. البته در طراحی کارهایم به رنگ و سادگی بسیار توجه دارم، چون به عقیده من، این سادگي همراه با رنگ است که شيرازه هنر بومي و سنتى را تشکیل داده و امروز بهخاطر همين سادگي و آرامشی که از آن منعکس میشود، پرطرفدار و همهپسند شده است.
فیروززادگان در پایان در خصوص انتظارات خود از دستگاههای دولتی و متولیان میراث فرهنگی و صنایع دستی استان تاکید کرد: انتطار ميرود كه دستگاههاي دولتي كمي بيشتر از هنرمندان بومي حمايت كنند، زيرا هر يك از هنرمندان به خودي خود يك سفير فرهنگی هستند که به اشاعه فرهنگ و هنر بومي میپردازند. با این اوصاف، ادارهکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگری بايد به اين مساله بیشتر بپردازد.
مسوول فروشگاه فرودگاه بوشهر (پیمانکار مستقیم قرارداد فرودگاهی در رابطه با مرکز تجاری) نیز در این آیین در خصوص راهاندازی غرفه صنایع دستی در فروشگاه فرودگاه به بامداد جنوب گفت: با وجود اینکه من بوشهری نیستم اما بهدلیل 25 سال زندگی در بوشهر، بومی این شهر به شمار میروم، بدون شک راهاندازی اینگونه فروشگاهها که منعکس کننده گوشهای از فرهنگ این منطقه است، ارزشمند است. چون فرودگاه چشمی از مرکز ورود و خروج است، بنابراین وقتی محصولی در این محیط عرضه میشود، بهطور مسلم به کل ایران معرفی میشود.
سیروس خنداندل با بیان اینکه بوشهر در زمینه صنایع دستی غنی است، افزود: خوشبختانه مهدی فیروززادگان با سبک خاصی که در برند خود در پیش گرفته است، توانسته آثار متنوع و قابل توجهی را ارائه کند و اکنون که این غرفه در فروشگاه راهاندازی شده است، افزون بر زیبایی منحصربهفردی که خلق کرده، چون موزهای است که گوشههای از فرهنگ بومی و ملی را به نمایش گذاشته است.
کیوان هاشمزاده، عضو شورای اسلامی بوشهر نیز در خصوص آثار ارائه شده در این فروشگاه به بامداد جنوب گفت: آثار برند فیروززادگان آثاری شیک، نو و خلاقانه است امیدوارم همچنان شاهد حضور و فعالیت هنرمندان صاحبایده و حرفهای باشیم که به تولید صنایعی میپردازند که از فرهنگ و سنتهای این دیار نشأت گرفته است. بدونشک ما کنار هنرمندانی که بهدنبال احیای صنایع و سبکهای کهن هستند تا از این رهگذر فرهنگ بومی را زنده نگه دارند، خواهیم بود.
وی در ادامه با اینکه چون در بحث حمایت از هنرمندانی که صاحب برند هستند، هم بحث هنر مطرح است و هم بحث تولید، افزود: ما باید بستر مناسب را برای رشد و معرفی اینگونه هنرها در شهر فراهم کنیم. خوشبختانه در شورای پنجم تمام اعضا بر حمایت از برنامههای فرهنگی و هنری تاکید دارند، منتها این حمایتها از نظر اقتصادی تا به تصویب برسد، کمی زمانبر است ولی با وجود همه اینها شهرداری و شورای اسلامی شهر بوشهر این بار نگاه جدیتر و ویژهتری به فعالیتهای فرهنگی دارد و از هنرهای ارزشی و باپشتوانه حمایت خواهد کرد.
هاشمزاده در پایان در پاسخ به این پرسش که آیا امکان دارد در شورا قانونی برای حمایت از هنرمندان صنایع دستی بهویژه آن دسته که سعی در احیای صنایع دستی بومی دارند، به تصویب برسانید، توضیح داد: پیشنهاد خوبی است، چراکه نه. البته این موضوع باید مراحلی را طی کند تا به اجرا برسد، نخست باید این موضوع در شورا طرح شود، سپس مورد کندوکاو قرار بگیرد و تمام جوانب آن بررسی شود و پس از تصویب در نهایت از سوی شهرداری اجرائی شود. بهعنوان نمونه، شورای اسلامی شهر میتواند این حمایت را نخست از هنرمندانی چون آقای فیروززادگان که صاحب برند است و بخشی از معماری کهن شهر و زیورآلات ایرانی را با تلفیق سنت و زندگی مدرن احیا کرده است، آغاز کند.
ندا عبداللهزاده دیگر عضو شورای اسلامی شهر بوشهر که هم در دوره چهارم و هم در دوره فعلی (پنجم) در شورا حضور دارد، نیز در گفتوگو با بامداد جنوب در خصوص حمایت از برنامههای فرهنگی-هنری گفت: به عقیده من اصل توسعه چه در حوزه اجتماعی، چه در حوزه عمرانی و... زمانی محقق میشود که ابتدا برنامههای فرهنگی ما به جریان بیفتد. ما در بوشهر در عرصه صنایع دستی هنرمندان خوشذوق و مشتاقی چون مهدی فیروزادگان کم داریم و اگر ما نتوانیم از این هنرمندان انگشتشمار حمایت کنیم، ممکن است که بهمرور زمان آنها انگیزه خود را از دست بدهند و هنر را رها کنند، پس بهتر این است که ما با حمایت از این هنرمندان، راه را برای گسترش هنر در جامعه شهری فراهم کنیم.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه شورای اسلامی شهر و شهرداری در حوزههای فرهنگی و ورزشی چون مسکنی عمل میکند که این کوتاهمدت است، افزود: بنابراین اگر میخواهیم که اینگونه برنامهها و فعالیتها ادامه بیابند، باید به فکر راهکارهای سازنده و البته ماندگار باشیم، پس در حوزه حمایت از هنرمندان یا ورزشکاران نیاز است که در شورا کارگروهی تشکیل شود.
عبداللهزاده نیز در پاسخ به این سوال که آیا شما نیز چون کیوان هاشمزاده با تصویب قانونی برای حمایت از هنرمندان صنایع دستی در شورا موافق هستید، گفت: بله من با تصویب این قانون موافق هستم و با توجه به اینکه شورای اسلامی شهر، سازمان فرهنگی، ورزشی و اجتماعی شهرداری بندر بوشهر را در کنار خود دارد که وظیفه اصلی آن توسعه برنامههای فرهنگی است، بنابراین موظف است که حمایت خود را از برنامههای فرهنگی و هنری در قالب طرحهای جامع و آیندهنگرانه تعریف کند. باید ما نگاهها را به سمتی هدایت کنیم که هنرمندانی چون مهدی فیروززادگان بیایند از ماهیت و هویت کارشان دفاع کنند تا مسوولان هم پاسخگویی را فراموش نکنند. شوربختانه یا خوشبختانه هنرمندان بوشهری بسیار فروتن و متواضع هستند، این خوب نیست، چون آنها باید یاد بگیرند که از ایدهها و حقیقت هنرشان دفاع کنند، مطالبهگر باشند. ما هم در شورای اسلامی سعی میکنیم که تا جای ممکن از هنر آنها با هدف گسترش هنر و اشاعه نشاط و شور زندگی در سطح جامعه حمایت کنیم. بهطور قطع قانون حمایت از هنرمندان صنایع دستی را در شورا مطرح میکنیم و البته بیشتر از هنرهایی حمایت خواهیم کرد که تکیه بر احیای فرهنگ بومی و آیینها و سنتهای جنوب دارد.
گفتنی است استان بوشهر یکی از استانهای شاخص در حوزه صنایع دستی بهشمار میرود اما متاسفانه آنگونه که باید نتوانسته است از صنایع دستی و هنرمندان این حوزه حمایت خوبی داشته باشد؛ در نتیجه این سهلانگاری، امروز شاهد نابودی صنایعی چون عبابافی، چوقهبافی و... که از پیشینه تاریخی دیرینهای در استان برخوردارند، هستیم؛ هنرهایی که اگر به آنها به موقع توجه نشود، باید مرگ آنها را بپذیریم و شوربختانه ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان هم در این زمینه ضعیف ظاهر شده است. بنابراین برندسازی و تلفیق هنرهای در خطر فراموش شدن با دیگر گونههای هنری میتواند نقش موثری در احیا و حفظ آنها داشته باشد.