بامداد جنوب- ابوعلی زرینقلم:
نیروگاه اتمی بوشهر که از آن بهعنوان اولین راکتور جهان اسلام هم یاد میکنند، بیش از چهار دهه است که در حاشیه خلیج تا همیشه فارس جا خوش کرده و دو سال پیش بالاخره وارد مدار شد. پیش از انقلاب شرکت زیمنس آلمان بهعنوان طراح و اجراکننده این پروژه بزرگ وارد بوشهر شد و به همراه خود تغییرات بسیاری را در ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی بوشهر به وجود آورد. این تغییرات شاید در مهمترین شکل خود، ایجاد هزاران شغل مستقیم و غیرمستقیم بود که با پرداخت حقوقهای منظم تقریبا بیکاری را در استان کوچک و کمجمعیت بوشهر که آن روزها اندکی بیش از 250 هزار نفر جمعیت داشت، ریشهکن کرد.
چهار دهه پس از آن و در حالی که روسها جایگزین آلمانیها شده بودند اما آرام آرام خبری از مردم بوشهر به میان نیامد، صحبتی نشد و بوشهریها در طرح توسعه هیچ جایگاهی پیدا نکردند. مدیران ارشد و حتی بسیاری از نیروهای فنی از مناطق دیگر کشور آمدند و حتی صحبتهایی که در مورد آموزش چهار هزار نفر از جوانان بوشهری برای کار در طرحهای توسعهای آن شد هم راه به جایی نبرد و اکنون مردم بوشهر فقط از نیروگاه اتمی بوشهر، نام آن را یدک میکشند و کسی هم زیاد دلش نمیسوزد و اصولا بوشهریها هم دیگر یادشان نمیآید.
با این حال و با امضای قراردادهای توسعه فازهای جدید نیروگاه که شامل دو راکتور با شرکت روسی و با هزینه 10هزار میلیارد تومان میشد، انتظار میرفت که در بوشهر رونقی هر چند اندک صورت بگیرد. توافق شده بود که این دو راکتور تا هفت سال آینده تحویل داده شوند و این یعنی هزینهکرد 1500 میلیارد تومان سالیانه که اگر 20 درصد آن هم در حوزه تامین مواد غذایی، خدمات، بهداشت و ... مصرف شود، باز هم باید گفت که در این استان و بهویژه بندر بوشهر شاهد تکان خوردن جدی اقتصاد باشیم، چراکه گفته میشود پول ساخت این راکتورها نقد پرداخت شده است.
روز گذشته اما روسها آمدند تا با حضور رئیس سازمان انرژی اتمی و جمعی از مسوولان بوشهری کلنگ اجرائی واحد2 نیروگاه به زمین زده شود، هر چند که این کلنگزنی در میان تهدیدات پیاپی امریکاییها و تحریمهای دوجانبهای که علیه ایران و روسیه انجام داده، پیامهای خاص خودش را دارد اما هر چه که باشد، قرار است تا هفت سال دیگر، یک راکتور دیگر بهنام بوشهریها در تاریخ ایران ثبت شود. در این مراسم، گروهی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز هیات ایرانی را همراهی میکردند تا بر اهمیت موضوع افزوده شود.
علیاکبر صالحی که دوشنبهشب به بوشهر آمده بود تا احیانا پروازش طبق معمول با مه غلیظ صبحگاهی بوشهر بهدلیل نبود امکانات پروازی لغو نشود، سخنران اول این مراسم بود که به گفته او، ساخت این نیروگاه نماد همکاریها میان ایران و روسیه است. به گفته رئیس سازمان انرژی اتمی کشور، یکی از تناقضهای روزگار است که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی که ایران در مدار سیاسی غرب بود، آرزوی ملت ایران برای داشتن ذوب آهن در قالب ذوب آهن اصفهان با همکاری روسها اجرا شد. ورود کشور به صنعت نیز با کمک همسایه خوب ایران کشور روسیه صورت گرفت.
صالحی ادامه داد: عجیب این است که ورود ایران به عرصه فناوری نیز به کمک روسیه صورت گرفته و این پیامی بسیار مهم دارد که آغاز عملیات اجرائی واحدهای 2و 3 نیروگاه اتمی بوشهر نیز با مشارکت روسیه انجام شده است. در این ارتباط فضای مورد نیاز واحدهای2و 3 نیرگاه اتمی بوشهر تسطیح و خاکبرداری آن صورت گرفته است. اکنون این طرح از برنامه زمانبندی خود جلوتر است و امیدواریم تا هفت سال آینده واحد2 نیروگاه اتمی بوشهر به بهرهبرداری برسد و دو سال پس از آن نیز شاهد راهانداری واحد3 نیروگاه اتمی بوشهر باشیم. سایت نیروگاه اتمی بوشهر بهعنوان یکی سایتهای مشهور جهان شهرت و آوازه آن در سراسر دنیا طنینانداز شده است. صالحی با قدردانی از توجه مجلس شورای اسلامی برای حمایت از صنعت هستهای کشور، گفت: از کمکهای کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در توسعه صنعت هستهای کشور و نیروگاه اتمی بوشهر قدردانی میکنیم.
وی همچنین با تقدیر از فعالیتهای استاندار بوشهر اظهار داشت: استاندار جدید بوشهر توجه ویژهای به صنعت هستهای، حقوق هستهای و نیروگاه اتمی بوشهر دارد که این رویکردی ارزشمند برای پیشبرد این طرح است. البته برای نگارنده مشخص نشد که آقای صالحی چطور در طول دو هفته و در اولین برخورد به این نتیجه رسیده است اما امیدواریم که همینگونه باشد و استاندار بوشهر بتواند از آقای صالحی در رابطه با خدمات اجتماعی نیروگاه به مردم استان، بهویژه مناطق پیرامونی امتیازات خاص را بگیرد.
صالحی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود، به یک ارزیابی عددی روی آورد و با بیان اینکه با احتساب هر بشکه نفت 50 دلار، سالانه در تولید برق از نیروگاه یکهزار مگاواتی هستهای بوشهر به ارزش 550 میلیون دلار صرفهجویی صورت میگیرد، گفت: همچنین نیروگاه یکهزار مگاواتی بوشهر سالانه از انتشار هفت میلیون تن گازهای آلاینده جلوگیری میکند. با توجه به اینکه ایران کشوری خشک است باید به سمت احداث نیروگاههای هستهای کوچک حرکت کنیم. دلیل این امر نیز این است که اگر نیروگاههای بزرگ در کنار دریاهای خزر و خلیج فارس احداث کنیم، انتقال برق تولیدی آن به مسافت یکهزار کیلومتری در منطقه مصرف توجیه اقتصادی لازم را ندارد.
در این میان رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی هم که به بوشهر آمده بود، یادآور شد که رسیدن به ظرفیت تولید 20 هزار مگاوات برق هستهای تکلیف و الزام قانونی مجلس شورای اسلامی برای دولت است.
فریدون حسنوند با بیان اینکه هماکنون یکهزار مگاوات برق هستهای در واحد1 نیروگاه اتمی بوشهر تولید میشود و در دو واحد دیگر نیروگاه اتمی بوشهر که عملیات اجرائی آنها در دست اجراست، بیش از دو هزار مگاوات برق هستهای دیگر نیز تولید خواهد شد، مابقی برق هستهای تا رسیدن به ظرفیت 20 هزار مگاوات برق نیز تکلیف و الزام مجلس برای دولت است.