عیسی صفوی:
استان بوشهربا دارا بودن ده شهرستان دارای مقیاسی کوچک به نسبت سایراستانهای کشور است. هر ده شهرستان استان دارای بیمارستان است. سایر بخشهای حوزه درمان شامل آزمایشگاه، فیزیوتراپی و داروخانه هم در این شهرستان وجود دارد. آیا این بدین معناست که عدالت در سلامت استان حاصل شده است؟ چنین نیست. برای عدالت در سلامت استان باید در سایر بخشهای سلامت توزیع صحیح منابع و امکانات رعایت شده باشد.
در این راستا هر 10 شهرستان استان باید بسترهای مناسبی برای مدیریت بیماریهای ژنیتکی، کمترین میزان سوانح و تصادفات و مدیریت عوامل اجتماعی مرتبط با سلامت باشند. در صورتیکه در هر چهار مورد (با درمان) توزیع بهینه صورت گرفته باشد، میتوان ادعای عدالت در سلامت را مطرح کرد. با چنین مدلی از سلامت باید گفت زیرساختهای سلامت استان در حال تحول است. مهمترین اقدام در حوزه بیماری ژنتیکی استان تهیه نقشه بیماری آنها است. باید در این راستا یک بانک از بیماریهای ژنتیکی استان تهیه شود. در حال حاضر در ارتباط با بیماری تالاسمی و هموفیلی چنین بانکی را شاهد هستیم. انتظار میرود در آینده نه چندان دور این بانک به سایر بیماری ژنتیکی تعمیم یابد. نقشه بیماریهای ژنتیکی استان موجود نیست که وجود آن یک ضرورت است. این خلاء باید در صدر اولویتهای پژوهشی استان قرار گیرد.
مورد بعد سوانح و تصادفات است. در این راستا شاهد تلاش های مستمر می باشیم. از نمونههای بارز آن می توان بهبود جادههای استان اشاره کرد. ضریب امنیت جاده های استان به تفکیک شهرستان های استان ازجمله نیازهای ضروری حوزه سلامت است، زیرا برای هرگونه مداخله در این زمینه باید این تفکیک وجود داشته باشد. کدام شهرستان استان دارای کمترین و بیشترین میزان تصادفات و سوانح رانندگی است؟ کمترین میزان تصادفات حکایت از میزان بالاتر سلامت در آن شهرستان دارد اگرچه مورد اساسی برای سنجش میزان عدالت در استان مولفههای اجتماعی مرتبط با سلامت است. این مولفهها شامل قومیت، جنسیت، هشت سال اول دوران کودکی، طبقه اجتماعی و... است. در گام اول باید هرشهرستان این مولفهها را استخراج کند و پس از استخراج این مولفهها، باید دستهبندی صورت گیرد. مطابق تدوین برنامه جامع سلامت استان و شهرستان انتظار میرود همه این مولفهها استخراج شود.
احصاء و استخراج این مولفهها اولین گام درراستای سنجش عدالت در سلامت استان است. توزیع عادلانه زیرساختهای مولفههای سلامت در ده شهرستان استان گامی حیاتی و اساسی در رعایت «عدالت در سلامت» خواهد بود، چراکه فراهم کردن عادلانه مولفههای اجتماعی سلامت، بیشترین سهم را در گسترش عادلانه سلامت خواهد داشت. البته با توجه به شرایط متفاوت شهرستانهای استان ما شاهد مولفههای اجتماعی متفاوت مرتبط با سلامت خواهیم بود. باید دقت شود با توجه به این شرایط متفاوت، توزیع منابع سلامت بهگونهای صورت گیرد که خروجی عادلانهای را به همراه داشته باشد. مثلا منابع صرف ریزگردهها شوند عدالت بیشتری به همراه دارد یا پسماندها و فاضلابهای شهری و روستایی؟ و یا سایر مولفههای دیگر؟