بامدادجنوب- جواد شكريان:بوشهر دارای بیشترین مرز آبی با خلیج همیشه فارس است و این مساله در کنار داشتن منابع عظیم نفت و گاز در این استان، بهترین پتانسیل‌ها را برای پیشرفت و رشد استان بوشهر فراهم کرده است. با این حال، مردم ساحل‌نشین بوشهر هرگز طعم این توسعه و رشد را نچشیده و از مزیت‌های همجواری با دریا، آن‌گونه که باید بهره‌مند نشده‌اند. این در حالی است که وجود 11 بندر تجاری و صیادی فعال در بوشهر و پتانسیل‌های گردشگری دریایی در این استان می‌تواند ظرفیت‌های مهم اقتصادی و گردشگری را برای بوشهر فراهم کند.
در این زمینه، با محمد راستاد، مدیرکل سابق بنادر و دریانوردی استان بوشهر و مدیرعامل فعلی سازمان بنادر و دریانوردی کشور به گفت‌وگو نشستیم که خلاصه این گفت‌وگو در ادامه آمده است.
برنامه شما برای توسعه استان بوشهر در حوزه بنادر و دریانوردی چیست؟
ما در استان بوشهر بنادر مهمی در طول ساحل داریم که مهم‌ترین آن بندر بوشهر است. در حال حاضر طرح توسعه بندر بوشهر در جزیره نگین در حال انجام شدن است و انتظار داریم که بخش اول آن تا دو ماه آینده به بهره‌برداری برسد. این طرح ظرفیت بسیار خوبی برای بندر بوشهر به حساب می‌آید و می‌تواند کمک به ارتقای جایگاه بندر بوشهر در بین بنادر کشور کمک کند. همچنین در حال برنامه‌ریزی برای لایروبی و افزایش عمق کانال بندر بوشهر هستیم تا کشتی‌های بزرگ 50 هزار تنی بتوانند با ایمنی و راحتی بیشتری به بندر بوشهر تردد داشته باشند. سوای از اینها پروژه‌های دیگری هم در سایر بنادر استان و بنادر کوچک‌تر استان در دست مطالعه و اجرا داریم که امیدواریم باعث ارتقای حمل و نقل دریایی و رونق استان بوشهر شوند.
دیگر بنادر استان در چه وضعیتی هستند؟
شرایط بندر گناوه در حال حاضر در مقایسه با گذشته بهبود پیدا کرده است. ما به‌تازگی در این بندر لایروبی داشتیم که شرایط دسترسی خور را از نظر تردد شناورها بهبود داده است و همچنین برنامه و پروژه‌هایی برای آینده این بندر داریم که متناسب با رشد تقاضا برای بندر گناوه، شرایط را برای تجارت در این بندر ایجاد خواهیم کرد.
در کنار بندر صیادی دیر، یک بندر کاملا مدرن و جدید تجاری را در دیر با لایروبی حوضچه غربی این بندر، استحصال اراضی، احداث انبار‌های سرپوشیده و رو‌باز، اماکن بندری، ساختمان اداری، اسکله مناسب و... احداث کردیم که تقریبا می‌توان گفت این بندر، بندری است که مجموعه زیرساخت‌های مورد نیاز را برای انجام فعالیت‌های تجاری برایش فراهم شده است. این بندر ظرفیت قابل توجهی بود که تا حدی بی‌استفاده بود. یک بخشی از آن هم خوشبختانه با فراهم شدن صادرات کالا و ترانزیت کالا به کشور قطر، فراهم شد که با توجه به کوتاهی مصافت این بندر با قطر می‌تواند نقش مهمی را در رشد فعالیت و حمل و نقل دریایی آن منطقه داشته باشد.
در پسابرجام انتظار می‌رفت که ناوگان دریایی و کشتیرانی ایران پیشرفت‌های زیادی داشته باشد. این پیشرفت‌ها حاصل شده‌اند؟
ناوگان شرکت ملی نفتکش ما امروز با افتخار از نظر ظرفیت، بزرگ‌ترین ناوگان جهان محسوب می‌شود و کشتیرانی جمهوری اسلامی نیز یکی شرکت‌های توانمند جهان است. در کنار اینها ما ناوگان‌های فعال کوچک و بزرگ متعددی داریم. جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر حدود ۱۰۰ هزار دریانورد دارد که دارای گواهینامه شایستگی بر اساس نظامات کنوانسیون CCW هستند. از این میان ۲۰ هزار نفر شایستگی فعالیت بر روی ناوگان‌های اقیانوس‌پیما را به‌صورت نامحدود دارند. در این زمینه همچنین ما با کشورهای مختلفی توانسته‌ایم توافقنامه و تفاهمنامه شناسایی مدارک دریانوردی را منعقد کنیم و دریانوردهای ما می‌توانند روی ناوگان زیر پرچم سایر کشورها فعالیت کنند. خوشبختانه امروز مدارک دریانوردان ما تا حدی معتبر هست که بعضا برخی کشورهای مهم دریانوردی حاضر شده‌اند با ما به‌صورت یکجانبه تفاهمنامه شناسایی مدارک دریانوردان را منعقد کنند. یعنی آنها شایستگی دریانوردان ما را پذیرفته‌اند اما برای ما هنوز این مساله به اثبات نرسیده است. ضمن این‌که جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر توانسته زیرساخت‌های صنایع‌دریایی را توسعه دهد اما هنوز برای بهره‌برداری بیشتر از این زیرساخت‌ها باید بیشتر تلاش کنیم. دو دهه قبل قابل تصور نبود که کشتی‌های ناوگان اقیانوس‌پیمای ما در کشتی‌سازی‌های داخلی حتی تعمیر اساسی شود اما امروز تا حد زیادی وابستگی ما برای تعمیرات اساسی به خارجی‌ها مرتفع شده است و امیدواریم این وابستگی به صفر برسد.
بوشهر بیشترین مرز آبی را با خلیج همیشه فارس دارد اما متاسفانه در حوزه گردشگری دریایی اصلا موفق نبوده است. آیا برنامه‌ای برای این مساله در سطح کلان کشوری در اداره بنادر و دریانوردی در دستور کار هست؟
بخش گردشگری دریایی از جمله بخش‌هایی است که متاسفانه با وجود اهمیت زیاد، کمتر به آن پرداخته شده است. ما در کشور، اقلیم‌های متفاوتی را در سواحل شمالی و جنوبی با جاذبه‌های متنوع داریم که هم بازار داخلی خوبی دارند و هم می‌توانند موجب جذب گردشگر خارجی شوند؛ با این حال باید زیرساخت‌های آن در کشور فراهم شود. بنابراین برنامه کلان کشور در این زمینه، توسعه زیرساخت‌های گزدشگری دریایی در سواحل و بنادر کشور است تا گردشگری دریایی با کیفیت انجام گیرد، ضمن این‌که باید ناوگان گردشگری دریایی کشور نیز توسعه پیدا کند، زیرا ناوگان فعلی پاسخگو نیست.
البته باید بگویم که تاکنون ما انرژی کافی هم برای معرفی جاذبه‌های گردشگری دریایی کشور به خارجی‌ها صرف نکرده‌ایم و باید با یک عزم جدی و راهبرد مشترک این مساله را در دستور کار قرار دهیم.
ما از سال گذشته اهتمام جدی داشتیم که انگیزه کافی را برای سرمایه‌گذاران در این حوزه ایجاد کنیم و مکانیسم‌های حمایتی خودمان را اعمال کنیم. و به‌دنبال آن هستیم که موانع پیش روی این حوزه را برداریم که امیدواریم در آینده نزدیک بار دیگر شاهد تردد خطوط کروز بین‌المللی به بنادر خودمان باشیم.
