راضیه علی زاده

رابطه هیچ‌کس با والدین خودش یا همسرش کامل و بدون نقص نیست؛ اگر خوش شناس باشید در بیشتر مواقع رابطه خوبی با والدین‌تان دارید. متأسفانه افرادی که والدینی سمی دارند، شانس داشتن چنین رابطه‌ای را ندارند. هرقدر هم که تلاش کنید، نمی‌توانید یک رابطه سالم و بر مبنای احترام متقابل با افرادی داشته باشید که از نظر احساسی مشکل دارند در این یادداشت می‌خواهیم نشانه‌های والدین سمی را بشناسیم با ماه همراه باشید.

اصطلاح والدین سمی کمی مبهم است و احتمالاً هرکدام از ما تعریف متفاوتی برای آن داریم. اغلب، والدین ازخودراضی، دارای اختلالات روانی، سوءاستفاده گر از نظر نابالغ و معتاد به الکل یا مواد مخدر را به‌عنوان والدین سمی می‌شناسیم.

کودکان حتی آن‌هایی که والدین سمی دارند، تصور می‌کنند همه پدر و مادرها شبیه به هم هستند. چون آنها هیچ مبنایی برای مقایسه ندارند، فکر می‌کنند خانواده‌های دیگر هم مانند خانواده آنها با قوانین ناکارآمد اداره می‌شوند و همه والدین بی‌رحم، غیرقابل‌دسترس یا کنترل‌کننده‌اند؛ ولی درنهایت متوجه می‌شوند که والدینی که ازنظر احساسی و روحی سالم‌اند، به احساسات کودکانشان توجه و آنها را تشویق می‌کنند تا به‌دنبال رؤیاهایشان بروند، برای اشتباهاتشان معذرت‌خواهی می‌کنند و به‌کلی محترمانه درباره مشکلات صحبت می‌کنند.

اینجاست که متوجه می‌شوند پدر یا مادرشان متفاوت‌اند والدین سمی درد و رنج و مشکلات روحی زیادی برای کودکان خود ایجاد می‌کنند. عمده‌ترین نشانه‌های والدین سمی خود‌مدار هستند و گنجایش کمی برای همدلی دارند آنها همیشه نیازهای خود را در اولویت قرار می‌دهند و احساسات و نیازهای دیگران را در نظر نمی‌گیرند. آنها به این فکر نمی‌کنند که رفتارشان چه اثری بر دیگران دارد و به‌سختی می‌توانند احساسات دیگران را درک کنند کنترل‌گر هستند آنها می‌خواهند به شما بگویند چه‌کاری باید انجام دهید و چه زمانی و چگونه باید آن را انجام دهید.

والدین سمی اغلب نمی‌توانند احساساتشان را کنترل کنند. آنها غیرقابل‌پیش‌بینی هستند و همه‌چیز را بیش‌ازاندازه بزرگ می‌کنند ایرادگیر هستند هر کاری که می‌کنید، پدر یا مادر سمی هرگز از شما راضی نمی‌شوند. آنها در همه‌چیز عیب و ایرادی پیدا می‌کنند سرزنش گر هستند آنها مسئولیت رفتار و نقش‌ خود را در ناکارآمدی خانواده نمی‌پذیرند و همه تقصیرها را به گردن شما می‌اندازند والدین سمی کارهایی می‌کنند و چیزهایی می‌گویند که به‌شدت بی‌رحمانه‌اند. آنها شمارا مسخره می‌کنند، شما را با اسامی ناشایست صدا می‌کنند، نقطه‌ضعف‌های شما را خاطرنشان می‌کنند و عمداً موضوعاتی را پیش می‌کشند که به آنها حساس هستید همیشه با شما رقابت می‌کنند نه‌تنها همیشه می‌خواهند حق داشته باشند، بلکه به‌گونه‌ای رفتار می‌کنند که گویی رقیب شما هستند؛ بنابراین به‌جای اینکه برای موفقیت شما خوش‌حال باشند، تلاش می‌کنند آن را ناچیز بشمرند یا شما را نادیده بگیرند گاهی وقتی با والدین سمی زندگی می‌کنید، به‌سختی می‌توانید رفتاری سالم داشته باشید. شما احترام به حریم‌ها را در خانواده یاد می‌گیرید اگر نتوانستید مشکلتان را با والدین سمی خود حل کنید، حتماً با روان‌شناس مشورت کنید. اثر والدین سمی سالیان سال در شما باقی می‌ماند و بر زندگی فردی، عاطفی، اجتماعی و حتی رابطه‌ با فرزندانتان تأثیر می‌‌گذارد؛ پس احساساتتان را دست‌کم نگیرید و در اصلاح و بهبود آنها استوار باشید.