ابوعلی زرینقلم
قرار است دو هفته دیگر مذاکرات وین شروع شود،
مذاکراتی که از یک سمت دور هفتم مذاکراتی است که از ابتدای سال جاری خورشیدی شروع
شده و از سوی دیگر نخستین مذاکرات تیم ایرانی و کشورهای مقابل به جز امریکا در
دولت جدید ایران است. انتظارها و نگاهها به این مذاکرات بیش از همیشه است و به
نظر نمیرسد که نتیجهای در بر داشته باشد با این حال مقامات مسوول در تهران به
این نتیجه رسیدهاند که نشستن سر میز مذاکره بهتر از نرفتن است و میتواند فرصتهای
جدیدی از جمله خرید زمان برای کشورمان فراهم کند، موضوعی که البته بیشتر از طرف
کشورهای غربی بیان میشود.
دستیابی به توافق خوب در کوتاهمدت
وزیر امور خارجه که همچنان دوران نقاهت و قرنطینه
خود را پشت سر میگذارد روز گذشته در یک پیام اینستاگرامی در مورد مذاکرات نوشت: «سلام
هموطنان عزیز، با نهایی شدن زمان برگزاری گفتوگوها در وین، ضروری بود که یک بار دیگر
مواضع و نظرات جمهوری اسلامی ایران را به دیگر طرفهای برجام ابلاغ کنم. به همین
دلیل، طی هفته گذشته در گفتوگوهای تلفنی مفصل و جداگانه با وزرای خارجه ۵ کشور
عضو برجام (چین، روسیه، انگلیس، آلمان و فرانسه) بر چند نکته تأکید کردم، از جمله
این که دولت جمهوری اسلامی ایران با رویکردی عملگرایانه و نتیجه محور وارد گفتوگوها
میشود و مصمم به دستیابی به یک «توافق خوب» است، اما این امر مستلزم لغو موثر و
قابل راستیآزمایی تحریمها و بازگشت طرفهای مقابل به تعهدات کامل است.
ضمنا یادآوری کردم که اقدامات و قانونشکنیهای
آمریکا از جمله تحریمهای تازه این کشور ارائه تضمینهای عینی از سوی آمریکا را به
یک ضرورت غیرقابل چشمپوشی تبدیل کرده است. در این راستا، معاونم دکتر باقری نیز
در پایتختهای اروپایی دیدارهایی صریح، شفاف و مفید را انجام داده است.
جمهوری اسلامی ایران قصد ندارد در بنبستهای باقیمانده
از گفتوگوهای پیشین، بماند؛ ضمن اینکه آن را در دسترس خود دارد. معتقدم اگر طرفهای
مقابل با رویکردی جدی و مثبت وارد وین شوند، دستیابی به یک توافق خوب آن هم در
کوتاه مدت امکانپذیر است.
همانطور که بارها تاکید کردهام، دولت جمهوری
اسلامی ایران سیاست توسعه روابط متوازن با کشورها بر اساس احترام متقابل و منافع
مشترک را با جدیت تداوم میبخشد و مصمم است گسترش همکاریهای اقتصادی دو و
چندجانبه به موضوع برجام گره زده نشود.»
ادامه مواضع ضدایرانی امریکا
در حالی که معاون رئیسجمهور آمریکا در سخنانی بر
تمایل آمریکا مبنی بر بازگشته به مذاکرات هستهای جهت احیای برجام ابراز علاقه میکند،
نماینده آمریکا در سازمان ملل در گفتوگویی با خبرنگاران بر عزم آمریکا مبنی بر
عدم دستیابی ایران به سلاح هستهای تاکید کرد.
لیندا توماس گرینفیلد، در گفتوگویی با خبرنگاران
گفت که ایالات متحده نگران آن دسته از فعالیتهای ایران است که مغایر با تعهداتش ذیل
توافق هستهای هستند. این اظهارات در حالی به صورت پی در پی و رسانهای انجام میشود
که طرف امریکایی تاکید دارد حاضر نیست هیچ امتیاز و تضمینی در مورد عدم خروج
دوباره امریکا از یک توافق را بدهد. این مساله باعث پیچیده شدن مسائل دو طرف شده
است.
دیدارهای باقری در اروپا
از سوی دیگر معاون سیاسی وزیر امور خارجه که برای
رایزنی با مقامات کشورهای اروپایی در قاره سبز به سر میبرد روز گذشته با هماهنگکننده
کمیسیون مشترک برجام دیدار کرد.
علی باقری عصر جمعه در مادرید با «انریکه مورا» دیدار
و رایزنی کردند. این دیدار که در محل سفارت جمهوری اسلامی ایران در مادرید برگزار
شد، طرفین درباره چارچوب آغاز مذاکرات میان ایران و ۱+۴ برای لغو تحریمهای غیرقانونی
گفتوگو کردند.
باقری همچنین در جریان سفر به اسپانیا، با معاون
وزیر امور خارجه این کشور اروپایی نیز دیدار و گفتوگو کرده بود. معاون وزیر خارجه
اسپانیا روز جمعه در توییتی نوشت: دیدار پرثمری با همتای ایرانیام علی باقریکنی
جهت تقویت روابط دوجانبه و گفتوگوهای سیاسیمان داشتم. ما همچنین مسائل دوجانبه،
توافق هستهای برجام و مسائل منطقهای از جمله وضعیت افغانستان را مورد بررسی قرار
دادیم.
رایزنیهای باقری در لندن
وزارت امور خارجه انگلیس با انتشار یک بیانیه،
گزارشی از محور رایزنیهای مقامات این کشور با معاون سیاسی وزیر امور خارجه
کشورمان در لندن ارائه داد.
پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه انگلیس با
انتشار بیانیهای درباره سفر علی باقری به این کشور، نوشت: علی باقری معاون وزیر
امور خارجه ایران امروز (۱۱ نوامبر) [۲۰ آبان] به وزارت امور خارجه انگلیس آمده و
با مقامات ارشد وزار خارجه و جیمز کلورلی، وزیر امور خاورمیانه و شمال آفریقا دیدار
کرد. نمایندگان وزارت امور خارجه تاکید کردند ایران باید از فرصت به نتیجه رساندن
موضوع توافق هستهای که اکنون روی میز مذاکرات است، استفاده کند.
وزارت امور خارجه انگلیس در ادامه مطرح کرد: همچنین
ضرورت آزادسازی فوری شهروندان انگلیسی که بهطور غیرمنصفانه در ایران در بازداشت
به سر میبرند، از جمله نازنین زاغلری راتکلیف، انوشه آشوری و مراد طاهباز، در رایزنیها
با معاون وزیر امور خارجه ایران مورد تاکید قرار گرفت.
این در حالی است که علی باقری نگاهی دیگر به این
دیدار دارد. او با بیان اینکه بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی (۵۳۵ میلیون دلاری) دولت انگلیس
به ایران بابت یک قرارداد قدیمی نظامی «به زودی» پرداخت خواهد شد و دو کشور در
تلاشند ببینند پرداخت این مبلغ چطور میتواند انجام گیرد، گفت: این موضوع در دیداری
که روز پنجشنبه با مقامات وزارت امور خارجه انگلیس داشته مطرح شده است.
او با بیان این که «بر سر مسئله اصلی پرداخت این
بدهی و میزان آن توافق شده است اما روش و پروسه پرداخت هنوز حل نشده است»، افزود
که مذاکرات در این باره هفته آتی در تهران ادامه خواهد یافت. مذاکرات [با دولت
انگلیس] «جدی» و یک گام رو به جلو در حل کردن اختلافات میان دو کشور بوده است.
به گفته باقری، موضوع زندانی بودن نازنین زاغری،
زندانی دو تابعیتی ایرانی-انگلیسی در ایران یکی از مسائلی بوده است که در دیدار و
رایزنی با مقامات انگلیسی مطرح شده است.