الهام بهروزی

امروز در سپهر رسانه استان بوشهر شاهد ظهور پدیده نوظهوری به نام «رسانه‌های زرد واتس‌آپی» هستیم که کارکرد رسانه را با اخبار کپی‌پیستی و گاه مغرضانه خود به سخره گرفته‌اند و ظاهرا عزمی هم برای مقابله با این‌گونه رسانه‌ها وجود ندارد که مشخص نیست پایگاه خبری هستند یا روزنامه یا هفته‎نامه! چراکه هر کدام با تعریف سابقه‌ای کاذب برای خود، در عرصه رسانه استان یکه‌تازی می‌کنند.

یکی‌شان با تشکیل کانالی واتس‌آپی به انتشار اخبار مبهم و باج‌خواهی از مسوولان روی می‌آورد، آن دیگری که ظاهرا باید رسانه مکتوب باشد، با سردرگمی در تولید محتوا، به‌دنبال مغشوش کردن فضای رسانه‌ای استان هر از چندگاهی افرادی که تن به خواسته‌هایشان نمی‌دهند یا زیرآب‌زنی‌هایشان را نمی‌شنوند، در خبرهای پر از غلط و عاری از قوانین خبرنویسی با عکس‌های آتلیه‌ای از خود می‎‌کوبند.

متاسفانه مدتی است که به‌واسطه رشد قارچ‌گونه شبه‌خبرنگاران و شبه‌رسانه‌های بی‌کیفیت، تصویر رسانه استان در فضای مجازی مه‌آلود و انتشار اخبار زرد به امری عادی و طبیعی در گروه‌های واتس‌آپی تبدیل شده است. بی‌شک اگر جلوی این‌ رویه گرفته نشود، باید منتظر مرگ خاموش رسانه تاثیرگذار در استان باشیم؛ چراکه شبه‌رسانه‌ها با حاشیه‌سازی و بی‌اخلاقی برای نشریات و خبرگزاری‌های فعال استان و با سرک کشیدن به پی‌وی این مدیر و آن مدیر، خود را در مقام خبرنگاران حرفه‌ای جلوه می‌دهند. البته تنها مدیرانی گول این خبرنگارنماها را می‌خوردند که چندان با خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌های فعال استان آشنا نیستند!

یک فعال رسانه در این باره به بامداد جنوب گفت: متاسفانه عده‌ای سودجو با عنوان فعال رسانه یا خبرنگار فضای رسانه‌ای استان را دارند به قهقرا می‌برند. یکی از مدیران تعریف می‌کرد که «چند وقت پیش یکی از این افراد در واتس‌آپ مطالبه‌ای شخصی از من داشت. خب، من طبق قانون با آن موافقت نکردم. روز بعد دیدم که در گروه‌های واتس‌آپی خبری علیه من منتشر شده است و متاسفانه این خبر از سوی همان فرد نوشته و منتشر شده بود. این برخوردها موجب بی‌اعتمادی ما به رسانه می‌شود.» البته من به آن مدیر گفتم که این فرد اصلا خبرنگار نیست؛ ولی از روزنامه‌نخوانی شما استفاده کرده و خودش را به عنوان خبرنگار معرفی کرده است.

وی در ادامه با بیان اینکه اگر دستگاه‌های دولتی با روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌ها و ... اشتراک داشته باشند، بی‌شک شبه‌رسانه‌ها امکان سهم‌خواهی پیدا نمی‎‌کنند، افزود: در این دوره، با همه تلاشی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در زمینه راستی‌آزمایی خبرنگاران کشور کرد ولی متاسفانه باز افرادی سودجو هستند که به اسم و عنوان خبرنگار یا فعال رسانه، اعتبار رسانه را زیر سوال می‌برند. بی‌شک برای کنترل این جریان در استان، باید اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر نظارت شدیدتر و دقیق‌تری بر کار پایگاه‌های خبری و نشریات مکتوب داشته باشد؛ چراکه برخی از رسانه‌های مکتوب هستند که مدت‌هاست اصلا چاپ نمی‌شوند و اگر هم چاپ می‌شوند با مطالب سطحی و دمدستی منتشر می‌شوند. این در حالی است که همان‌طور از اسم روزنامه مشخص است، مطالب آن‌ها باید مبتنی بر مسائل روز باشد. یکی از این رسانه‌ها آنقدر متوهم و سوءاستفاده‌گر است که با جسباندن خود به نشریه‌ای تاریخی، برای خود سابقه واهی و خیالی تعریف کرده و آنقدر این دروغ را باور کرده است که با سردرگمی در فضای رسانه استان جولان می‌دهد!

به عقیده وی، این در حالی است که رسانه‌ای که کهنه‌کار و حرفه‌ای است نیازی به تقلب و تاریخ‌سازی ندارد، بلکه با مطالبه‌گری و تولید محتوا می‌تواند اثرگذاری خود را نمایش دهد. از اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان می‌خواهم که با پایشی دقیق و نظام‌مند، فضای رسانه استان را از غش شبه‌رسانه‌ها و شبه‌خبرنگاران پاک کند.

خبرنگار دیگری هم در این خصوص به بامداد جنوب گفت: رسانه سال‌هاست که به‌دلیل رفتار سلیقه‌ای و جناحی مدیران در دولت‌های مختلف آسیب جدی دیده است. در هر دوره مدیران رسانه‌هایی را می‌نوازند که با نگرش سیاسی و جناحی آن‌ها نزدیک است ولی با این حال، رسانه‌ نفس می‌کشد اما آنچه جدیدا موجب نگرانی شده، جولان دادن شبه‌رسانه‌ها هستند که متاسفانه در همه گروه‌های واتس‌آپی هم حضور دارند و با انتشار اخبار زرد و بی‌‎کیفیت خود را به عنوان رسانه نزد مسوولان شناسانده‌اند که البته این ضعف مدیران ما را در زمینه روزنامه‌نگاری نمایان می‌کند تا جایی که برخی از آن‌ها حتی روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌های فعال استان را نمی‌شناسند!

وی با تاکید بر اینکه برخی از این شبه‌خبرنگاران که از سواد رسانه‌ای بسیار پایینی برخوردارند، به اندازه‌ای بی‌اخلاق هستند که به جای فعالیت حرفه‌ای و پرداختن به مسائل و مشکلات جامعه، وقت زیادی را برای تخریب خبرنگاران و رسانه‌های تاثیرگذار استان هزینه می‌کنند که در برخی از مواقع موفق هم بوده‌اند و این بسیار دردناک است، افزود: شوربختانه برخی از مدیران که غرق در تعریف و تمجید این شبه‌رسانه‌ها هستند، از کنار رسانه‌های حرفه‌ای استان عبور کرده‌اند تا جایی که حتی نقدهای سازنده این رسانه‌ها را مغرضانه می‌خوانند! به‌نظر می‌رسد این مساله ناشی از ضعف سوادرسانه‌ای این مدیران دارد؛ چراکه مدیر مدبر و آگاه، همیشه نقد را از عرض‌ورزی و خبرنگار واقعی را از شبه‌خبرنگار به‌خوبی تشخیص می‌دهد.

این فعال رسانه که تجربه زیادی در حوزه خبرنگاری دارد، بر لزوم حذب خبرنگارنماها از فضای رسانه استان تاکید کرد و با انتقاد از سکوت اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در برخورد با شبه‌رسانه‌های زرد واتس‌آپی گفت: خبرنگاری اصول و مقرراتی دارد که خبرنگاران هر گاه از آن عبور کرده‌اند، تاوان آن را داده‌اند؛ اما جالب این‌جاست که این شبه‌رسانه‌ها آزادانه در نشر هر خبری دارند جولان می‌دهند، بدون‌ اینکه مورد مواخذه قرار بگیرند! ارائه سابقه کاذب، بزرگ‌نمایی و انتشار اخبار کاذب، انگ‌زنی و تهدید مدیران و زیرآب زدن خبرنگاران حرفه‌ای و... در فضای مجازی، کم کاری نیست که از سوی این افراد سودجو دائم سر می‌زند. وجود این افراد نوعی سرخوردگی و بی‌رغبتی را در میان اهالی واقعی رسانه به‌وجود آورده که امید می‌رود متولیان امر به این موضوع جدی‌تر ورود کنند.

وی یادآور شد: این شبه‌رسانه‌ها ظاهرا نقد می‌کنند ولی آن‌ها حتی الفبای نقد را نمی‌شناسند. خبرهای آن‌ها را وقتی می‌خوانید، می‌بینید که در تنظیم یک خبر و همچنین به‌کارگیری علائم سجاوندی چقدر عاجزند. تنها چیزی که دارند ادعاست و ادعا! به یاد ندارم که پیش از این، در فضای رسانه استان چنین افراد کم‌سواد مدعی به‌عنوان خبرنگار وجود داشته باشند. چندی پیش یکی از همکاران خبرنگار گلایه‌مند بود که فلان خبرش را برداشته‌اند و با نام خود در فضای مجازی منتشر کرده‌اند، بدون اینکه بیم رسوا شدن داشته باشند. این‌ها حکم سم دارند برای رسانه استان! امیدوارم مسوولان امر با جدیت بیشتر و با نگاه عادلانه‌تری به فضای رسانه استان نظم و رونق ببخشند و این شبه‌رسانه‌ای‌ها را به جایی که باید باشند، سوق بدهند.