داود علیزاده
همه‌ساله با آغاز فصل سرما، مهاجرت پرندگان از عرض‌های شمالی به سمت نواحی جنوب و گرمسیر کشور آغاز می‌شود که در مسیر مهاجرت، تعدادی از این پرندگان زمستان خود را در تالاب‌ها می‌گذرانند و تعدادی دیگر هم به مناطق گرم‌تر کشور سفر می‌کنند. سالانه بیش از چهار میلیون پرنده به ۶۲۰ نقطه آبگیر کشور مهاجرت می‌کنند.
تغییرات اقلیمی آب و هوایی، میزان آب رودخانه‌ها و وجود تالاب‌های فصلی و آبگیرها در کشور باعث می‌شود تا هر سال هزاران قطعه پرنده مهاجر برای زمستان‌گذرانی، این تالاب‌ها را انتخاب کنند که این امر می‌تواند احتمال شیوع ویروس آنفلوانزای فوق حاد پرندگان را افزایش دهد.
به دنبال این مهاجرت، موضوع شیوع بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در کانون‌های تجمع پرندگان همه‌ساله به‌عنوان یکی از مسائل جدی موردتوجه صاحبان صنایع مرغداری قرار می‌گیرد، این بیماری در سال‌های اخیر خسارت سنگینی به صنعت مرغداری به‌ویژه مرغداری صنعتی وارد کرد که طبق تخمین‌ها، خسارت این بیماری دو هزار میلیارد تومان برآورد شده بود.
بامداد جنوب با رئیس نظارت بر حیات‌وحش اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان بوشهر گفت‌وگویی صورت داده است و وضعیت شیوع آنفولانزای حاد پرندگان در استان بوشهر را جویا شد.
خسرو درویشی با اشاره به اینکه تاکنون هیچ موردی از آنفلوانزای حاد پرندگان در استان بوشهر مشاهده نشده است، گفت: در صورت مشاهده یا گزارشی مبنی بر شیوع این بیماری در پرندگان استان به اطلاع عموم خواهد رسید.
وی تاکید کرد که گشت و پایش پرندگان مهاجر در سایت‌های زیستگاهی بوشهر به طور مداوم ادامه دارد.
رئیس نظارت بر حیات‌وحش اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان بوشهر در خصوص وضعیت گونه‌های در حال انقراض استان نیز افزود: هم‌اکنون گونه‌های جانوری لاک‌پشت نوک‌عقابی و خروس کولی این استان در وضعیت بحرانی و لاک‌پشت سبز و بالابان در معرض انقراض قرار دارند.
درویشی با بیان اینکه 25 گونه جانوری استان بوشهر در لیست اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و محیط‌زیست قرار گرفته است، خاطرنشان کرد: به غیرازاین چهار گونه سایر جانوران این لیست در فهرست معرض تهدید و آسیب هستند.
وی در خصوص جمعیت پرندگان در استان بوشهر افزود: هرچند نمی‌توان جمعیت پرندگانی مانند بالابان و یا خزندگان دریایی از جمله لاکپشتها را به‌طور دقیق مشخص کرد اما آمار و مشاهدات جهانی نشان‌دهنده کاهش جمعیت و در معرض تخریب قرار گرفتن زیستگاه آنها است که این گونه‌های جانوری را در دسته در معرض انقراض قرار داده است.
درویشی با اشاره به عوامل ارزیابی وضعیت بقای یک‌گونه جانوری خاطرنشان کرد: عوامل زیادی در ارزیابی وضعیت بقای یک‌گونه تأثیر دارند و تنها به تعداد باقی‌مانده از آن گروه در سطح بستگی ندارد، بلکه به روند افزایش یا کاهش جمعیت آن گروه در زمان، سرعت تولیدمثل‌های موفق و شرایط تکثیر آنها نیز وابسته است.
به گفته وی گونه‌های جانوری با توجه به درجه آسیب‌پذیری نیاز به اتخاذ برنامه‌های حفاظتی دارند که اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط‌زیست این دسته‌بندی را انجام و به‌صورت سالانه منتشر می‌کند.
رئیس اداره حیات‌وحش بوشهر لاک‌پشت‌های نوک‌عقابی را از گونه‌های شاخصی دانست که از اواخر اسفند تا تیرماه برای تخم‌گذاری به جزایر نخیلو و ام‌الگرم و جزیره خارگو و نایبند بوشهر می‌آیند و از این‌رو استان بوشهر یکی از زیستگاه‌های مهم این‌گونه در معرض انقراض است.
وی با اشاره به برنامه‌ریزی صورت گرفته از سوی اداره کل حفاظت محیط‌زیست بوشهر، گفت: هرساله گروهی از کارشناسان کار پایش این لاکپشتها را در زمان لانه گزینی انجام می‌دهند و ضمن حفاظت مؤثر و جلوگیری از تخریب‌های احتمالی، با علامت‌گذاری میزان بازگشت آنها به این جزایر را نیز رصد می‌کنند.
درویشی درباره گونه خروس کولی و بالابان گفت: این پرندگان مهاجر در دهه گذشته دفعات محدودی در این استان مشاهده‌شده است که بالابان‌ها به میزان بیشتری از اواخر شهریور تا آذرماه در زیستگاه‌ها مشاهده می‌شود و از مقاصد افراد سودجو در فصل کوخه‌نشینی برای زنده‌گیری و قاچاق به کشورهای عربی است.
به گفته وی با توجه به کاهش بسیار سریع جمعیت این پرنده در دهه‌های اخیر در معرض خطر انقراض قرارگرفته است و در این زمینه ماموران اجرایی محیط‌زیست هرساله در فصل حضور این پرنده به‌طور شبانه‌روزی گشت‌های جلوگیری از تخلفات شکار و صید این پرندگان را به‌طور مستمر انجام می‌دهند.
رئیس اداره حیات‌وحش بوشهر با بیان اینکه علاوه بر این 20 گونه جانوری استان نیز در دسته در معرض آسیب یا در معرض تهدید قرارگرفته‌اند، افزود: این به آن معنا است که هرچند خطر انقراض آنها را تهدید نمی‌کند اما درصورتی‌که وضعیت گونه مورد بررسی و عوامل تهدیدکننده آن بهبود نیابند، گونه در آینده در معرض خطر خواهد بود.
به گفته درویشی گونه‌هایی مثل آهو، قوچ، میش، هوبره، پلیکان پا خاکستری و غاز پیشانی‌سفید کوچک ازجمله گونه‌هایی هستند که در استان بوشهر آسیب‌پذیر ارزیابی شده‌اند اما تعدادی ازاین‌گونه‌های شاخص در زمان حاضر وضعیت مناسبی در استان دارند و موارد کاهش جمعیت بیشتر در گونه‌های مهاجری است که به‌واسطه شرایط زیستگاهی در عرض‌های شمالی‌تر، مهاجرت کمتری به استان ما داشته‌اند.
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر در خصوص غذا دادن به پرندگان نیز گفت: پرندگان مهاجر بر اساس خوی وحشی خود به طور ذاتی تغذیه مورد نیازشان را از زیستگاه به دست می‌آورند و غذا دادن عموم به آنها توصیه نمی‌شود.
به گفته درویشی غذا دادن بدون نامنظم و کنترل نشده توسط مردم به پرندگان مهاجر ممکن است سبب دستکاری در زیست طبیعی آنها شود و در صورتی که به دلایل زیست محیطی حمایت از این گونه‌ها لازم باشد، اداره حفاظت از محیط زیست استان بوشهر به طور اصولی در این زمینه اقدام می‌کند.
وی با اشاره به مشکلات تغذیه خارج از سیستم پرندگان مهاجر خاطرنشان کرد: دادن غذای نامناسب به پرندگان به مدت طولانی و دفعات زیاد باعث افزایش چربی در بدن آنها می‌شود که کاهش تحرک و قدرت بدنی‌شان را برای آنها به دنبال دارد و در آینده نزدیک توان آنها را برای مهاجرت کاهش می‌دهد.
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر بیان تاکید کرد: هر چند غذا دهی به گونه‌های وحشی اعم از پرندگان بحثی گسترده و با توجه به محل، وضعیت بارشی و دسترسی به غذا متفاوت است؛ اما توصیه می‌شود مردم در سطحی بسیار کم و مقطعی با اهدافی چون آموزش به دانش‌آموزان این کار را انجام دهند.
پربازدید ها