با 10 درصد سرمایه‌گذاری قطری‌ها؛
در حالی که قطری‌ها سرمایه‌گذاری در این میدان مشترک را از آخرین سال جنگ تحمیلی ایران با عراق و 12 سال پیش از رقیب خود آغاز کرده بودند...
بامدادجنوب- عبدالله محمدعلیپور: برداشت از میدان گازی پارس جنوبی در سال‌های گذشته به صحنه رقابت ناجوانمردانه‌ای بین ایران و قطر تبدیل شده بود. در حالی که قطری‌ها سرمایه‌گذاری در این میدان مشترک را از آخرین سال جنگ تحمیلی ایران با عراق و 12 سال پیش از رقیب خود آغاز کرده بودند، در سال‌های گذشته تحریم‌های بین‌المللی نیز از سرعت عمل ایران برای برداشت گاز از این میدان کم کرده بود.
بر اساس آخرین آماری که مسوولان وزارت نفت داده‌اند، قطر تاکنون موفق شده کمتر از دو برابر ایران از پارس جنوبی گاز برداشت کند و ایران همچنان حدود 700 میلیارد متر مکعب کمتر از قطر از این میدان گاز برداشت کرده است.
با این‌حال، پیشرفت‌های صورت گرفته در پارس جنوبی این امیدواری را به وجود آورده است که سال 96 برای اولین بار بتوانیم بیش از شریکمان گاز برداشت کنیم. آن‌طور که مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس گفته است، قطر در سه سال گذشته سالانه 177 میلیارد متر مکعب گاز از میدان گنبد شمالی خود برداشت کرده و ایران نیز در بیشترین مقدار تولید سالانه خود، سال گذشته رکورد 132 میلیارد متر مکعبی را به ثبت رسانده است.
این در حالی است که بر اساس گفته‌های علی‌اکبر شعبان‌پور، تا پایان سال جاری با افتتاح پنج فاز جدید دیگر در پارس جنوبی، میزان تولید سالانه ایران پس از 11 سال دوباره با قطر برابر خواهد شد. پیش از این، در سال 84 دو کشور به میزان مساوی از این میدان مشترک برداشت می‌کرده‌اند اما با روی کار آمدن دولت نهم و خروج شرکت‌های معتبر خارجی از طرح‌های توسعه‌ای پارس جنوبی، عملیات اجرائی برای مدت زیادی به حالت رکود وارد شد و در مقابل قطر بدون هیچ مشکلی به برنامه توسعه چندساله خود ادامه داد.
با این حساب، ذخیره بخش ایرانی میدان 3/13 تریلیون متر مکعب گاز (که تا کنون تنها 904 میلیارد متر مکعب آن برداشت شده) و 19 میلیارد بشکه میعانات گازی است که تنها ۹ میلیارد بشکه آن قابل برداشت است. گاز خشک قابل استحصال در بخش ایرانی پارس جنوبی نیز 1/8 تریلیون متر مکعب است. در مقابل ذخیره بخش قطری میدان ۳۷ تریلیون متر مکعب گاز (که تاکنون بیش از هزار و 600 میلیارد متر مکعب آن برداشت شده) و ۳۰ میلیارد بشکه میعانات گازی است که تنها ۱۰ میلیارد بشکه آن قابل برداشت است.
میزان سرمایه‌گذاری در بخش ایرانی
مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس در آخرین آماری که در مورد پارس جنوبی داده، میزان سرمایه‌گذاری انجام شده در فازهای ١٢ تا ٢٤ پارس جنوبی را ٥٠ میلیارد و ٥٠٠ میلیون دلار اعلام کرده است.
علی‌اکبر شعبان‌پور با بیان این‌که برای توسعه ١٠ فاز نخست پارس جنوبی حدود 4/13 میلیارد دلار سرمایه گذاری انجام شده بود، گفت: در حال حاضر غیر از فاز ١٤ که پیشرفت حدود ٦٢ درصدی دارد، باقی فازهای پارس جنوبی از پیشرفت‌های بالای ٧٧ درصد برخوردارند.
سرمایه‌گذاری حدود 65 میلیارد دلاری ایران در پارس جنوبی در حالی است که بر اساس اطلاعات به دست آمده، کشور رقیب تا سال 2010 بیش از 400 میلیارد دلار برای طرح‌های توسعه‌ای خود در گنبد شمالی، آن هم از سال 1988سرمایه‌گذاری کرده است.
فازهای اولیه پارس جنوبی از همان سال‌های ابتدایی (سال 2001) و با حضور شرکت‌های بین‌المللی با سرعت قابل قبولی تکمیل شده و به بهره‌برداری رسیدند؛ به‌طوری‌که در 9 سال ابتدایی 10 فاز از فازهای 24 گانه کاملا تکمیل و تحویل شدند. فاز مشترک 9 و 10 در اردیبهشت‌ماه سال 88 با راه‌اندازی واحدهای فرایندی به‌طور کامل به بهره‌برداری رسید.
با این حال، از آن زمان تا افتتاح فاز بعدی، یعنی فاز 12، تقریبا پنج سال فاصله افتاد و پس از فاز 12 که در سال 93 به بهره‌برداری رسید، فازهای مشترک 15 و 16 در سال گذشته کامل شدند.
مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس توسعه میدان گازی پارس جنوبی را مصداق کامل اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی مبنی بر افزایش توان صادرات و تولید محصولات با ارزش افزوده بالا عنوان کرده است. وی با بیان این که اکنون بیش از ٥٠ درصد گاز کشور از میدان گازی پارس جنوبی تامین می‌شود، افزود: زمانی که در اقتصاد مقاومتی در زمینه افزایش صادرات برق یا پتروشیمی تاکید می‌شود، مشاهده می‌کنیم که تحقق این سیاست‌ها با تامین خوراک گازی که به‌طور عمده از عسلویه تامین می‌شود، محقق خواهد شد.
جزئیات وارد مدار شدن فازهای پنج‌گانه
شعبان‌پور با اشاره به اولویت‌بندی وزارت نفت برای وارد مدار شدن پنج فاز پارس جنوبی تا پایان امسال، تصریح کرد: اگرچه در کلام ورود این پنج فاز به مدار کار ساده‌ای به‌نظر می‌آید اما تحقق این امر کار بسیار دشواری است که زنجیره‌ای از فعالیت‌های حفاری، نصب عرشه‌ها، خطوط لوله دریا و پالایشگاه‌ها را شامل می‌شود.
وی با اشاره به فاز ١٩ پارس جنوبی که دارای چهار سکو بوده و هر سکو نیز پنج حلقه چاه دارد، گفت: چاه‌های این سکو به عمق چهار کیلومتر از بستر دریا حفاری شده که ٩٠٠ متر تا یک کیلومتر آن به‌صورت افقی است.
مدیرعامل شرکت نفت وگاز پارس با اشاره به ساخت سکوهایی با سه هزار و 200 تن وزن در یاردهای خرمشهر، بندرعباس و بوشهر که حجم بالایی از سازه‌های فلزی را شامل می‌شود، ادامه داد: برای حمل این سکوها از جرثقیل‌هایی با قدرت پنج هزار اسب بخار و شناور لوله‌گذار استفاده کردیم، ضمن این‌که خط لوله ٣٢ اینچ به طول ١١٥ کیلومتر از کف دریا به پالایشگاه خشکی متصل و سپس در پالایشگاه فرایند شیرین‌سازی گاز و دیگر فعالیت‌ها انجام می‌شود.
وی با بیان این‌که امسال فاز ١٩( معادل دوفاز استاندارد) ٢٠، ٢١ و١٨ وارد مدار تولید خواهند شد، خاطرنشان کرد: باتوجه به این‌که برداشت گاز از سکوی SPD١ در فاز ١٩ آغاز شده است، انتظار داریم طی هفته‌های آینده شاهد تزریق گاز به شبکه سراسری از این فاز باشیم.
شعبان‌پور ادامه داد: بر اساس برنامه‌ریزی انجام شده سکوهای ١٩A و ١٩B نیز امسال وارد مدار شده و در مجموع تولید دو میلیارد فوت مکعب گاز از فاز ١٩ محقق خواهد شد. درباره فازهای ٢٠ و ٢١ نیز باید گفت تابستان امسال حفاری چاه‌های این فازها به پایان می‌رسد؛ ضمن این‌که فازها از پیشرفت بالای ٩٠ درصد برخوردارند. همچنین در یارد بندرعباس نیز دو سکوی ١٨B و ١٧B در حال ساخت هستند که انتظار داریم تا پایان امسال نیز شاهد تکمیل آنها باشیم.
بر این اساس، با توجه به افتتاح 13 فاز پارس جنوبی تاکنون و برنامه‌ریزی برای افتتاح پنج فاز دیگر تا اواخر امسال، تنها شش فاز از پروژه عظیم پارس جنوبی باقی خواهد ماند که شامل فاز بالاتکلیف 11، فازهای جداگانه 13 و 14و سه فاز مشترک 22، 23 و 24 می‌شود.
برداشت سالانه ایران از پارس جنوبی امسال با قطر برابر می‌شود
مدیرعامل شرکت نفت وگاز پارس با بیان این‌که کشور قطر برداشت گاز از میدان پارس جنوبی را از سال ١٣٦٨ و ایران هم در عمل از سال ١٣٨٠ شروع کرد، افزود: بر اساس اطلاعات به‌دست آمده، مجموع تولید قطر از میدان گازی پارس جنوبی هزار و ٦١٦ میلیارد متر مکعب است و ایران هم با توجه به شرایط تحریم، تاکنون ٩٠٤ میلیارد متر مکعب از این میدان برداشت کرده است.
وی برداشت ایران از میدان گازی پارس جنوبی را در مقایسه با قطری‌ها ٥٥ درصد اعلام کرد و افزود: هم‌اکنون در برداشت از میدان گازی پارس جنوبی به نصف قطر رسیده‌ایم.
شعبان‌پور تولید سالانه قطر در سه سال گذشته را سالی ١٧٧ میلیارد متر مکعب اعلام کرد و افزود: در حال حاضر آنها بیشتر بر روی بخش نگه‌داشت فعالیت می‌کنند.
مدیرعامل شرکت نفت وگاز پارس تولید پارسال ایران در میدان گازی پارس جنوبی را حدود ١٣٢ میلیارد متر مکعب اعلام کرد و گفت: در حال حاضر تولید سالانه ایران در میدان گازی پارس جنوبی در مقایسه با تولید سالانه قطر به ٧٥ درصد رسیده است که این امر حاکی از این است که در این بخش ٢٥ درصد از قطری‌ها عقب هستیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: چنانچه امسال پنج فاز پارس جنوبی با حمایت‌های مالی وارد مدار شود، در تولید سالانه با قطر برابر شده و سال آینده در این بخش از آنها پیشی خواهیم گرفت؛ البته ایران در مقطع سال ٨٤ نیز در تولید سالانه با کشور قطر برابر بود.
ناگفته نماند که کیفیت محصول خروجی و آماده فروش در دو کشور کاملا با یکدیگر متفاوت است. قطر در طول حدود 27 سال سرمایه‌گذاری کلان خود در میدان مشترک پارس جنوبی، از ابتدا فازهای 12 گانه خود را برای تولید ال‌ان‌جی توسعه داده که هرچند ارزش افزوده بسیار بالایی دارد اما مشتریان محدودتری هم دارد. این در حالی است که 24 فاز عملیاتی ما در این میدان بیشتر بر مبنای گاز سی‌ان‌جی است که با وجود ارزانی و ارزش افزوده پایین‌تری که دارد، مشتریان گسترده‌تری دارد.
در این میان، تنها فازی که ایران برای تولید ال‌ان‌جی برنامه‌ریزی کرده فاز 11 است که آن هم به‌دلیل هزینه‌های اجرائی بسیار بالاتری که دارد (حدود 12 میلیارد دلار) تاکنون موفق به جذب سرمایه‌گذار نشده است. بر اساس اطلاعات منتشر شده، هزینه سرمایه‌گذاری در فاز 12 که به یک ابرفاز سی‌ان‌جی است، کمتر از هشت میلیارد دلار بوده است.
X Share