
بامداد جنوب - الهام بهروزی:
خبرنگاری پیشهای است که به همان اندازه که به آگاهی و گسترده بودن دامنه اطلاعاتی فرد نیازمند است، به همان مقدار هم به پشتکار، شجاعت، صراحت، صداقت، واقعگویی و شفافیت محتاج است. در حقیقت خبرنگار اقیانوسی به عمق یک متر است؛ یعنی باید آگاهی نسبتا خوبی از حوزههای مهم جامعه داشته باشد که این آگاهیها در گفتوگو با متخصصان و افراد مسوول و خبره شکل جامعتری به خود میگیرد. خبرنگاران در واقع وجدان یک جامعه هستند که باید واقعیت را آنگونه که باید و به صورت مستند و مستدل منعکس کنند. آنها زبان گویای مردم هستند؛ از اینرو، رسالت بس سنگینی برعهده دارند. شوربختانه این پیشه با تمام اهمیتی که دارد اما در عمل چندان مهم انگاشته نمیشود، بهخصوص از جانب مسوولان و مدیران دستگاههای دولتی. رسانههای مکتوب و بهطبع خبرنگارانی که در این رسانهها مشغول به فعالیت هستند، عموما با آسیبها و خطراتی دست بهگریبان هستند که آینده آنها را تحت شعاع قرار میدهد. گران شدن قیمت کاغذ، نگاه سلیقهای مدیران و تبعیضها، کپی پیستبودن رسانههای زرد، اغماض رسانهها در انعکاس نقاط ضعف مدیران و... عواملی است که در محبوبیت رسانهها میتواند نقش بسزایی داشته باشد.
بوشهر یکی از استانهایی است که در بحث رسانههای مکتوب پیشتاز بوده و اکنون شاهد فعالیت روزنامهها و هفتهنامهها، دوهفتهنامهها و مجلات متعددی در این منطقه هستیم که این خود گویای نگاه باز مسوولان فرهنگی استان به حوزه رسانه است اما با توجه به اینکه روزنامهخوانی در این خطه هنوز به درجهای نرسیده است که بتوان صرفا بر پایه اشتراک حیات یک نشریه حفظ شود، از اینرو باید اعتراف کنیم که حال و روز رسانههای مکتوب در بوشهر چندان تعریفی ندارد. بدیهی است رسانههای محلی که عمدتا در تولید محتوا بهدلیل کمبود نیروی انسانی با مشکل مواجه هستند، از اینرو در جذب مخاطب چندان موفق ظاهر نشده، پس برای حفظ موجودیت و تامین هزینههای رسانه متبوع خود سخت به جذب آگهیهای دولتی محتاج هستند اما با توجه به تعدد این رسانهها و کم بودن آگهیهای دولتی، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر با چالش مواجه شده که هرچند تلاش شده راهکاری اثربخش برای این مشکل پیدا کنند. شاید در ظاهر افزایش صدور مجوز رسانههای مکتوب در دولت تدبیر و امید یک امتیاز بهشمار میرود ولی باید اعتراف کنیم که چه بسیاری از این امتیازها از روی سهلانگاری صادر شده و خارج از ظرفیت جمعیتی استان یا منطقه بوده است. شوربختانه برخی از مدیران نشریات به این حرفه بهعنوان یک بنگاه اقتصادی نگاه کرده و امتیاز نشریات متعددی را در این دوره گرفته که این برای رسانه ما یک ضعف است؛ چراکه آنها با نگاهی اقتصادی یک حرفه حساس را به سخرهگرفتهاند و وقتی به عملکرد این رسانهها نگاه میکنید، عموما با مطالب کپی پیستی مواجه میشوید و پی میبرید که عملا در تولید محتوا با مشکل روبهرو هستند، چون شوربختانه نگاه اصولی به مقوله روزنامهنگاری ندارند.
از آنجایی دولت فعلی در کنار صدور قارچگونه مجوز رسانههای مکتوب نتوانسته سیاستهای حمایتی و نجاتبخش را برای آنها بیندیشد؛ از اینرو ما بهدلیل گران شدن کاغذ و هزینههای گزاف انتشار روزنامه، شاهد تعطیلی نشریات مکتوب یکی پس از دیگری هستیم که این موضوع، افزایش صدور مجوز انتشار رسانههای مکتوب را زیر سوال میبرد!!! موضوعی که نمیتوان راحت از کنار آن گذشت...
اینک در آستانه هفدهم مردادماه که بهمناسبت سالروز شهادت محمود صارمی بهعنوان روز خبرنگار نامگذاری شد، قرار داریم. از اینرو، ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی نشستی را بهمنظور پاسداشت این روز با اصحاب رسانه با حضور حمیده ماحوزی مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، آنیتا مظفری معاون فرهنگی این ادارهکل و مازیار هوشمند رئیس خانه مطبوعات استان برگزار کرد.
«خبرنگاری» روایت روشنگری و آگاهیبخشی است
در بخش نخست این نشست مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با پاسداشت روز خبرنگار و مقام شهید محمود صارمی خطاب به خبرنگاران حاضر در این نشست گفت: روز خبرنگار یادآور همه رشادتها و از خودگذشتگیهای شما عزیزان در عرصه اطلاعرسانی به جامعه است. با توجه به تمامی مخاطراتی که در این عرضه شما را تهدید میکند اما به آن، به شکل حرفهای نگاه میکنید و از جان و دل مایه میگذارید. من به سهم خود به عنوان یک عضو فرهنگی از تلاش همه شما تشکر میکنم.
حمیده ماحوزی در ادامه با بیان اینکه خبرنگاری، روایت روشنگری و آگاهیبخشی است، افزود: از خانه مطبوعات استان هم تشکر میکنم که در ساماندهی و انسجام رسانههای استان تلاش بسیار داشته و دارند. امید که در صدور کارت خبرنگاران نیز تسریع شود تا از این پس کمتر شاهد مشکلات خبرنگاران هماستانی در این زمینه باشیم.
وی با اشاره به اینکه اکنون ما در عصر ارتباطات هستیم، از اینرو، باید به شیوه مناسب گفتوگو و اطلاعرسانی را در جامعه نهادینه کنیم، افزود: آنچه که در این زمینه باید مورد عنایت قرار بگیرد، این است که در عصر ارتباطات و فناوری اصل گفتوگو و دیالوگ باید از بطن جامعه ریشه بگیرد و با پرداختن به مسائل بنیادی و اساسی، بسیاری از مشکلات و مسائل را در جامعه واکاوی و در راستای رفع آن برآید. از اینرو، نقش بیبدیل رسانه در این حوزه کاملا محسوس است؛ چون ما امروزه شاهد انتشار شبانهروزی اخبار و اطلاعات در رسانههای مکتوب و مجازی در میان جامعه و خانوادهها هستیم که این مهم نیازمند انسجام، همگرایی، همدلی است که باید از یک شیوه مناسب خبررسانی پیروی کند. بنابراین در این عرصه نیازمند یک مدیریت صحیح و منسجم هستیم؛ چراکه رسانهها در حال حاضر تنها منبع اطلاعرسانی نیستند؛ بلکه گروههای مجازی و دیگر منابع هم مدام در حال انتشار اخبار هستند و متاسفانه حرفهای هم عمل نمیکنند و این، کار اصحاب رسانه را سنگینتر کرده است که در این رابطه خبرنگاران باید بکوشند در نهایت دقت و واقعگویی اخبار صحیح، موثق و دسته اول را به دست مخاطب برسانند.

مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با بیان اینکه این رسالتی سنگین است که بر عهده خانه مطبوعات است، افزود: پس میطلبد که ما دورههای آموزشی جامع و بهروزی را برای خبرنگاران و روزنامهنگاران استان برگزار کنیم؛ هرچند خانه مطبوعات استان در این زمینه تاثیرگذار ظاهر شده و پیش از این دورههای آموزشی باکیفیتی را برای خبرنگاران در مرکز استان برگزار کرده است. امید که برای رشد و بالندگی اصحاب رسانه در ماههای آتی هم برنامههای سازندهای پیشبینی کرده باشند. از همینجا از آقای هوشمند میخواهیم که بجد در زمینه آموزش و پرورش اصحاب رسانه پیگیر باشند، ما هم در کنار آنها همکاریهای لازم را صورت خواهیم داد و تمام تلاشمان را خواهیم کرد تا بتوانیم شاهد برگزاری کارگاهها و کلاسهای آموزشی باکیفیت و بهروزی را در سطح استان باشیم.
وی با تاکید بر اینکه بوشهر یکی از استانهای پیشتاز در عرصه خبررسانی است، گفت: خوشبختانه رسانههای ما با اخلاقمداری در حال فعالیت هستند و ما در این زمینه نسبت به دیگر نقاط با تنش کمتری روبهرو هستیم. در بحث توزیع آگهیهای دولتی هم تمام سعی خود را کردیم که بدون نگاه جناحی همه نشریات را در نظر بگیریم که این روند در سال جاری ادامه مییابد و امیدواریم نشریات مکتوب هم بهصورت منظم و در میانگین تعیین شده برای دریافت آگهی منتشر شوند.
ماحوزی در بخش دیگری از سخنانش به واگذاری مدیریت فضای مجازی به ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استانها تا یکی دو ماه آینده خبر داد و افزود: بدیهی است ما برای مدیریت صحیح و مناسب این فضا به وجود اصحاب رسانه نیازمندیم تا بتوانیم یک چرخه مناسب روشنگری و اطلاعرسانی در جامعه را به ثبت برسانیم.
مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین در پایان در پاسخ به خبرنگار روزنامه ایران مبنی بر اینکه صحت دارد، قرار است شما به استان هرمزگان بروید، توضیح داد: من استعفایم را به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه کردم، چون تصمیم داشتم به آموزش و پرورش بروم و در آنجا مشغول به خدمت شوم اما نظر وزیر محترم بر ماندن من بود. از اینرو، در خدمت شما بزرگواران خواهم بود.
برگزاری جشن روز خبرنگار در بوشهر
در ادامه این نشست رئیس خانه مطبوعات استان بوشهر توضیحاتی را در خصوص اهداف این خانه داد و اولویتهای این خانه را در سال جاری به این شرح معرفی کرد: ارتقای کمی و کیفی رسانهها، ساماندهی رسانهها، ارتقای دانش خبرنگاران با برگزاری کارگاهها و کلاسهای آموزشی، برگزاری سمینارهای تخصصی و نمایشگاهها، برگزاری تورهای آموزشی و... .
مازیار هوشمند در ادامه با تاکید بر اینکه بهمنظور حمایت از خبرنگاران تفاهمنامهای با کانون وکلای استان امضا شده که از این پس مشکل قضائی برای خبرنگاری پیش آید، بهصورت رایگان از حمایت این کانون برخوردار میشود، افزود: در بحث امکانات رفاهی اصحاب رسانه نیز درصدد هستیم تا زمینه اخذ تسهیلات بانکی را برای آنها فراهم کنیم.
وی در پایان از برگزاری جشن روز خبرنگار در هفدهم مردادماه و همچنین برگزاری یک کارگاه آموزشی در همان روز برای اصحاب رسانه خبر داد.
رسانهها عرصه را بر سوءاستفادهکنندگان تنگ میکنند
معاون فرهنگی ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر نیز با تبریک فرارسیدن روز خبرنگار و پاسداشت مقام شهید محمد صارمی گفت: روز خبرنگار بهانهای است تا توجه عمومی جامعه بیشتر به سمت خبرنگاران، روزنامهنگاران و عرصه اطلاعرسانی جلب شود. خبرنگارها جزء طیف قابل احترام و ویژه جامعه ما هستند و هر جامعهای برای رشد و ارتقای خود نیازمند توجه ویژه به این قشر فرهنگی است.
آنیتا مظفری در ادامه با بیان اینکه خبرنگاران به نوعی هم امین مردم و هم چشم و زبان آنها هستند و در این میان رسانههای محلی نقش انکارناپذیری در زمینه رشد جامعه محلی دارند، افزود: تکریم و احترام به خبرنگاران و رسانههای محلی در حقیقت احترام به فرهنگ و روشنگری در بطن هر اجتماعی است. از همین رو، باید به ظرفیتها و توان همه خبرنگاران محلی توجه ویژهای شود تا مسیر رسیدن به توسعه متوازن هموارتر شود. در برهه کنونی، ما نیازمند هرچه بیشتر نزدیک شدن گفتمانهایی هستیم که این خبرنگارها به آن میپردازند.
وی با تاکید بر اینکه سیاست غالب اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی در عرصه رسانه این است که ما در زمینه هرچه حرفهایتر شدن روزنامهنگاران و اصحاب رسانه گام برداریم، تصریح کرد: از اولویتهای دیگر ما این است که بسیاری از وظایف و فعالیتهای حوزه رسانه، به بخش خصوصی و خود اصحاب رسانه محول شود. بهطبع یکی از راهکارها این بود که توجه بیشتری به خانه مطبوعات در سطح استانها شود. خوشبختانه ما در سال گذشته در استان بوشهر، انتخابات خانه مطبوعات را بهصورت الکترونیک انجام دادیم و این انتخابات با موفقیت انجام شد. همچنین دو هفته پیش هم انتخابات بازرسان خانه مطبوعات را بهصورت الکترونیک انجام دادیم.
مظفری با اشاره به اینکه یکی از اولویتهای مهم دیگری که در سال آتی در دستور کار داریم، این است که آموزشهای نوین و بهروز شده عرصه خبرنگاری و روزنامه نگاری را در اختیار فعالان این حوزه قرار دهیم، تصریح کرد: مورد بعدی رعایت اخلاق حرفهای در جمع اصحاب رسانه، خبرنگاران و روزنامهنگاران است که دورههای آموزشی برای این منظور برگزار خواهد شد. ما باید به سمت جامعهای باسواد اطلاعاتی مناسب حرکت کنیم؛ بنابراین تمام تلاش ما و نهادهای مربوط این است که نشستها، کلاسهای آموزشی و همایشهایی را در این راستا برگزار کنیم تا هر چه بهتر و بیشتر به حرفهایتر شدن و تقویت عرصه خبررسانی و روشنگری در جامعه و همچنین استان کمک کرده باشیم؛ چون یکی از آسیبهایی که متوجه جامعه رسانهای است، کمسوادی در حوزه اطلاعرسانی است؛ از طرفی ما باید تحت عنوان خبرنگار و اصحاب رسانه به ذوق و ذائقه مخاطب محلی توجه ویژهای داشته باشیم و بتوانیم اقتضائات و نیاز این نوع از مخاطبان را به تصمیمگیرندگان و مسوولان مربوطه انتقال دهیم؛ چراکه رسالت یک رسانه محلی هم همین است که صدای نیاز مخاطب محلی را به گوش مسوولان امر برساند.

معاون فرهنگی ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در پاسخ به سوال خبرنگار روزنامه بامداد جنوب مبنی بر اینکه سیاست خانه مطبوعات در زمینه حمایت از خبرنگاران زن چیست، در تکمیل توضیحات رئیس خانه مطبوعات استان که گفته بود در این زمینه در تلاشیم که یک کمیته بهنام کمیته زنان روزنامهنگار به شش کمیته اصلی اضافه کنیم، گفت: پیشنهاد من به خانه مطبوعات، این است که ما میتوانیم از طریق خانه مطبوعات به انجمن روزنامهنگاران زن، لینک و مرتبط بشویم و در این راستا میتوان از ظرفیتها و مزایای این ارتباط، استفاده بهینه و این ظرفیتها را هم به استان منتقل کرد تا بشود از روزنامهنگاران زن هم بهره بیشتری برد؛ با این توضیح که آقای سلطانیفر، معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد هم نگاه ویژهای به روزنامهنگاران زن دارد و خواهان در نظر گرفتن شرایط خاصی برای آنهاست.
مظفری همچنین در خصوص بیمه خبرنگاران توضیح داد: از سال ۹۴ یک بسته حمایتی از سوی معاونت مطبوعاتی اعلام شده که در سامانه مطبوعاتی کشور موجود است و خواهش ما این است که این بسته را مطالعه کنید؛ هرجا که ابهام یا اظهار نظر یا پیشنهادی دارید، با ما در میان بگذارید تا ما بتوانیم از همکارانمان در وزارت ارشاد کمک بگیریم یا از طریق خانه مطبوعات این مسائل را رفع و رجوع کنیم. در ارتباط با یارانه مطبوعات بهصراحت توضیح و تذکر داده و تاکید شد به نظم در انتشار اطلاعات! این را هم در نظر داشته باشید که شما از امروز به بعد یک کانال اطلاعرسانی در خانه مطبوعات دارید که از طریق آن میتوانید پیگیر مطالباتتان باشید و ما از طریق خانه مطبوعات، اطلاعات مربوط به شما را منتقل میکنیم؛ پس دائم سامانه جامع اطلاعرسانی مطبوعاتی کشور را دنبال کنید.
وی همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا مبنی بر نقش رسانهها در مقابله با مفاسد اقتصادی و اداری چیست، توضیح داد: از آنجایی که رسانهها عرصه را برای سوءاستفادهکنندگان تنگ میکنند؛ پس ما باید به رسانهها، آزادی عمل بیشتری بدهیم تا فضا را برای سوءاستفادهکنندگان اقتصادی و اداری که بیتالمال را به غارت میبرند، تنگ بکنمد؛ چرا که رسانهها، چشم ناظر جامعه هستند. در ابتدای کار دولت تدبیر و امید، یکسری تمهیداتی در زمینه باز گذاشتن بیشتر دست مطبوعات صورت گرفت که به همین منظور بود؛ یعنی خبرنگار بتواند با نظارتی که بر این وضعیت دارد، عرصه را بر مفسدان و متقلبان تنگ بکند. تا این لحظه ۴۰ نهاد به این میعاد پیوستهاند تا اطلاعات و اخبار را در اختیار خبرنگاران قرار بدهند و امیدواریم که همه دستگاهها از این قانون پیروی بکند تا از میزان فساد کاسته شود.
مظفری با تاکید بر اینکه مسوولیت اصلی رسانهها، فرهنگسازی است؛ چراکه بازتاب خبرها در تصمیم سازیها و تصمیمگیریهای مهم یک جامعه، نقش اساسی دارد، گفت: اگر اصحاب رسانه ما در جهت منافع ملی حرکت کنند، تاثیر ویژهای در وحدت و انسجام ملی خواهند داشت. بدیهی است یکی از راههای حفظ منافع ملی، همان مسوولیت خطیر فرهنگسازی است که بر عهده اصحاب رسانه است.
در این نشست سوالاتی شامل وضعیت صدور کارت خبرنگاری از سوی خانه مطبوعات، شکایت علیه رسانهها و نبود دادگاه مطبوعات (که مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی در این خصوص توضیح داد: بهزودی با همکاری دادگستری استان شاهد راهاندازی دادگاه مطبوعات در استان خواهیم بود)، نحوه توزیع آگهیهای دولتی، بیمه خبرنگاران و... از سوی خبرنگاران و مدیران رسانهها مطرح شد.