حسین قاسمی
این روزها یکی از موضوعات داغ کشور ما، مساله ارز 4200 تومانی است، موضوعی که باعث‌شده در کشور، بسیاری در دو جبهه مقابل هم قرار بگیرند و هر یک از این طرف‌ها در مورد معایب و گروه دیگر در مورد مشکلات و پیامدهای خطرناک این ارز که بیش از سه سال است سیستم اقتصادی کشور را در هم پیچیده، با هم به بحث می‌پردازند.
به‌صورت آشکار باید گفت که حامیان حذف این ارز عموما کسانی هستند که از رانت، فساد و مشکلات عدیده آن می‌نالند و بر این باور هستند که با تداوم حضور ارز 4200 تومانی در اقتصاد کشور فقط عده معدودی از آن ارتزاق کرده و جیب خودشان را پر می‌کنند و هیچ‌وقت محصولاتی که با ارز 4200 تومانی وارد کشور شده، به‌صورت عادلانه در اختیار مردم قرار نمی‌گیرد.
تورم بیشتر با حذف نکردن ارز
یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در این رابطه با اشاره به اصلاح تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی، گفت: دولت اگر دست به اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی بزند قیمت دو قلم کالای اساسی که عبارتند از گندم و دارو، افزایش قیمت نخواهد داشت زیرا دولت قرار است برای این دو قلم کالای اساسی از ارز ۴۲۰۰ تومانی استفاده کند.
جعفر قادری با بیان اینکه اما درباره نهاده‌های دامی و دانه‌های روغنی دولت بنا دارد که ارز ترجیحی این اقلام را حذف کند که این اتفاق باعث می‌شود که این اقلام با افزایش قیمت روبه‌رو شوند، افزود: اگر دولت دست به اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی در این شرایط نزند مجبور است که از بانک مرکزی استقراض کند لکن برخی‌ها معتقدند که اگر این استقراض صورت گیرد تورم سرسام‌آوری در کشور به‌وجود خواهد آمد. لکن تورم اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی کمتر از تورم استقراض از بانک مرکزی است.
قادری با بیان اینکه دولت چاره‌ای جز اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی ندارد، خاطرنشان کرد: دولت مابه‌تفاوت قیمت کالاهای اساسی را در قالب کارت معیشتی و یارانه به مردم پرداخت خواهد کرد. برآورد دولت این است که برای سه دهک اول یارانه‌ای حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان و به چهار دهک بعدی حدود ۹۰ هزار تومان به ازای هر نفر پرداخت کند که این اعداد مابه‌تفاوت ارز ۴۲۰۰ تومانی است. همچنین قرار است تمام یارانه‌های پرداختی را در یک قالب به مردم پرداخت کند.
به‌نام دیگران به کام...
در این میان رئیس کمیسیون شوراهای مجلس در رابطه با حذف ارز4200 تومانی در لایحه بودجه 1401 و تبعات مثبت آن در بازار و نمایان شدن آثار آن در سفره مردم بر این باور است که ارز ترجیحی به ذات در طی این سال‌ها که اجرایی شد، چیزی جز رانت و فساد را به همراه خود نداشت. متاسفانه واردکنندگان، این ارز 4200 تومانی را دریافت کردند ولی واردات کالایی صورت نگرفت و مردم این را در سفره خود احساس نکردند و این را در جاهای دیگر هزینه کردند. بخش دیگری از این ارز گم شد و نتیجه‌ای برای کشور به همراه نداشت و بخشی دیگری از این ارز ترجیحی به کالای غیر اساسی اختصاص داده شد.
محمدصالح جوکار در رابطه با شبکه توزیع داخل کشور برای این ارز ترجیحی گفت: در رابطه با شبکه توزیع داخل کشور باید بگویم که این شبکه سالم نبوده و نیست، بخشی از کالاهایی که وارد شد به‌ویژه نهاده‌های دامی به بازار سیاه راه پیدا کرد و کمتر از پنجاه درصد آن به دست تولیدکننده رسید. عده‌ای با استفاده از این ارز ترجیحی دولت، جیب خود را پر کردند و چیزی در سفره مردم مشاهده نشد و مردم نفعی از ارز ترجیحی نبردند، به نامشان بود ولی به کامشان نه.
انحراف شدید در ارز 4200
در همین حال یک فعال اقتصادی بر این باور است که پرداخت ارز ۴۲۰۰ تومانی در سال‌های گذشته با انحراف زیاد در اهداف خود، منجر به ایجاد رانت برای عده‌ای خاص شده و برای اقشار آسیب‌پذیر کارایی چندانی نداشته است.
دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران درخصوص حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از چرخه اقتصاد کشور، می‌گوید: بررسی پرداخت ارز ترجیحی به کالاهایی همچون مرغ، گوشت، روغن و حتی دارو در سال‌های گذشته، بیش از آنکه به حمایت از مصرف‌کننده انجامیده باشد، منجر به تضییع منافع افراد جامعه شده است.
وی با حمایت از یکسان‌سازی نرخ ارز، گفت: نرخ ارز باید روشن و شفاف باشد تا همه فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی بر اساس آن شکل بگیرد و برنامه‌ریزی شود، زیرا ارز چند نرخی در سال‌های گذشته اشکالاتی در فعالیت‌های اقتصادی، صنعتی و تجاری ایجاد کرده است. پرداخت این ارز در عین حال نیازمند نظارت‌های خاص خود بود که انرژی‌بر و زمان‌بر و احتمال اتفاق افتادن فساد در آن زیاد بود.
عباس هاشمی با تاکید بر اینکه دولت به‌دنبال محدود کردن هرچه بیشتر استفاده از ارز ترجیحی است؛ اما پیشنهاد می‌شود در جاهایی که به معیشت افراد مرتبط است، در قالب کارت‌های یارانه‌ای و سایر روش‌ها از اقشار آسیب‌پذیر حمایت شود، در ادامه به محاسبه حقوق ورودی گمرکات بر اساس نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی اشاره کرد که در این طرح مغفول مانده و اظهار داشت: مطابق ظواهر و شواهد موجود از سال ۱۴۰۱ حقوق ورودی گمرکات با ارز سنایی یا نیمایی (بالای ۲۴ هزار تومان در حال حاضر) محاسبه خواهد شد و با افزایش شش‌برابری می‌تواند زمینه‌ساز بروز شوک قیمتی باشد.
به گفته وی، با این اتفاق، کالاهایی که ارزبری بالایی دارند دچار شوک قیمتی شدیدتری خواهند شد. به‌طور نمونه، پنل تلویزیون ۶۰ درصد ارزش این محصول را تشکیل می‌دهد که ساخت داخل ندارد و فقط از منبع واردات تامین می‌شود. به‌طور قطع تغییر نرخ حقوق ورودی گمرکی به میزان شش برابر، قیمت تمام‌شده تلویزیون را با افزایش چشم‌گیری روبه‌رو خواهد کرد.
باید عاقلانه تصمیم گرفت
چند روز پیش یکی از نمایندگان مجلس در رابطه با حذف ارز 4200 تومانی در خلال نطقی در صحن علنی خطاب به رئیس دولت گفته بود: قبول داریم اصلاحات ساختاری در اقتصاد زمان‌بر است و ارز 4200 تومانی هم برای منافع شخصی عده‌ای بوده است و 80 درصد نهاده‌ها دست یک نفر است در حالی که با ارز دولتی فقط 30 درصد آن را وارد کرده که نشانه فساد است؛ اما مبادا در ماجرا حذف یا باقی ماندن ارز ترجیحی، بی‌‌تدبیری کنیم که این باعث کوچک‌تر شدن سفره مردم می‌شود.
لینک کوتاه:
گزارش خطا
پسندها: ۰
نظرات بینندگان