کتابخانهای که دارد در وعدهها جان میبازد
الهام بهروزی
امروز به یکی از قدیمیترین کتابخانههای عمومی بوشهر آمدهایم تا زبان گویایی برای رنجهای خاموشش باشیم. کتابخانهای که هم از نظر تاریخی و هم از بُعد فرهنگی از جایگاه ارزندهای برخوردار است و تا چهار سال پیش نهتنها محلی برای تامین منابع مورد نیاز متقاضیان کتاب بوده، بلکه مکان دنجی برای مطالعه دانشآموزان و دانشجویان بهشمار میرفته؛ اما بهدلیل تخریب بخشی از سالن مطالعه خواهران و برادران این کتابخانه، اکنون فقط به مکانی برای امانت کتاب تبدیل شده است! این در حالی است که این کتابخانه یکی از خاطرهانگیزترین کتابخانههای بندر بوشهر است.
به گزارش ایبنا، هر چند در این میان، ادارهکل کتابخانههای عمومی استان بوشهر پیگیریها و نامهنگاریهای لازم را با استانداری، فرمانداری و ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر برای رسیدگی به وضعیت بغرنج این کتابخانه از سال 96 تاکنون انجام داده است؛ اما دریغ از یک اقدام جدی و عملی برای آغاز مرمت و استحکامبخشی و بازسازی این بنای شاخص فرهنگی! بهراستی در این میان، کدام نهاد کوتاهی کرده است؟! نهاد کتابخانههای عمومی یا ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر یا فرمانداری یا استانداری؟! آیا این انصاف است در استانی که ذخایر عظیم نفت و گازی را در خود جای داده است و عنوان پایتخت انرژی کشور را یدک میکشد، یک کتابخانه اینگونه رو به خاموشی برود؟!
مدیرکل کتابخانههای عمومی استان بوشهر در این باره به خبرنگار ایبنا گفت: در سال 96 متوجه آسیب جدی در بخشهای از سقف سالن مطالعه کتابخانه عمومی مصلحیان شدیم. با توجه به اینکه ساختمان این کتابخانه با معماری سنتی و اصیل در دوره قاجاریه ساخته شده و قدمتی بیش از 140 سال دارد، سال ۱۳۷۹ با شماره ۳۰۳۸ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، طبیعتا مرمت و بازسازی این بنای تاریخی باید با نظارت و ارزیابیهای ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر صورت بگیرد. بنابراین برای مرمت این بنا و جلوگیری از آسیبهای بیشتر به آن، وضعیت فعلی کتابخانه را در مکاتباتی به استانداری، فرمانداری و ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تشریح کردیم.
به گفته حیدر راهب، آن زمان - سال 96 - ناصر امیرزاده، مدیرکل وقت ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر بود که کارشناسان میراث فرهنگی استان را برای بازدید و ارزیابی آسیب وارده به سقف سالن مطالعه و همچنین سنجش استحکام این بنا به کتابخانه فرستاد که پس از آن، این ادارهکل در نامهای از ما خواست، فعالیت سالن مطالعه خواهران و برادران کتابخانه عمومی مصلحیان را سریع متوقف کنیم و اعتباری برابر با 250 میلیون تومان برای مرمت و بازسازی این بخش از کتابخانه را تعیین کرد.
وی با بیان اینکه در ادامه عبدالکریم گراوند، استاندار وقت استان بوشهر در دولت تدبیر و امید نیز در همان سال از کتابخانه بازدید کرد و همانجا این اعتبار تعیینشده برای مرمت قسمتهای آسیبدیده به کتابخانه را مصوب کرد، افزود: اما از آن تاریخ تاکنون عملا هیچ اقدام جدی صورت نگرفت و هیچ اعتباری هم تزریق نشد. در نتیجه با بلااستفاده و رها شدن سالن مطالعه خواهران و برادران کتابخانه مصلحیان، به فرسودگی و نفوذ موریانه در سقف چندلی آن دامن زده شد. البته در این سالها اداره کل کتابخانههای عمومی استان بوشهر بهطور پیوسته پیگیری کرده است اما چون بنا تاریخی است و به ثبت ملی رسیده ما اجازه هیچگونه دخل و تصرف در ساختمان یا مرمت و بهسازی آن را نداریم.
مدیرکل کتابخانههای عمومی استان بوشهر تاکید کرد: با توجه به اینکه اکنون سالن مطالعه این کتابخانه با دو معضل فرسودگی و موریانه مواجه است، چندین بار این موضوع را بهصورت مکتوب به فرمانداری و ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر در زمان مدیریت محمدحسین ارسطوزاده اطلاع دادیم؛ بنابراین دومین بار در سال ۱۴۰۰ ادارهکل میراث فرهنگی استان مبلغی برابر با دو میلیارد تومان، برای مرمت و بازسازی قسمتهای آسیبدیده کتابخانه عمومی مصلحیان تعیین و به فرمانداری در نامهای اعلام کرد.
راهب با اشاره به اینکه متاسفانه هر چه زمان میگذرد، هم وضعیت این کتابخانه بهدلیل رسوخ موریانه و فرسودگی سقف بغرنجتر میشود و هم میزان اعتباری که برای بازسازی آن باید اختصاص بیابد، باید افزایش پیدا کند، تصریح کرد: بحمدلله با روی کار آمدن دولت مردمی آیتالله رئیسی و وجود استاندار جهادی و فرهنگدوست در راس مدیریت استان و همینطور فرماندار پرتلاش بوشهر و مدیر جوان میراث فرهنگی استان، امیدواریم این مساله مردم به شایستگی رفع شود و مقدمات لازم برای حفظ این کتابخانه که یکی از میراث ارزنده فرهنگی استان به شمار میرود فراهم آید و با اختصاص اعتبار تعیین شده در کار مرمت و بازسازی آن تسریع شود.
به گفته وی، کتابخانه عمومی مصلحیان بوشهر با زیربنای 387 مترمربع در زمینی به مساحت 1817 مترمربع تاسیس شدهاست. ساختمان این کتابخانه در سال 1383 از سوی خانواده زندهیاد فاطمه مصلحيان به ادارهكل كتابخانههاي بوشهر اهدا و در سال 87 برای نخستینبار بهدلیل فرسودگی تعطیل و با همکاری ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر در سال 88 مرمت و بهسازی شدهاست.
مدیرکل کتابخانههای عمومی استان بوشهر با بیان اینکه این کتابخانه در این چهار سال در بخش امانت کتاب و سایر فعالیتهای کتابخوانی فعالیت خود را ادامه داده است، گفت: بهطور پیوسته منابع آن بهروزرسانی شده و حوزه کودک و نوجوان آن نیز فعال بوده است. حتی با شیوع کرونا در اسفندماه 98 فعالیتش را متوقف نکرده، بلکه مطابق با شرایط کرونایی و رعایت پروتکلهای بهداشتی خدمات خود را بهصورت حضوری و غیرحضوری ادامه داده تا جایی که امانت کتاب را با راهاندازی پیک کتاب خدمترسانی کرده است.
راهب با بیان اینکه ما در یک نهاد مردمی و غیردولتی فعالیت میکنیم نه نهاد درآمدزا یا مجری احداث یا مرمت کتابخانه، افزود: به عبارت دیگر، نهادی هستیم که کتابخانهها را تجهیز و منابع و نیروی انسانی را تامین میکند. در کل موظف هستیم که خدمات حوزه کتابخوانی را در کتابخانههای عمومی ارائه کنیم. از اینرو، ساخت و بازسازی کتابخانههای عمومی از محل اعتبارات دولتی یا کمک خیرین صورت میگیرد. قطعا اگر درآمدی داشتیم، حتما در زمینه بازسازی و مرمت این کتابخانه تاریخی اقدام میکردیم.
به گفته مدیرکل کتابخانههای عمومی استان بوشهرف با وجود همه این مشکلات و شیوع کرونا، اما جریان عضوپذیری این کتابخانه در سال گذشته صعودی بوده است و در حال حاضر بیش از 1100 عضو دارد و منابع آن نیز به صورت پیوسته بهروز شده و در حال حاضر بالغ بر 19 هزار و 602 کتاب در مخزنهای کتابخانه عمومی مصلحیان وجود دارد. افزون بر این، نشستها و برنامههای کتابخوانی مثل نشست کتابخوان، رونمایی از کتاب، نقد و بررسی کتاب، مسابقات کتابخوانی، نشستهای تخصصی حوزه کودک و نوجوان، مسابقات نقاشی، کارگاههای آموزشی، نمایشگاه کتاب و... در چهار سال اخیر پیوسته به صورت حضوری و غیرحضوری از سوی این کتابخانه برگزار شده است.
راهب در پایان یادآور شد: کتابخانه عمومی مصلحیان، یکی از قدیمیترین و پراستقبالترین کتابخانههای عمومی استان بوشهر است که بهدلیل فضا و معماری خاصی که دارد، همواره مطلوب اعضا بوده است و امیدوارم با مساعدتهای مالی استانداری، فرمانداری و همراهی ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر بتوانیم هر چه زودتر سالن مطالعه این کتابخانه را به چرخه فعالیت برگردانیم. مساحت این سالن 95 متر است و فضای مطلوبی را برای دوستداران کتاب و کتابخوانان بوشهری ایجاد خواهد کرد.
در این میان، محمد احمدوند، معاون اداری و مالی نهاد کتابخانههای عمومی کشور هم درباره اینکه آیا نهاد کتابخانههای عمومی کشور هم در بحث مالی مرمت کتابخانه عمومی مصلحیان همکاری خواهد کرد، به خبرنگار ایبنا در بوشهر گفت: نهاد کتابخانههای عمومی وظیفه تجهیز کتابخانه را برعهده دارد. بنابراین در زمینه ساخت معمولا خود استانها اقدام میکنند. منتها در برخی از موارد خاص در صورتی که کتابخانه با مشکلی روبهرو شود که احتمال آسیب به اعضا و کارکنان وجود داشته باشد، ورود میکنیم. در این زمینه هم ورود خواهیم کرد.
در ادامه این گزارش، تلاش نگارنده برای رسیدن به پاسخ روشنی درباره دلیل تاخیر در مرمت و بازسازی سالن موریانهزده و آسیبدیده کتابخانه مصلحیان با معاون میراث فرهنگی ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر به جایی نرسید و امید میرود که با انتشار این گزارش، مسوولان ارشد استان و نهادهای مرتبط، عزم خود را برای مرمت و بازسازی قسمتهای آسیبدیده کتابخانه تاریخی مصلحیان بوشهر جزم کنند تا با حفظ و توسعه مراکز کتابخوانی، جریان امانتدهی کتاب در جامعه بحرانزده امروز به قهقرا نرود.
انتقال موشکهای تاماهوک به اوکراین!!
ترکیه و بازی در زمین دشمن
