دانستنی‌های استاندارد

بامداد جنوب: استاندارد به‌نوعی زبان مشترکی است بین تولیدکننده کالا یا ارائه‌دهنده خدمات با مشتری است. در این یادداشت اداره آموزش و ترویج اداره کل استاندارد بوشهر در خصوص استاندارد دیگ‌های زودپز توضیح داده است.

به نقل از روابط عمومی اداره کل استاندارد استان بوشهر، در دیگ‌های زودپز، مواد غذايي در يک ظرف در بسته و تحت‌فشار پخته می‌شوند. با اين روش، سرعت پخت افزايش پيدا می‌کند و غذا در زمان کوتاه‌تری آماده می‌شود. هر مايعي در يک دماي خاص به جوش می‌آید و اين دما که به دماي جوش معروف است، براي آب 100 درجه سانتی‌گراد است. نقطه‌جوش مايعات با بالارفتن فشار افزايش می‌یابد و با پايين آمدن فشار کاهش پيدا می‌کند، درواقع اساس کار دیگ‌های زودپز هم همين است. وقتي غذا را همراه مقداري آب در داخل ظرف می‌ریزیم و به آن حرارت می‌دهیم، آب شروع به جوشيدن و بخار شدن می‌کند. به‌تدریج بخارآب در داخل ظرف بيشتر می‌شود و موجب بالا رفتن فشار داخل ظرف می‌شود، درنتیجه، نقطه‌جوش آب با افزايش فشار، بالا می‌رود. قرار گرفتن مواد غذايي در دماي بالا سرعت طبخ را بالابرده و موجب می‌شود تا غذا در زمان کوتاه‌تری بپزد.

توصیه‌های ایمنی و مشخصات دیگ‌های زودپز‌ها عبارت‌اند ا پس از اتمام پخت و خاموش کردن شعله گاز سوپاپ اطمينان را براي خروج بخار آزاد کنيد. درب زودپز را قبل از توقف کامل و پايين آمدن سوپاپ اطمينان باز نكنيد. بدنه دیگ‌های زودپز از جنس استينلس استيل يا همان فولاد ضدزنگ يا آلياژي از آلومينيوم است.

ديگ وقتي بروش ريخته‏گري تحت‌فشار ساخته مي‏شود بايد از نظر ظاهري كاملا صاف، تميز و بدون عيب و عاري از هرگونه پستی‌وبلندی و خلل و فرج و ضايعات بوده و زائده‏هاي آن گرفته‌شده باشد. قطعات ریخته‌گری شده بايد صاف و تميز بوده و قسمت داخلي آن مخصوصاً كف و گوشه‏ها به‌سادگی قابل شستشو باشد.

-تعمیر قطعات مختلف دیگ زودپز به هر عنوان مثل جوشکاری (جوش سرد و گرم) و غیره به‌کلی ممنوع است. دسته‌های بدنه و سرپوش باید از مواد عایق در برابر حرارت ساخته شود. دمای این مواد نباید از 60 درجه سلسیوس تجاوز نماید.

در دستگیره دو طرف (در صورت وجود) باید از بدنه دیگ فاصله کافی داشته و فاقد لقی باشد. محل دستگيره و وسيله باز و بسته كننده سرپوش بايد طوري تعبيه شود كه احتياج به اعمال فشار بیش‌ازاندازه نداشته و بدون خطر و سوختن دست قابل باز و بسته شدن باشد.

كليه قسمت‌های ديگ زودپز كه با خوراك يا بخار تماس دارند بايد خواص خوراك را از نظر رنگ و مزه و بو تغيير نداده و مواد خارجي در خوراك وارد ننمايند. تمام ديگ‏هاي زودپز بايد مجهز به سوپاپ كار باشند. ديگ علاوه بر سوپاپ كار بايد مجهز به‌وسیله ايمني ديگري باشد. اين وسيله مي‏تواند سوپاپ اطمينان و يا يك وسيله الاستيكي باشد ولي در بعضي ديگ‏ها كه سوپاپ اطمينان و وسيله الاستيكي ممكن است تواما موجود باشد كار اين وسايل هیچ‌گونه ارتباطي با هم نداشته و هر كدام مستقلا عمل مي‏كنند.

سوپاپ‌ها و وسيله الاستيكي بايد طوري تعبيه شوند كه در موقع پختن غذا وارد محتوي ديگ زودپز نگردد. حداقل قطر تحتاني لوله سوپاپ بايد دو میلی‌متر بوده و فاقد زانو و موانع ديگر كه باعث گرفتگي لوله‏ها (به‌وسیله اجسام سخت مواد غذائي داخل ديگ) مي‏گردد باشد. قبل از بستن در زودپز سوپاپ يا دريچه اطمينان و روزنه خروج بخار را بررسي کنيد و از باز بودن آن مطمئن شويد. هنگام برداشتن ديگ پيچ‏هاي دسته آن با دست تماس نداشته باشد.

هر ديگ بايد يك راهنماي استفاده به زبان فارسي بوده كه به‌آسانی قابل‌فهم باشد. بخصوص چگونگي باز كردن ديگ، طرز شستشوي ديگ و حداكثر ظرفيت عملي و زمان پخت انواع غذا تذكر داده شود. اين توضيحات بايد مصور باشد.