مساله افزایش بیرویه مصرف بنزین در کشور و بالا بودن قاچاق سوخت در کشور باعث شد تا دولت در سال 86 قانون هدفمندی یارانهها را به مرحله اجرا در آورد. در همین راستا، سهمیهبندی سوخت از تیر ۱۳۸۶ اجرا شد و به این ترتیب، برای تمامی خودروها کارت هوشمند سوخت صادر شد و همه جایگاههای سوخت مجهز به دستگاههای کارتخوان و پینپد شدند. با اینحال، خردادماه امسال با تکنرخی شدن قیمت بنزین، عملا سهمیهبندی سوخت به پایان رسید و بخش زیادی از کارتهای سوخت صادر شده که بر اساس آخرین آمارها رقمی بالای 14 میلیون قطعه بود، بدون استفاده ماند.
از خردادماه تا کنون استفاده از کارتهای سوخت برای مصرفکنندگان هیچ مزیتی نداشته و تمایل مردم برای استفاده از کارتهای سوخت جایگاهداران افزایش یافته است. دولت برای برگرداندن تمایل مردم به استفاده از این کارتهای هوشمند که هزینه زیادی برای آنها پرداخت شده است تلاش بسیاری به خرج داد اما هیچ یک به مرحله اجرا نرسید.
از آن زمان تاکنون، خبرهای ضد و نقیضی در مورد حذف شدن کارتهای سوخت بنزین منتشر شده که همه آنها از سوی مسوولان دولتی تکذیب شد اما اینبار ظاهرا دولت تصمیم خود را گرفته و قصد خارج کردن کارتهای سوخت از چرخه را دارد. البته برای این کار دلایل فراوانی نیز ارائه کرده است.
مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی با تشریح سه عامل تاثیرگذار در حذف و توقف عرضه کارتی بنزین، گفت: در صورت توقف عرضه کارتی بنزین، گازوئیل کماکان با کارت در جایگاهها توزیع خواهد شد.
سیدناصر سجادی در گفتوگو با مهر درباره مهمترین عوامل تاثیرگذار در توقف عرضه کارتی و حذف کارتهای هوشمند بنزین خودروها، گفت: پس از عرضه تک نرخی بنزین، رشد مصرف این فرآورده نفتی در کشور متوقف شده است.
وی با اعلام اینکه از ابتدای سال جاری تاکنون در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد مصرف بنزین در کشور کمتر از دو درصد بوده است، تصریح کرد: از سوی دیگر، گزارشهای استخراج شده از استانهای مرزی حاکی از آن است که در تمامی استانهای مرزی رشد مصرف بنزین به مراتب کمتر از دو درصد بوده است.
این مقام مسوول با تاکید بر اینکه هماکنون با کاهش قیمت جهانی بنزین، در عمل قاچاق این فرآورده نفتی متوقف شده است، افزود: بهعبارت دیگر، هماکنون هیچگونه جاذبه و انگیزه اقتصادی برای قاچاق بنزین در کشور وجود ندارد.
مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی با تاکید بر اینکه یکی از مهمترین اهداف عرضه کارتی بنزین مقابله با قاچاق بوده است، خاطرنشان کرد: از اینرو قاچاق بنزین متوقف شده است.
سجادی در ادامه از اصلاح قیمت بنزین بهعنوان یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار در عرضه کارتی بنزین در کشور یاد کرد و افزود: در طول حدود هشت سال گذشته تاکنون قیمت بنزین از لیتری ۸۰ و ۱۰۰ تومان به هزار تومان افزایش یافته است.
وی با تاکید بر اینکه در مجموع سه هدف بزرگ برای عرضه کارتی بنزین تعریف شده بود، گفت: مدیریت مصرف، اصلاح قیمتها و مقابله با قاچاق سوخت سه هدف بزرگ اجرای این طرح بهشمار میرود.
این مقام مسوول با بیان اینکه در طول حدود هشت سال گذشته تاکنون تمامی اهداف عرضه کارتی بنزین در کشور محقق شده است، تصریح کرد: از سوی دیگر، در شرایط فعلی با توجه به عرضه تک نرخی و حذف سهمیهها، مردم عملا هیچگونه انگیزهای برای خرید بنزین با استفاده از کارت هوشمند سوخت شخصی خود ندارند.
وی با اعلام اینکه بر اساس بررسیهایی که در سطح جایگاههای سوخت انجام شده، هماکنون اکثریت مردم برای خرید بنزین از کارت جایگاهداران به جای کارت سوخت شخصی استفاده میکنند، بیان کرد: از اینرو ادامه عرضه کارتی دستاورد جدیدی ندارد.
هرچند زمان دقیقی برای اجرائی شدن طرح حذف کارتهای سوخت اعلام نشده است اما تصمیمگیری در این مورد برای دولت بهنوعی با ریسک مواجه بوده و بهنظر میرسد انجام این کار در شرایط کنونی عجولانه باشد، چراکه با کم شدن قیمت نفت در چند ماه گذشته، قیمت فروش بنزین در ایران بهتازگی به قیمت فوب خلیج فارس رسیده و بدون شک با افزایش قیمت نفت، اختلاف قیمت میان بنزین داخلی و کشورهای دیگر افزایش یابد. به این ترتیب، قاچاق سوخت دوباره برای قاچاقچیان صرفه داشته و دولت باید مجددا برای کنترل آن اقدام جدیدی را پیشبینی کند.
البته مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی با تاکید بر اینکه بر خلاف بنزین، عرضه کارتی گازوئیل در جایگاههای سوخت ادامه مییابد، گفته است: هماکنون قیمت گازوئیل در کشور واقعی نشده است و کماکان جذابیت برای قاچاق گازوئیل وجود دارد.
سجادی در پاسخ به این پرسش که آیا هزینههای سرمایهگذاری برای راهاندازی سامانه هوشمند سوخت بازگشت داده شده است، توضیح داد: این هزینه در همان ۱۵ روز نخست اجرای طرح بازگشت داده شده و کاهش شدید واردات با وجود افزایش سالانه تعداد خودروها یکی از مهمترین دلایل بازگشت سرمایه با اجرای این طرح بهشمار میرود.
این مقام مسوول با یادآوری اینکه اجرای طرح پاداش و جریمه برای استفاده کردن و یا استفاده نکردن از کارت هوشمند بنزین فعلا منتفی است، خاطرنشان کرد: با وجود این عرضه کارتی بنزین فعلا ادامه مییابد و برای توقف عرضه کارتی این فرآورده نفتی باید دولت مصوبات قانونی را صادر و ابلاغ کند.