کریم جعفری:
دوشنبه شب بود که منابع خبری روسیه گزارش دادند که چند بمب‌افکن راهبردی این کشور در پایگاه سوم شکاری ایران در شهرستان کبودرآهنگ استان همدان در حال آماده‌شدن برای حمله به تروریست‌های داعش در مرکز شرق سوریه هستند. البته این اولین بار نیست که جنگنده و بمب‌افکن‌های روسی در این فرودگاه که در تقاطع مهم هوایی کشور ساخته شده و یکی از مجهزترین پایگاه‌های شکاری کشور است، مستقر شده‌اند. پیش از این و در دی‌ماه سال گذشته نیز تصاویری از حداقل یک جنگنده سوخو به همراه یک هواپیمای سوخترسان از نوع ایل76 در تصاویر ماهواره‌ای منتشر شده قابل مشاهده بودند.
واقعیت آن است که از زمان ورود نظامی روس‌ها به بحران سوریه، روابط تهران – مسکو راهبردی‌تری و عمیق‌تر شده است، چرا که سران هر دو کشور احساس نیاز شدیدی نسبت به مسائل و مشکلات پیش‌رو در آسیای جنوب غربی داشته و هر دو نیز دارای منافع مشترکی بودند. فهم روس‌ها نسب به ایران در این دوره تا اندازه بسیاری بیشتر شد تا جایی که در دیدار رئیس‌جمهور این کشور با رهبر انقلاب، مسائل و راهبردهای جدیدی در این حوزه تعیین و قرار شد در کشور در حوزه‌های جدی با هم تعامل کنند.
شاید برای بسیاری در کشور حضور نظامی روس‌ها ناگوار باشد و آن را بر خلاف اندیشه‌ها و شعارهای انقلابی ارزیابی کنند، اما در دوره‌ای که ائتلاف‌ها، اتحادها و روابط راهبردی تعیین‌کننده آینده کشورها هستند، نمی‌توان چشم بر روی نیازهای مشترک برداشت و همانگونه که روز گذشته علی شمخانی در این مورد گفته بود، برای مبارزه با تروریسم باید از همه امکانات هر دو کشور استفاده کرد.
در حالی که ایران عملا سامانه پدافندی اس300 را تحویل گرفته است و برخی از دیگر سامانه‌های رادیویی نیز قرار است در آینده تحویل شود، حضور نظامی روس‌ها که محدود به یک پایگاه هوایی در غرب کشور است، فرصتی است تا متخصصان هوشیار و زبده ایرانی از نزدیک با تسلیحات راهبردی روس‌ها و نحوه استفاده آنها از این تسلیحات آشنا شوند. از سوی دیگر گفته می‌شود تهران مذاکرات نهایی برای خرید حدود یکصد فروند جنگنده چند منظور سوخو 30 ام‌اس را با روس‌ها نهایی کرده و از سوی دیگر، قرار است تعدادی بالگرد میل28 نیز از این کشور خریداری کند که همه آنها نشان می‌دهد روابط تهران مسکو در حوزه نظامی وارد مراحل جدی‌تری شده است.
روسیه در حال حاضر یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های موشکی و راداری جهان را در اختیار دارد و در حال توسعه نسل‌های پنجم جنگنده‌های خود است که در صورت نزدیکی دو کشور، می‌توان از این بعد نیز کشور را برای مقابله با تهدیدات احتمالی پایدار کرد. خرید تنهایی یکصد جنگنده سوخو30 و در صورت صحت خرید 25 فروند سوخو 35 می‌تواند نیروی هوایی ارتش را با همه کشورهای همسایه هم‌تراز کند و این مساله اعتماد به نفس بیشتری به خلبانان ایرانی می‌دهد که با جنگنده‌های دهه 60 میلادی که در بسیاری از کشورها بازنشسته شده‌اند، پرواز کنند. بدون شک باید در آینده‌ای نزدیک شاهد خرید تجهیزات بیشتر روسی در حوزه نظامی، گسترش مبادلات تجاری و همچنین هم‌پوشانی امنیتی در حوزه مبارزه با تروریسم، مشارکت در دریای مازندران و احتمالا پذیرایی از ناوگان روس‌ها در بنادر جنوبی کشور باشیم. این‌ها هم لازمه یک پیمان راهبردی است و چیزی از داشته‌های یک کشور کم نمی‌کند.
