تشکیل فرهنگسرا یک ضرورت تاریخی برای هنر است

بامدادجنوب- الهام بهروزی:

فرهنگسراها یکی از مجموعه‎های فرهنگی-هنری هستند که یا از سوی شهرداری‎ها و یا به همت بخش خصوصی در حوزه فرهنگ، هنر، تندرستی، طبیعت، فناوری اطلاعات و... فعالیت و امروزه همپای سایر دستگاه‏های دولتی (فرهنگی) در امر آموزش و فرهنگ‎سازی نقش موثری را ایفا می‎کنند. این فرهنگسراها اکنون در کلانشهرهایی چون تهران، اصفهان و ... توانسته‎اند جایگاه خود را بیابند و با برگزاری کلاس‎ها و کارگاه‏های آموزشی پرمحتوا و باکیفیت شهروندان توانمند و موفقی را به جامعه معرفی کنند. البته در این سه یا چهار سال اخیر فرهنگسراهای موفقی هم در شهرهای کوچک و بزرگ آغاز به کار کرده‎اند که خوشبختانه توانسته‎اند در مدت‌زمان کوتاهی به پیشرفت‏های خوبی نیز دست یابند.

فرهنگسرای رمضان امیری در بوشهر یکی از این نمونه‎های موفق است که اهتمام ویژه‎ای به امر آموزش و پرورش و شناسایی استعدادها و توانمندی‎های کودکان و نوجوانان دارد. این فرهنگسرا کوشیده است تا در کنار آموزش‎‌های تجربی از شیوه‏‎های علمی و اصولی در این زمینه نیز سود ببرد. عموما این مجموعه در حوزه آموزش از کارشناسان و متخصصان صاحب‎نظر و مطرح استفاده می‏کند. فرهنگسرا رمضان امیری با توجه به فعالیتی که انجام می‎دهد، در زمره فرهنگسراهای شخصیت‎محور (کودک و نوجوان) به‌شمار می‏رود، چون در برنامه‎های فرهنگی، هنری و آموزشی خود توجه ویژه‎ای به قشر کودک و نوجوان دارد و خوشبختانه در این دو سه سال اخیر شاهد برگزاری کارگاه‎های مفیدی نظیر باستان‎شناسی کودک، نمایش خلاق، نقالی، شاهنامه‎خوانی و... برای این قشر از جامعه در این مجموعه بوده‎ایم. یکی از برنامه‎های خوبی که به‎تازگی در فرهنگسرای رمضان امیری در حال برگزاری است، «پنجشنبه‌های آشنایی با هنرمندان» است که در این برنامه کودکان و نوجوانان با یک چهره ادبی یا هنری دیدار و گفت‎وگو می‎کنند؛ برنامه‏‎ای که بدون شک حاوی نکات آموزنده و مفید برای کودکان است. این فرهنگسرا برای هفته آخر مردادماه برگزاری نمایشگاه تصویرگری خلاق را (از 24 تا 27 مردادماه) در مجتمع فرهنگی‌هنری بوشهر پیش‌بینی کرده است. در خصوص فعالیت‎های متنوعی که در فرهنگسرای رمضان امیری به‎ مدیریت پریسا امیری (دختر مرحوم رمضان امیری) که دانش‌آموخته روانشناسی بالینی در مقطع کارشناسی ارشد است، صورت دادیم که شما را به خواندن آن دعوت می‏کنیم.

فرهنگسرای رمضان امیری تجلی‌گاه نام و یاد بزرگ مرد پیشکسوت هنر استان است که با هدف ارتقای‌ سطح اجتماعی، علمی و فرهنگی، شناسایی توانمندی‌ها و تقویت مهارت‌های بنیادی کودکان‌، نوجوانان و بزرگسالان، ارتقای دانش عمومی افراد جامعه در زمینه مهارت‌های زندگی و سلامت روانی-اجتماعی، آگاه‌سازی جوانان و نوجوانان از آسیب‌های اجتماعی از طریق آموزش آداب اجتماعی و مهارت‌های زندگی و... بیشترین تلاش خود را در راستای ارائه بهترین و باکیفیت‌ترین خدمات آموزشی (در زمینه‌های هنری، اجتماعی، روانشناسی) به‌کار گرفته و به لطف خدا و همت اساتید برجسته تاکنون گام‌های موثر در این راه برداشته است.

عمده فعالیت ما در حوزه کودک و نوجوان است و اما چرایی آن آمار جمعیتی نشان می‌دهد که بخش عمده جمعیت ایران را جوانان زیر ۲۵سال تشکیل می‌دهند و این به‌تنهایی اهمیت برنامه‌ریزی برای جوانان و همچنین اهمیت گسترش فضاهای فرهنگی برای گذراندن سالم اوقات فراغت آنان را نشان می‌دهد. اگر کنجکاوی‌ها، آمال و آرمان‌های نسل بالنده جامعه در برنامه‌ریزی فرهنگی مد نظر قرار نگیرند، بزرگ‌ترین سرمایه جامعه را به‌سوی تخریب و ویرانگری سوق داده‌ایم. بر این اساس محور برنامه‌ریزی فرهنگی را کودکان و نوجوانان تشکیل می‌دهند و لازم است که امکانات برای رشد فکری، فرهنگی و هنری در اختيارشان قرار گیرد.

برای گذر از عصر اطلاعات و ورود به دنیای آینده باید کودکان را توانمند، خلاق، ارتباط‌گر و مسلط به فناوری‌های جدید روز تربیت کرد، آن‌چنانکه دارای انگیزشی بالا بوده تا بتوانند در دنیای پر رقابت و پیچیده آینده تاب تحمل داشته و موفق شوند. از آنجا که کودکان امروز آینده‌سازان فردا هستند و این رسالت سنگین برعهده ماست تا آنان را برای آن دوران آماده کنیم و همچنین با توجه به این مهم که هنر قادر است شرایطی فراهم آورد که آدمی بتواند به‌دور از هیاهو در میان زیبایی‌ها سیر کند و بدین‌وسیله به آرامش و تعالی برسد، کودکان امروز نیازمند هنر هستند تا در آینده به کمک آن بتوانند بهتر بیندیشند.

کودک امروز موجودی با ذهن خالی نیست! او باید اطلاعات زیاد و تجربیات ارزنده‌ای را از محیط خانوادگی، اجتماعی، رسانه‌های گروهی و... کسب کند. در جهان پیشرفته امروز، آموزش کودکان اهمیتی بیش از پیش یافته است. فرهنگسرای امیری با این هدف طراحی شده تا با توجه به اهمیت و حساسیت برنامه‌ریزی برای آموزش و پرورش کودکان با برنامه‌های آموزش جامع به کودکان کمک کند تا شروعی قوی‌تر در زندگی داشته باشند. برنامه‌هایی که کودک‌محور بوده و با رویکرد به بازی و فعالیت در پرورش حس و ذهن کودک از آن بهره جست.

فرهنگسرای امیری هم‌اکنون با دوره‌های آموزشی موسیقی، نقاشی، آداب اجتماعی، قصه‌گویی، نوشتن خلاق، نمایش و بازیگری، شاهنامه‌خوانی، خوشنویسی، عکاسی، فن بیان و سخنوری و... در حال فعالیت است. همچنین دوره‌هایی چون بازخوانی متون کهن فارسی، باستان‌شناسی کودکان و... نیز در برنامه‌های آتی ما گنجانده شده است.

با آموزش هنر و هنردرمانی می‌توان به کودکان در دوره‌های مختلف رشد کمک‌های موثری کرد و با کاهش استرس و اضطراب و حل مشکلات روحی آنها اعتماد به نفس و آرامش آنان را افزایش داد. مشاهده توانایی نمادسازی، کاهش خشونت و کاهش استرس و اضطراب و تسهیل روابط و تعاملات، پس از هنردرمانی نشان‌‌دهنده ارزش هنر در درمان مشکلات روحی کودکان است، به‌طوری که در بسیاری از دانشگاه‌های معتبر جهان دوره‌های تخصصی برای آموزش نقش هنر در سلامتی و استفاده از هنر برای پیشگیری از برخی بیماری‌ها ایجاد شده است.

شرکت در فعالیت‌های نمایش خلاق و قصه‌گویی به تحول خلاقیت، ابتکار و کنجکاوی کودکان کمک کرده و توانایی کنجکاوی و پرسشگری را به کودکان می‌آموزد و سبب رشد قدرت تخیل در آنان می‌شود. آگاهی دادن به کودکان درباره دنیایی که در آن زندگی می‌کنند، پرورش عادت‌های مفید و ایجاد عزت نفس و حس استقلال‌طلبی و گسترش خلاقیت، افزایش دایره لغات و اطلاعات مهم‌ترین اهدافی است که در قصه‌گویی برای کودک دنبال می‌شود. در نمایش خلاق از محرک‌های مختلفی همچون اشیا، رویدادها، موسیقی، اشعار مختلف، ریتم، حرکات دست و پا و... استفاده می‌شود و به همین دلیل به رشد انواع توانایی‌های کودک مانند توانایی‌های ذهنی، کلامی و حتی مانند رشد ماهیچه‌ها و عضلات کمک می‌کند.

گونه‌گونی مطالب شاهنامه، انواع قالب‌های ادبی، اسطوره، حماسه و تمثیل، زندگی پهلوانان، قصه‌ها و... اگر با شیوه مناسب ارائه شوند، برای کودکان و نوجوانان بسیار دلنشین هستند. آشنا کردن این قشر با اندیشه‌های حکمای بزرگی چون فردوسی، پاشیدن بذر حکمت در روح و ذهن آینده‌سازان این مرزبوم است .پس از گذشت صدها سال هنوز هم این کتاب جانمایه خودباوري ایرانی است و می‌تواند یاور جوانان ما در ساختن و پیشرفت کشور باشد.

فیلم‌ها و سریال‌هایی که بچه‌های ما در طول شبانه‌روز می‌بینند تاثیر عمیقی بر خودآگاه و ناخودآگاه‌شان می‌گذارند. فیلم‌‌ها و سریال‌‌ها تا حد زیادی می‌توانند بر توانایی فکر کردن و مهارت‌های زندگی فرزندان ما تاثیر بگذارند. اگر فرزندان ما مهارت درست دیدن فیلم‌ها را فرا بگیرند، این فیلم‌ها دیگر صرفا ابزاری برای سرگرمی آنها نخواهند بود و به بالا رفتن قوه‌ی تفکر و اجتماع‌پذیری کمک بسیار شایانی خواهد کرد. در تمام کالج‌ها و دانشگاه‌های معتبر جهان دوره‌های آموزشی «چگونه فیلم ببینیم» برای بچه‌ها برگزار می‌شود، چراکه برای درک بهتر فیلم‌ها و سریال‌ها کودکان باید یک‌سری مهارت‌هایی را یاد بگیرند. فیلم‌ها فقط برای سرگرمی ما ساخته نشده‌اند و ما می‌توانیم با یاد دادن تماشای درست فیلم‌ها، به زندگی بهتر آنان در آینده کمک کنیم. ما با توجه به سابقه‌ فرهنگسرای رمضان امیری در برگزاری کلاس‌های متعدد و متنوع برای کودکان و نوجوانان، دوره‌های آموزشی «چگونه فیلم ببینیم» و «درک و تحلیل فیلم» را برگزار کردیم تا کودکان و نوجوانان ما از اولین مواجهه‌هایشان با سینما بتوانند بهترین فهم را از این پدیده‌ پیچیده و بسیار تاثیرگذار داشته باشند.

بحمدلله تاکنون اکثر خانواده‌ها به‌خصوص آن دسته از عزیزانی که احساس مسوولیت بیشتری در قبال نونهالان خود دارند، همکاری و مشارکت تنگاتنگی با ما داشته‌اند و در برگزاری کارگاه‌های آموزشی و نمایشگاه‌ها و اجرای برنامه‌های مختلف همگام و همراه ما بوده‌اند و بدون‌شک این خانوده‌های محترم به‌عنوان ارزشمندترین و مهم‌ترین سرمایه‌های این موسسه محسوب می‌شوند.

تشکیل فرهنگسرا یک ضرورت تاریخی برای هنر کشور ماست. از آنجا که فرهنگسرا محل آموزش، نمو و تجلی توانمندی‌های قشر نوجوان و جوان جامعه و استان ما می‌تواند باشد، بنابراین یکی از بزرگ‌ترین خدماتی که مسوولان می‌توانند به این استان ارائه دهند، حمایت از این بخش است. همان‌گونه که بارز است بازتاب توانمندی‌های هنرمندان بوشهری در داخل و خارج کشور نشان‌دهنده سرمایه‌دار بودن استان در زمینه هنر است. در حال حاضر شاهد سرمایه‌گذاری‌های زیادی در دیگر استان‌ها حمایت و تجهیز مراکز بزرگ فرهنگی-هنری از جمله فرهنگسراها هستیم اما متاسفانه و متاسفانه با وجود پتانسیل‌های فراوان در این زمینه و وجود جوانان مستعد در زمینه‌های هنری در استان عزیزمان تاکنون هیچ اقدام موثری صورت نپذیرفته و از این بابت استان دچار فقر شدیدی است.  بنابراین با توجه به رشد جمعیتی و جوانان این منطقه و کمبود فضاهای مناسب فرهنگی به‌منظور بالا بردن سطح هنری و فرهنگی این منطقه انتظار می‎رود حمایت و همکاری همه‌جانبه با فرهنگسراهای موفق صورت گیرد.

در پایان یادآوری می‎شود، از آنجایی که فرهنگسراهای موفق و تاثیرگذار بازوان دستگاه‏های دولتی در حوزه فرهنگی به‌شمار می‎روند، امید است متولیان فرهنگی استان نظیر سازمان فرهنگی‎تفریحی شهرداری بوشهر، اداره‎کل فرهنگ و ارشاداسلامی و حوزه هنری استان در پیشبرد اهداف عالی فرهنگی خود از همکاری این مجموعه‏ها بیشتر بهره بگیرند تا بتوان آینده روشنی را با پرورش استعدادهای درخشان برای فرهنگ و هنر این دیار که از پیشنه غنی‎ و ارزشمندی برخوردار است، ترسیم کرد.