
کریم جعفری:
چندی پیش در گزارشی نکاتی را در مورد آینده تروریستهای القاعده و جبهه النصره نوشتیم. در آن گزارش یادآور شدیم که درگیری و جنگ میان دو گروه غیرممکن است و حتی ممکن است که ابومحمد الجولانی سرکرده تروریستهای جبهه النصره توسط عناصر القاعده ترور شوند، جولانی به دلیل همکاری نزدیک با سازمان اطلاعات ترکیه و دادن آدرس بسیاری از سران جهادی در شمال سوریه که منجر به حذف آنها شد، این روزها بهشدت مورد انتقاد قرار گرفته است. تا پیش از این رسانههای وابسته به جبهه النصره، احرار الشام و گروهک منحله جندالاقصی را عامل ترورها و گرا دادن به هواپیماهای بدون سرنشین امریکایی معرفی میکردند.
با این حال و بر اساس آخرین خبرها از شمال سوریه، بهویژه استان ادلب، خبرهای ضد و نقیضی از دستهبندیها و یارکشیهای جدید میان تروریستها به گوش میرسد. گفته میشود دست همه بر روی ماشه است، اما هیچکس فعلا شلیک نمیکند و همه منتظر هستند تا طرف دیگر شروع کند. وضعیت بهگونهای برای همه طرفها بغرنج شده که حتی انتظار کوچکترین همکاری میان آنها نمیرود و این مساله را میتوان در پیشرویهای چند وقت گذشته ارتش سوریه و نیروهای متحد در شمال حماه بهخوبی دریافت، جایی که جبهه النصره روستاها را یکی پس از دیگری تخلیه میکند و کسی حاضر به کمک به آنها نیست، هر چند ترکیه دستور داده که تروریستهای اویغوری به منطقه اعزام شوند و مانع از فروپاشی نهایی خطوط دفاعی تروریستها شوند.
چهار سال پیش وقتی جبهه النصره و داعش با هم در سوریه درگیر شدند، کسی فکر نمیکرد که جهادیهایی که در سوریه حضور داشتند و عموما در یک جبهه میجنگیدند، اینگونه تقسیم شده، بخش عمدهای به خلافت البغدادی بپیوندند و گروهی نیز چون به القاعده بینالملل وفادار بودند، به دستور الظواهری در جبهه النصره ماندند. شرایط امروز، درست مانند چهار سال پیش است. جهادیها بار دیگر در حال قرار گرفتن مقابل هم هستند و چند ماه است که این جنگ مانند آتش زیر خاکستر زمان دقیق شعلهور شدن آن مشخص نیست. در طول دو ماه گذشته هر آنچه بین طرفین گذشته، مبتنی بر وساطتهای ریش سفیدان شناختهشده و ناشناس برای حل و فصل مسائل و اختلافات بوده است. حتی ایمن الظواهری خود نیز چندان تمایلی به بروز این درگیریها ندارد.
سرکرده القاعده بینالملل در پیامی که سه هفته پیش فرستاد تاکید کرد که نمیشود بیعت صورت گرفته را ملغی کرد و بیعت همچنان سرجای خودش هست. با این حال همه شرایط و احوال بیانگر آن است که این پیام هم نتوانسته آنگونه که باید و شاید اوضاع را آرام کند. جولانی پس از دستگیری برخی از نمایندگان الظواهری در شمال سوریه در نوعی ترس شدید بهسر میبرد، ترسی که همه میگویند باعث شده تا او به صورت روزانه جلساتی با افراد معتمد و نزدیک خود برگزار کرده و در آنها به بررسی چگونگی درگیری با جهادیهای القاعده میپردازد. بر اساس گزارشهای منتشر شده، جولانی در طول سه هفته گذشته با تشکیل یک تیم امنیتی، گزارشهای روزانهای را از همه محورها و مناطق تحت اشغال گروهک خود دریافت میکند تا بر اوضاع اشراف کافی داشته باشد.
آنچه در گزارشها باید ذکر شوند، شامل مواردی مانند تعداد دقیق جهادیهای خارجی در هر منطقه، نوع نگاه آنها به مسائل و تحولات اخیر و همچنین میزان پایبندی آنها به جبهه النصره باز میگردد. در همین حال گفته شده که جولانی در مورد امنیت شخصی خود نیز تدابیر بسیار سختگیرانهای را مدنظر قرار داده است. با تنگتر کردن حلقه نیروهای پیرامونی، رفت و آمدهایش را بهشدت محدود کرده و تنها با چند نفر خاص در ارتباط است. او همچنین هنوز نتوانسته به شکل دقیق برای خود آینده را ترسیم کند و اینکه قرار است چه اتفاقی روی دهد، اما آنچه که وجود دارد، او هنوز در حال مطالعه مسائل مختلف است. یکی از مسائلی که بهتازگی مطرح شده است، حمله پیشدستانه است تا «زمان» و «مکان» درگیری را جبهه النصره تعیین کند، نه مخالفان، این دیدگاه غالب فرماندهان نظامی است.