بامداد جنوب- الهام بهروزی:دوازدهمین نمایشگاه بزرگ کتاب بوشهر، پایتخت کتاب ایران روز پنجشنبه، 23 آذرماه در آیینی با حضور محمدمهدی احمدی مشاور ارشد وزیر و مدیرکل حوزه وزارتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آیتالله صفاییبوشهری نماینده ولیفقیه و امام جمعه بوشهر، عبدالکریم گراوند استاندار بوشهر و جمعی از مسوولان استانی و کتابدوستان بوشهری در نمایشگاه بینالمللی بهصورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.
نمایشگاه کتاب موجب افزایش سرانه مطالعه می‌شود
در حاشیه این آیین به سراغ معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رفتیم و سوالاتی را از وی پرسیدیم. محمدمهدی احمدی در خصوص نقش نمایشگاههای کتاب در ارتقای فرهنگ جامعه به بامداد جنوب گفت: یکی از مزایای برگزاری نمایشگاههای کتاب در استان‌ها این است که محققان و جامعه فرهنگی آن منطقه را با تازه‌های نشر آشنا می‌کند و از سوی دیگر، تبادل اطلاعات مابین ناشران استانی و ناشران کشوری صورت میگیرد. سوم آن‌که یک جریانسازی فرهنگی عمومی را صورتبندی می‌کند و افکار عمومی را نسبت به عناوین کتاب‌ها جهت می‌دهد و همچنین توجه مردم را به کتاب دوچندان می‌کند و از همه مهم‌تر بر پایه این نوع از نمایشگاهها، سرانه مطالعه در میان مخاطبان بالا می‌رود.
وی در ادامه درباره تاثیر نمایشگاه کتاب در استانهای مرزی که محل صدور و ورود فرهنگ هستند، تاکید کرد: برپایی نمایشگاههای کتاب در استانهای مرزی باعث می‌شود که یک جریان فرهنگی مشترک مابین این استان‌ها با کشورهای همجوار شکل بگیرد. از اینرو، حمایت ما از نویسندگان مرزی و غیرمرزی برای عرضه کتاب چهار درصد بیشتر شده است که این موضوع مربوط به نویسندگانی است که مورد حمایت ما واقع شده‌اند؛ یعنی علاوه بر آن اعتباراتی که هر ساله برای نویسندگان کشور هزینه می‌شود، چهار میلیارد تومان برای خرید این کتاب‌ها برآورد هزینه شده است تا بتوانیم نویسندگان استانی را بیشتر تشویق کنیم. این بسته حمایتی در مورد استانهای مرزی بهصورت ویژه‌تری دنبال می‌شود تا از این طریق بیشتر به احیای فرهنگ و آداب بومی خود توجه کنند و البته این حمایت نویسندگان همه حوزهها و همه استان‌ها را در برمیگیرد.
مشاور وزیر فرهنگ در پاسخ به این پرسش که خبر خوب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ناشران چیست، گفت: بهزودی قرار است محموله کاغذی وارد ایران شود که با کمک بانک مرکزی ما را امیدوار ساخته است که قیمت بالای کاغذ را به نوعی تحلیل دهیم تا ناشران و نویسندگان از مشکلات اقتصادیشان کاسته شود.
احمدی در ادامه درخصوص نقش کتاب در جامعه توضیح داد: بدون شک وجود «کتاب» در جامعه بسیار مفید و موثر است. من بارها گفتهام که ما در دین دو جنبه داریم: یک نماد داریم و یک حوزه معرفتی. کسانی که اهل مطالعه هستند علاوه بر این‌که به ظواهر دینی اهمیت می‌دهند، شناخت و معرفت آنها نیز عمیق‌تر خواهد شد. بنابراین نوع زیست آنها هم بهتبع مطالعه اصولی و روشمند، اخلاقی‌تر و بهینهتر خواهد شد و این با مطالعه کتاب میسر می‌شود. در واقع، به کمک کتاب، وظیفه فردی انسان به یک زیست اخلاقی فردی مبدل می‌شود و الگوهای زیستی آنها به الگوهای فرهنگی ارتقا می‌یابد، در نتیجه، جامعه، فرهیختهتر خواهد شد.
مدیرکل حوزه وزارتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان با بیان این‌که فرهنگ عمومی و غالب در استان بوشهر بسیار فرهنگ پسندیده‌ای است، افزود: عنصر نجابت در این استان بهوضوح رویت می‌شود. مهماننوازی، آرامش و مهماننوازی از ویژگیهای غالب مردم بوشهر است. در زمینه‌های پژوهش و تحقیق هم در این استان خوشبختانه کارهای جدی شروع شده است که اگر مورد حمایت و تشویق قرار بگیرد، نتایج خوبی در دراز مدت خواهد داشت.
کتاب راهگشای مشکلات و انتقال دهنده تجربه است
پس از آن به سراغ مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان رفتیم که در دوره مدیریتش در این ادارهکل تاکید و نگاه ویژهای به مقوله کتابخوانی و فراگیری این فرهنگ در سطح استان داشته و دارد. حمیده ماحوزی در پاسخ به این پرسش که با توجه به این‌که امسال بوشهر پایتخت کتاب ایران است، نمایشگاه کتاب امسال در شآن این عنوان در بوشهر برگزار شده است، به بامداد جنوب گفت: در این دوره هم به درخواست اداره فرهنگ و ارشاد استان بوشهر و هم با تاکید معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تلاش شد تا نمایشگاه امسال پرعنوانتر و متنوعتر از سال پیش برگزار شود، حال اگر کتابخوانان بوشهری از کافه بازار اپلیکشن نمایگاه کتاب بوشهر را دانلود کنند، متوجه تنوع و پرباری این نمایشگاه میشوند. در نمایشگاه امسال 26 ناشر از استان بوشهر حضور دارد که این اتفاق میتواند در معرفی آنها به خوانندگان بوشهری نقش بسزایی ایفا کند.
وی در ادامه با تاکید بر این‌که دانشجویان، دانشجویان و دانش‌آموزان و علاقهمندان به کتاب میتوانند بن کتاب را از خود نمایشگاه تهیه کنند که خوشبختانه این مهم از همان لحظات اولیه با همکاری بانک شهر در نمایشگاه ممکن شده است، افزود: علاقهمندانی میتوانند کتاب‌های مورد نظر خود را با 30 درصد تخفیف از این نمایشگاه تهیه کنند که 20 درصد آن از سوی ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفته است و 10 درصد هم از سوی ناشران حاضر در نمایشگاه؛ البته یادآوری می‌شود اگر افرادی که این بنکارتها را تهیه کردهاند ولی در طول نمایشگاه آنها را استفاده نکنند تا 15 روز بعد از نمایشگاه فرصت دارند از کتابفروشیهای بوشهر با این بنکارتهای خرید کنند.
ماحوزی در خصوص نقش کتاب در جامعه نیز گفت: کتاب بهترین منبع برای کسب اطلاعات است. جامعه کتابخوان در تربیت فرزندان و تربیت نسل آینده موفق خواهد بود و اگر در یک جامعه کتابخوانی کاهش یابد، انتقال میراث فرهنگی به نسلهای آینده با مشکل مواجه خواهد شد. کتاب گنجینه باارزشی است که در تمام مسائل علمی، فرهنگی، اجتماعی و دینی میتواند راهگشای مشکلات و انتقال دهنده تجربه باشد.
مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان درباره بخشهای جنبی دوازدهمین نمایشگاه بزرگ کتاب بوشهر توضیح داد: رونمایی از کتاب، جشن امضا، نقد و بررسی کتاب، شب شعر، کارگاههای اقتصاد مقاومتی و کاهش آسیبهای اجتماعی و مهارهاي زندگی و... از بخشهای جانبی این نمایشگاه بهشمار میروند که هر روز همزمان با نمایشگاه برگزار میشون
پس از پایان این گفت‌وگو، گشتی در نمایشگاه کتاب امسال میزنیم که شامل 160 غرفه می‌شود و 300 ناشر کشوری و استانی در آن شرکت کردهاند که از جمله پرطرفدارترین و باسابقهترین آنها میتوان به «امیرکبیر»، «علمی و فرهنگی»، «آموت»، «نیماژ»، «پیدایش»، «نگاه»، «افق» و... اشاره کرد، این در حالی است که در نمایشگاه امسال برخی از انتشارات نظیر «ققنوس» و... غیبت دارند. در نگاه اول به نمایشگاه، این کتاب‌های رمان و داستان ایرانی و خارجی است که خود را به رخ میکشند، باز هم جای کتاب‌های تخصصی و خاص خالی است و امید میرفت که با توجه به این‌که بوشهر امسال پایتخت کتاب ایران است، نمایشگاه کتاب امسال پربارتر از همیشه برگزار شود... با وجود این، نمیتوان منکر تنوع و کثرت کتاب در این فضای ایجاد شده فرهنگی شد و در بازدیدی که از این نمایشگاه از همان نخستین لحظاتش داشتیم، خانوادهها استقبال خوبی از نمایشگاه داشتند و اتفاقی خوبی که در این نمایشگاه افتاده بود که بیشتر ناشران حوزه کودک و نوجوانان نظیر «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان»، «افق»، «پیدایش» و... با پرفروشها و تازه‌های خود به نمایشگاه آمده بودند و دنیای زیبایی برای کودکان و نوجوانان بوشهری به ارمغان آورده بودند.
نمایشگاه کتاب بوشهر هر سال متفاوتتر از سال قبل است
در حین بازدید از نمایشگاه، مقابل غرفه «آموت» میایستم و به عناوین و کتاب‌های مختلفی که در نقشها و طرحهای زیبایی منتشر شده‌اند، مینگرم، به مسوول غرفه خودم را معرفی میکنم و از او برای گفت‌وگو اجازه میگیرم که با رویی باز استقبال می‌کند. نشر آموت از جمله انتشارات برتر و از پرفروشترینهای نمایشگاههای کتاب کشور است. حمید علیخانی به بامداد جنوب میگوید: این پنجمین سال است در نمایشگاه کتاب بوشهر حضور داریم که در دو سال نخست مدیر انتشارات حضور داشت و این سه سال اخیر هم من بهعنوان نماینده انتشارات (برادر ناشر هستم) شرکت میکنم.
مدیر نمایشگاههای انتشارات «آموت» در ادامه با بیان این‌که نمایشگاه کتاب بوشهر هر سال متفاوتتر و بهتر از قبل اجرا می‌شود، گفت: در ضمن چون هر سال این نمایشگاه برگزار می‌شود پیداست که مردم بوشهر، مردمی هستند که بهصورت اصولی و پایهای کتاب میخوانند و حضور گسترده آنها در ساعت نخست برپایی این نمایشگاه، نشان از کیفیت بالای آن دارد.
وی در خصوص این‌که امسال با کدام آثار انتشارات خود به نمایشگاه کتاب آمدهاند، توضیح داد: سیستم نشر آموت بر اساس سیستم مدیریت نمایشگاهی پیش می‌رود و ما هر سال ۷۰ عنوان از کتاب‌های پنج یا شش سال گذشته را رونمایی میکنیا. اما در این دوره تازه‌های نشر را هم با خود آوردهایم. نشر ما چون جوان است، بیشترین مانورش روی نویسندگان جوان ایرانی و خارجی است. هرچند که بیشترین رویکرد ما نسبت به نویسندگان خارجی است اما در سال ۹۶ نویسندگان ایرانی را هم به میدان آوردهایم.
این فعال حوزه کتاب در پاسخ به این پرسش که آیا فکر می‌کنید که این رویه ثمربخش خواهد بود، گفت: سالهای قبل که جواب گرفتیم، البته چند نفر از این نویسندگان جوان پس از انتشار اثرشان از سوی نشر ما، جایزه هم گرفتند اما متاسفانه مخاطبان ایرانی کتاب‌های ایرانی هنوز کم میخوانند.
علیخانی در پایان در خصوص استقبال ایرانیها از آثار ترجمه شده یادآور شد: دلیلش این است که بسیاری از انتشاراتیها وقتی که درصدد چاپ کتابی برمی‌آیند از نویسندگان ایرانی پول دریافت می‌کنند! خب، این‌طور کتاب‌ها با کیفیت آن‌چنانی چاپ نمی‌شوند و ناشرها در واقع با پول خود نویسنده کتاب را چاپ می‌کنند و به همین خاطر کیفیت رمانهای ایرانی تقلیل می‌یابد! و این مساله هم اصلا برای ناشر مهم نیست که اثر را با چه کیفیتی عرضه می‌کند.
تبلیغات شهری نمایشگاه کتاب بسیار ضعیف است
پس از پایان این گفت‌وگو به دیگر غرفهها سر میزنم تا این‌که به غرفه نشر «نیماژ» میرسم، نشری که آثار نویسندههای بوشهری نظیر احمد آرام، محمدرضا صفدری و سعید بردستانی را راهی بازا ر نشر کرده است، مدیریت این غرفه را محمد گنابادی شاعر خوشذوق و توانمند عهدهدار است. او بسیار پرحوصله و بسیار مسلط مشتریان را در خرید اثر معرفی می‌کند، در یک کلام او در این نمایشگاه در قامت یک فروشنده ظاهر نشده، بلکه کتابخوانی است که متناسب با روحیه هر فردی، به او کتاب معرفی می‌کند. او به گفت‌وگو با ما روی خوش نشان می‌دهد و در خصوص تعداد دورههای حضورشان در نمایشگاه کتاب بوشهر به بامداد جنوب میگوید: امسال دومین سال است که ما در نمایشگاه کتاب بوشهر شرکت می‌کنیم. پارسال بهواسطه این‌که جای غرفه ما بسیار نامناسب بود و تبلیغات هم بسیار ضعیف بود، از روند کار رضایت چندانی نداشتیم اما امسال چند ساعتی که از بدو شروع نمایشگاه گذشته با استقبال خوبی در نشر نیماژ روبهرو بودیم. چون ما با نویسندگان سرشناس بوشهری همانند احمد آرام، بردستانی، صفدری و غیره کار کرده‌ایم، باعث شده که استقبال مورد پسندی از غرفه ما صورت بگیرد.
گنابادی در ادامه با تاکید بر این‌که از نظر من بوشهر مهد رئالیسم جادویی ایران است، افزود: ادبیات بومی بوشهر با ادبیات امریکای جنوبی قابل مقایسه است، به گفته یکی از دوستان، احمد آرام را امپراتور سرزمین خلیج فارس است، چون او واقعا نویسنده بزرگی است. همچنین محمدرضا صفدری و منیرو روانیپور در منطقه‌ای به نام استان بوشهر برخاستند و ما افتخار می‌کنیم که با این بزرگان کار کرده‌ایم. همچنین نویسندگان جوانتری مثل حسن محمودی، شیوا مقانلو و متین ایزدی که واقعا کارشان عالی است. در مجموع ما با عشق و علاقه به این نمایشگاه در استان بوشهرحضور یافتهایم.
وی در پاسخ به این‌که آیا اثر احمد آرام که سال گذشته به همت انتشارات شما راهی بازار نشر شد، با استقبال روبهرو شد، توضیح داد: احمد آرام نویسندهای است که در ایران برند شده. اما گرایش به سمت داستان ایرانی در بین مخاطبان ایرانی بسیار ضعیف است. نشر نیماژ هم تمام هم و غمش را روی داستان ایرانی گذاشته است. سیاست کلی نشر ما مشخصا این است که مخاطب را با آثار جدی ادبیات چه شعر، چه داستان و چه ترجمه آشنا کنیم و این رویه را بیشتر نسبت به آثار ایرانی در این چند دوره اخیر پیش گرفته‌ایم. ما نویسندگان بزرگی همانند منیرو روانیپور، ابوتراب خسروی، احمد آرام و زندهیاد کوروش اسدی داریم! اما مخاطب ایرانی بیشتر روی فهیمه رحیمی و امثالهم که در یک شکل عامهپسندتر کار می‌کنند، تکیه کرده و آشنایی چندانی با کارهای جدی و اصولی ادبیات ایرانی ندارد! اما وقتی به فضای داستانهای خسروی، آرام، اسدی و روانیپور که وارد می‌شود، می‌بیند که فضا به کلی تغییر می‌کند و قلم این نویسندگان بسیار اصولیتر و جدیتر به مقوله رمان و داستان پرداخته می‌شود. بنابراین تمام تلاش ما بر این است که مخاطب را با کارهای ایرانی آشنا کنیم.
مدیر نمایشگاه انتشارات «نیماژ» در ادامه در پاسخ ب این پرسش که برگزاری نمایشگاه کتاب تا چه میزان میتواند در در بالا بردن سطح مطالعه مردم سهیم باشد، گفت: اگر ساز و کار نمایشگاهها درست و اصولی چیده شود بسیار موثر خواهد بود. ما از میان ۵۰۰ عنوان کتاب، با حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ عنوان کتاب به نمایشگاه آمده‌ایم و خوشبختانه با وجود محدودیت مکانی اما باز هم یکی از غرفههای فعال این نمایشگاه شناخته میشویم.
گنابادی در پایان از ضعیف بودن تبلیغات این نمایشگاه گلایه و تاکید کرد: متاسفانه تبلیغات شهری برای نمایشگاه کتاب در بوشهر بسیار کم بود که این مهم برعهده شهرداری است. حال اگر واقعا شعار آنها ترویج فرهنگ کتابخوانی است، پس یک هفته بیلبوردهای تبلیغاتی خودشان را به تبلیغ کتاب اختصاص دهند. با توجه به این‌که بوشهر پایتخت کتاب ایران است، باید در حد و اندازههای پایتخت کتاب ایران یعنی بوشهر ظاهر شود. مانند آن چیزی که در رشت یا شهرکرد اتفاق افتاد. باید این رویه هم در بوشهر پیش گرفته شود. اگر الان از نمایشگاه هم استقبال شده است، ۸۰ درصد آن بهخاطر تبلیغات در فضای مجازی بوده است.
از وی تشکر میکنم و کمی دیگر در میان غرفههای اغواکننده ناشران کوچک و بزرگ میگردم تا این‌که به غرفه انتشارات «دریانورد» میرسم. مثل همیشه آرام و متین نشست است، به او سلام میکنم، با چهرهای گشاده با من روبهرو می‌شود، استاد غلامحسین دریانورد، پژوهشگر، شاعر، نمایشنامهنویس و نویسنده نامآشنای هم‌استانی را میگویم که مدیریت این انتشارات را عهدهدار است و تقریبا 16 سال است که با نشر آثاری فاخر در راستای پویایی و غنای فرهنگی این زادبوم تلاش می‌کند. او نیز با خوشرویی گفت‌وگو با ما را پذیرا می‌شود. وی در مورد تعداد دورههایی که در این نمایشگاه حاضر شده است، به بامداد جنوب گفت: از نخستین سالی که نمایشگاه کتاب در بوشهر برگزار شده این انتشارات شرکت کرده است. ما در این دوره با 70 عنوان کتاب حاضر شدهایم.
متاسفانه کتابخوانی در فرهنگ ما اپیدمی نشده است
مولف کتاب «نامه گناوه» در پاسخ به این پرسش که بهنظر شما، برپایی نمایشگاه کتاب تا چه میزان در معرفی ناشران استانی میتواند موثر ظاهر شود، بیان کرد: بهنظر من، این نمایشگاه بستر مناسبی است تا ناشران هم‌استانی خود را به مخاطبان معرفی کنند، همچنین موجب آشنایی بیشتر ناشران با یکدیگر می‌شود و آنها از این طریق با آثار یکدیگر بهتر و بیشتر ارتباط برقرار می‌کنند. از اینرو، این فرصت را باید به فال نیک گرفت و از آن استفاده بهینه کرد.
دریانورد استقبال از غرفههای استانی را در دورههای قبل خوب ارزیابی کرد و گفت: با توجه به این‌که نمایشگاه یک مقدار از نظر جایگاه، پرت افتاده و دور از شهر است اما استقبال مناسبی از آن شده است. بهنظرم اگر انتشاراتیهای مطرح و معتبر در این نمایشگاه بیشتر شرکت کنند، می‌توانیم شاهد بازخوردها و اثرات موثرتری نیز باشیم.
وی یکی از آسیبهای این نمایشگاهها را اینگونه معرفی کرد که بیشتر ناشران از کتاب‌های تازهشان در نمایشگاهرونمایی نمیکنند و این باعث می‌شود که از استقبال عموم کاسته شود و ادامه داد: انتشارات دریانورد در سال 96، بیست و دو عنوان کتاب منتشر کرده که برخی از آنها در حوزه دفاع مقدس بود و با هماری اداره حفظ و نشر آثار دفاع مقدس منتشر شده و برخی هم در رسته ادبیات نمایشی و افسانهها بوده، آثاری از فریبا جعفری، جهانشیر یاراحمدی، خودم، ناهید جهازی و... که همه این کتاب‌ها را به همراه آثاری که در این پنج سال اخیر راهی بازار نشر شده است، در نمایشگاه عرضه کرده‌ایم.
مدیر انتشارات «دریانورد» کار نشر را یک کار اقتصادی دانست و گفت: باید در این حوزه پای سرمایه را به میان کشید. هر چند که ما از سرمایه بیبهرهایم اما توقع حمایتهای خارج از محدوده را نداریم. در هر صورت ما باید روی پای خودمان بایستیم و خدا را شکر در این 16 سال پرفراز و فرود، موفق شدهایم که حدود ۱۲۰ عنوان کتاب راهی بازار نشر کنیم.
دریانورد در پایان در خصوص تعداد تیراژ کتاب‌های این انتشارات نیز تصریح کرد: تیراژهای ما تابع تیراژهای کشوری است. در گذشته متوسط تیراژ ۳ هزار جلد کتاب بود که الان این رقم به هزار تا رسیده است؛ حتی این اواخر به ۷۰۰ تا هم رسیده است ما الان حتی در نشر خودمان، کتابی داریم که 300 نسخه منتشر شده است. در واقع تعداد عناوین کتاب بیشتر شده اما تیراژها کمتر شده است. متاسفانه کتابخوانی در فرهنگ ما اپیدمی نشده است. الان فعالان حوزه کتابخوانی همان کسانی هستند که همیشه کتاب میخواندند و متاسفانه روند کتابخوانی هنوز همهگیر و فراگیر نشده است و بیشتر افراد جامعه با کتاب بیرغبت و بیمیل هستند و بهخاطر همین است که تیراژها تقلیل یافته است.
در پایان یادآوری می‌شود، دوازدهمین نمایشگاه بزرگ کتاب بوشهر تا 28 آذرماه از ساعت 15 تا 21 پذیرای خانوادهها و علاقهمندان به حوزه کتاب است.
لینک کوتاه:
گزارش خطا
پسندها: ۰
نظرات بینندگان