تداوم حرکت بزرگ‌ترین میدان گازی جهان به سمت توسعه

بامداد جنوب- جواد شکریان:

وزارت نفت روز گذشته با انتشار گزارشی جزئیات توسعه فازهای پارس جنوبی را اعلام کرد. بر اساس این گزارش، ظرفیت تولید گاز در میدان مشترک پارس جنوبی از روزانه 282 میلیون مترمکعب در سال 1392 اکنون به سبب راه‌اندازی فازهای جدید به روزانه 570 میلیون مترمکعب رسیده است. در این زمینه، اولویت‌بندی فازهای پارس جنوبی در دولت یازدهم، سبب تسریع در روند اجرای طرح‌های در دست اجرا در میدان عظیم گازی پارس جنوبی شد. بر این اساس، با تصمیم وزارت نفت در سال 1392، پنج فاز 12، 15، 16، 17 و 18 که نسبت به سایر فازها پیشرفت بیشتری داشتند در اولویت اصلی و سایر فازها در اولویت بعدی قرار گرفتند.

نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که با تسریع در طرح توسعه فازهای پارس جنوبی، فازهای مختلف این میدان بزرگ گازی، یکی پس از دیگری تکمیل و به بهره‌برداری رسیده‌اند تا هم‌اکنون با تمرکز فعالیت‌ها در فازهای 13، 14، 22 تا 24 پارس جنوبی، امید‌ها برای راه‌اندازی هر‌چه زودتر این فازها بیشتر شود.

بر اساس آمار منتشره وزارت نفت، اکنون دو ردیف شیرین‌سازی پالایشگاه فاز 13 به بهره‌برداری رسیده است که به‌تدریج پس از رسیدن به ظرفیت کامل در مجموع روزانه 28 میلیون و 200 هزار مترمکعب گاز را شیرین‌سازی و به شبکه سراسری ارسال می‌کند. ردیف نخست شیرین‌سازی گاز پالایشگاه فاز 13 که اواخر اسفندماه پارسال راه‌اندازی شد، ‌اکنون روزانه 9 میلیون مترمکعب گاز را فرآورش می‌کند. همچنین دومین ردیف این پالایشگاه که ابتدای خردادماه امسال به بهره‌برداری رسید با تولید بیش از هفت میلیون مترمکعب گاز عملیاتی شده است. هدف از توسعه فاز 13 پارس جنوبی تولید روزانه 56 میلیون و 600 هزار مترمکعب گاز غنی، 75 هزار بشکه میعانات گازی، 400 تن گوگرد و تولید سالانه یک میلیون و 50 هزار تن ال‌پی‌جی و یک میلیون تن اتان است.

فاز 13 پارس جنوبی یکی از فازهای موسوم به 35 ماهه است که همانند دیگر فازهای 35 ماهه هیچگاه در موعد خود به بهره‌برداری نرسید. توسعه این فاز که قرارداد آن در سال 1389 امضا شد در یک سال و نیم اخیر روند پرشتابی به خود گرفته است.

در همین خصوص، مجری فاز 13 پارس جنوبی، پیشرفت فیزیکی پالایشگاه این  فاز را بیش از 90 درصد اعلام می‌کند و درباره بخش دریایی این فاز می‌افزاید: در بخش ساخت سکوهای چهارگانه این فاز نیز سکوی 13بی تا پایان شهریورماه و 13آ، 13سی و 13دی پس از پایان مراحل ساخت، آماده بارگیری و نصب در موقعیت مخزنی خود می‌شود.

فاز 14 پارس جنوبی نیز جزء فازهای 35 ماهه است که در بخش دریایی پیشرفت مطلوبی دارد. گزارش وزارت نفت در خصوص این فاز حاکی از آن است که تکمیل پالایشگاه این فاز با برخورداری از پیشرفت بیش از 78 درصدی به پایان سال 1398 موکول شده است.

طرح توسعه فاز 14 پارس جنوبی با هدف تولید روزانه 56 میلیون و 600 هزار مترمکعب گاز ترش، 75 هزار بشکه میعانات گازی و تولید سالیانه بیش از یک میلیون گاز مایع، یک میلیون تن اتان مصرفی واحدهای پتروشیمی و تولید روزانه 400 تن گوگرد در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس در حال اجراست.

حمیدرضا مسعودی پیشرفت ساخت سکوهای دریایی این طرح را بیش از 90 درصد اعلام و یادآوری می‌کند: سکوی 14آ این فاز با ظرفیت 14 میلیون و صد هزار مترمکعب در بندرعباس ساخته و اردیبهشتماه امسال نصب و راه‌اندازی شد و اکنون عملیاتی شده است. سکوی 14 سی نیز تا پایان شهریورماه نصب می‌شود.

ساخت سکوی 14 بی و دی از دیگر سکوهای این فاز پیشرفت مطلوبی دارد و انتظار می‌رود تا پایان سال به‌تدریج در محل خود در خلیج فارس نصب شود.

فازهای 22 تا 24 پارس جنوبی از دیگر فازهای باقیمانده پارس جنوبی است و پیش‌بینی می‌شود تا پایان امسال به بهره‌برداری کامل برسد. این فاز معادل دو فاز استاندارد از فازهای 24گانه است.

مجری طرح توسعه فاز 22 تا 24 پارس جنوبی تاکید می‌کند که سکوی دریایی فاز 22 اوایل خردادماه امسال نصب شد و ساخت سکوی 24A نیز تا پایان شهریورماه به پایان می‌رسد و آماده بارگیری از بوشهر به سوی آب‌های خلیج فارس می‌شود. همچنین ساخت سکوهای 23 و 24 بی وضع مطلوبی دارد.

تولید روزانه 56 میلیون و 600 هزار مترمکعب گاز ترش، 75 هزار بشکه میعانات گازی و تولید سالیانه بیش از یک میلیون گاز مایع، یک میلیون تن اتان مصرفی واحدهای پتروشیمی و تولید روزانه 400 تن گوگرد از اهداف این طرح است.

تکمیل فازهای پارس جنوبی به‌معنای پایان کار در این میدان عظیم مشترک نیست، بلکه به معنای شروع مراحلی سخت‌تر است. کاهش فشار گاز و میعانات گازی بی‌تردید یکی از عمده‌ترین چالش‌های این میدان خواهد بود. استفاده از کمپرسورهای فشارافزا، می‌تواند یکی از اقدام‌ها برای رفع این چالش باشد. ضمن این‌که مطالعات مخزنی این میدان نیز باید به‌طور جدی‌تر و فراگیرتر انجام شود.

بررسی تغییر وضع و رفتار مخزن در شرایط کنونی و پیش‌بینی در آینده و همین‌طور لایه‌های دیگر پارس جنوبی از دیگر مواردی است که برای مواجهه با این چالش باید در دستور کار قرار گیرد.

همچنین انتقال گاز از میدان‌های مجاور از دیگر اقدام‌هاست تا تراز تولید پارس جنوبی، فشار گاز و حجم تولید میعانات گازی سریع افت نکند؛ گرچه افت یک موضوع طبیعی است اما باید سعی کرد برنامه تولید را طولانی‌تر کرد.