شجریان دیگر در موسیقی ایران تکرار نمی‌شود

بامدادجنوب- الهام بهروزی:

کنسرت «هوای گریه» از جمله کنسرت‌هایی بود که دی‌ماه در بوشهر برگزار و با استقبال بی‌نظیر مردم روبه‌رو شد. در این کنسرت نوازندگان مطرحی نظیر سینا جهان‌آبادی، پورنگ پورشیرازی، حسین‌ رضایی‌نیا، نگار نوراد و ... حضور داشتند. بدون‌شک زمانی یک کنسرت شنیدنی و جذاب است که در آن نوازندگان مطرح و چیره‌دستی خواننده را همراهی کنند. در این کنسرت نوازندگان در نهایت تبحر و توانمندی ظاهر شدند و صدای دلنواز همایون شجریان هم تکمیل‌کننده این اجرا شد. در عرصه موسیقی ایران نام شجریان همواره می‌درخشد. اینک همایون ادامه‌دهنده راه پدر شده تا موسیقی اصیل و ناب ایرانی را به همراه دیگر اساتید این حوزه همچنان پویا و زنده نگهدارد. به‌راستی اگر این هنرمندان توانا و صاحب‌سبک نبودند، چه‌بسا بسیاری از آواها و نواهای اصیل ایرانی به فراموشی سپرده می‌شدند.

در عرصه نوازندگی نیز نوازندگان چیره‌دست این سرزمین نظیر اسدالله ملک، پرویز مشکاتیان، پرویز یاحقی، روح‌الله خالقی، علی تجویدی، علی‌اکبر شهبازی، فرهاد فخرالدینی، همایون خرم، حسین علیزاده، بیژن کامکار، کیهان کلهر و... با هنر بی‌بدیل خود هنر موسیقی ایرانی را به جهانیان معرفی کرده‌اند. هم‌اینان نیز با پرورش شاگردانی بی‌نظیر در راستای موسیقی اصیل ایرانی گام‌های استوار و ماندگاری برداشته‌اند. بنابراین هنرنمایی این نوازندگان و خوانندگان در کنسرت‌ها و برنامه‌های فرهنگی است که همواره مردم و هنردوستان را با موسیقی پیوند می‌دهد. عموما برگزاری کنسرت‌ها به نشاط اجتماعی منتهی می‌شود و کنسرت «هوای گریه» نیز از جمله کنسرت‌هایی بود که در استان بوشهر با استقبال خوبی روبه‌رو شد. این کنسرت با تصنیف‌ها و آوای جذاب خود توانست پاسخگوی ذائقه مردم این دیار باشد. یکی از نوازندگانی که همایون شجریان را در این کنسرت همراهی می‌کرد، حسین رضایی‌نیا، استاد و نوازنده چیره‌دست دف، دایره و تندیر بود که گاه با ساز دف و گاه با دایره و تندیر در این کنسرت مردم را به شور و شادی وامی‌داشت. این نوازنده چیره‌دست که نوازندگی را نزد استادانی نظیر بابک ظاهر و بیژن کامکار آموخته است، سال‌هاست که نوازندگی دف و دایره را در کنسرت‌های شجریان عهده‌دار است و در این سال‌ها کوشیده است با نهایت هنرمندی داشته‌ها و هنر خود را به نمایش بگذارد. با وی در خصوص کنسرتی که 16 و 17 دی‌ماه در برازجان داشتند، گفت‌وگویی را صورت دادیم که در ادامه می‌آید.

رضایی‌نیا: سال 86 بود که با استاد محمد‌رضا شجریان و همایون عزیز آشنا شدم. آشنایی ما به این صورت بود که استاد شجریان یک تور به‌نام «غوغای عشق‌بازان» (با گروه «آوا») داشتند که آن زمان مجید درخشان، سعید فرج‌پوری، محمد فیروزی، همایون و پدر بزرگوارشان این گروه را تشکیل می‌دادند. آنها پس از پایان این تور وقتی به تهران برگشتند، برای ضبط آلبوم تصمیم گرفتند که دف‌نوازی هم در این آلبوم بگنجانند تا این‌که استاد شجریان مرا در کنسرتی که با گروه شمس داشتم و در آن کنسرت حمیدرضا نوربخش خواننده بود و با ارکستر فلامینگو اوکراین در تالار وزارت کشور برگزار شد، دیده و گفته بود آن نوازنده‌ای را که در گروه شمس دف می‌نواخت، اگر برای نواختن دف با همکاری کند، خوب می‌شود. بعد از آن از من دعوت کردند که به استدیو بروم و از همان‌جا آشنایی من با خانواده بزرگ شجریان رقم خورد و همیشه بابت این آشنایی خوشحال هستم و خداوند را شاکرم. از همان‌ سال تاکنون همکاری من هم با همایون عزیز و هم با استاد شجریان که آرزوی سلامتی برای وی دارم، ادامه دارد.

رضایی‌نیا: عشق است. علاوه بر دوستی چندین ساله‌ای که با همایون دارم، او همیشه برای من مثل یک برادر و حامی است و خدا را شاکر هستم که این لیاقت را به من داده است که با همایون عزیز و استاد شجریان کار می‌کنم و برای من باعث افتخار است، به‌خصوص کار کردن با محمدرضا شجریان که برایم غیرقابل باور بود و همایون را هم من «عشق» می‌خوانم و از این‌که در گروه همایون عزیز حضور دارم به خودم می‌بالم، زیرا دوستی و صفا و صمیمیت نابی در این گروه وجود دارد، به‌گونه‌ای که وقتی یکی از نوازنده‌ها نیست، همه ناراحت هستیم یا مدتی از هم دور می‌شویم، دلمان می‌گیرد، در واقع مثل یک خانواده شده‌ایم.

رضایی‌نیا: خدا را شکر خیلی بهتر از قبل است و آرزو می‌کنم که هر چه زودتر بهبودی کامل پیدا کنند، چراکه برخی از افراد دیگر تکرار نمی‌شوند. در واقع استاد شجریان «صدای ایران» است.

رضایی‌نیا: فکر می‌کنم بله، چون مخاطبان پرانرژی بودند و ارتباط حسی خیلی خوبی با ما برقرار کردند. هم مردم راضی بودند و هم ما. چون حتی خود من در این کنسرت در بوشهر آنقدر تحت تاثیر انرژی و حس و حال مخاطبان قرار گرفتم که برخی اوقات چیزهایی را به‌صورت بداهه می‌نواختم که پیش از این آنها را ننواخته بودم، البته من در بیسی که برای خودم تعریف کرد، همیشه بداهه‌نوازی هم دارم اما به حدی که به کارم لطمه نزند. 

رضایی‌نیا: من فکر می‌کنم این کنسرت «عشق»، «محبت»، «دوستی»، «صلح» و «آرامش» را به مردم انتقال می‌دهد، چون تصنیف‌هایی که در این کنسرت خوانده می‌شود همه از عشق و دوست داشتن حرف می‌زند و ما را به سوی عشق دعوت می‌کند. این کنسرت سرشار از مهر و محبت است. حتی غمی هم که در آن دیده می‌شود، غم شیرینی است.

رضایی‌نیا: افزون بر اعتبار ارکستر و خواننده گروه‌ها، این ادبیات و شعر است که مردم را به خود جذب می‌کند، چون افرادی که اهل دل و قلم هستند، شاعرانی چون حافظ، مولانا، سعدی، خیام و ... را دنبال می‌کنند. البته موسیقی پاپ هم یک موسیقی مردمی است و جوانان به آن نیاز دارند، بنابراین در موسیقی نباید دیوارکشی کنیم. به‌نظر من همه نوع موسیقی نیاز جامعه است منتها هر موسیقی طرفدران خاص خودشان را دارد ولی چیزی که اینجا جالب است، این‌که چند سالی است موسیقی سنتی حتی میان جوانان نیز طرفدران پروپاقرصی پیدا کرده است. اینجا یک خاطره برای شما بگویم زمانی که همایون عزیز آلبوم «چرا رفتی» را منتشر کرد پسر من سه‌ساله بود، این آلبوم را با عشق حفظ کرده بود و آن را دائم می‌خواند، تا این‌که یک روز که همایون به خانه ما آمده بود، وقتی برای پسرم قسمت‌های از این آلبوم را خواند، پسرم بغض ‌کرد و به‌شدت تحت تاثیر قرار گرفت.

رضایی‌نیا: آهنگساز دو آلبومی که در این کنسرت اجرا کردیم محمدجواد ضرابیان بود که خیلی عالی این کار را انجام داد، زیرا انتخاب آهنگ مناسب برای شعر در جذب مخاطب خیلی تاثیر دارد، همچنین تنظیم سینا جهان‌آبادی هم عالی بود و با وجود این‌که این دو آلبوم چند سال است که بیرون آمده اما هنوز برای مردم جذابیت دارد.

رضایی‌نیا: ما همیشه تمرین داریم، برای این کنسرت هم پیش از این در تهران که اجرا داشتیم با ارکستری 50 یا 60 نفری برای رسیدن به آمادگی لازم تمرینات کافی را انجام دادیم.

رضایی‌نیا: این‌گونه نیست، نوازندگان حاضر در کنسرت بوشهر، نوازندگان اصلی این گروه هستند، بقیه افرادی هستند که ما را کاور می‌کنند، در واقع گروه زهی ما در کنسرت تهران 30 یا 40 نفره است اما در شهرستان‌ها با توجه به هزینه سفر، جا و مکان و رفت و آمد اعضای گروه را همین افراد تشکیل می‌دهند.  

رضایی‌نیا: نخستین عامل موفقیت این کنسرت خود همایون عزیز است، چون وقتی روی سن می‌آید مردم را به یاد استاد شجریان می‌اندازد که این برای مخاطب خیلی هیجان‌انگیز است. عامل دیگر صدابرداری خوب غلامرضا صادقی، صدابردار گروه است که با تجهیزات و امکانات خوب ما را همراهی می‌کنند و سومین عامل هم مدیریت عالی حسین توتونچیان، تهیه‌کننده کنسرت است که با برنامه‌ریزی و هماهنگی‌های لازم با تهیه‌کننده شهرستان بحق در برگزاری مطلوب این کنسرت به‌خوبی ایفای نقش کردند.

رضایی‌نیا: از این که به بوشهر آمدیم خیلی خوشحال هستم. مردم بوشهر بسیار مهربان و خونگرم هستند البته پیش از این به بوشهر آمده بودم اما برای اجرا نخستین‌بار است که در این شهر به اجرا می‌پردازیم. همیشه وقتی به جنوب می‌آیم حس خوبی دارم و از شما و همکارانتان در روزنامه وزین بامداد جنوب بابت این گفت‌وگو تشکر می‌کنم و از همین جا از افرادی (پورناظری‌ها، شجریان، علی قمصری، سینا جهان‌آبادی، پاشا هنجنی، آراد میرزاپور) که در پیشرفت من نقش داشتند و از آنها الگو گرفتم هم تشکر می‌کنم.