بامداد جنوب: باران رحمت الهی است که در طول سال‌های گذشته کمتر گذارش به سرزمین‌های تفتیده و سوخته جنوب، به‌ویژه استان بوشهر رسیده است. آمارهای منتشر شده و نگاه تشنه دشت‌های استان بوشهر روایتی تکرارنشدنی از آنچه در این سال‌ها روی داده، دارند، کمبود آب و کمی بارش‌ها باعث شده تا حتی سطح آب نیز به‌شدت کاهش پیدا کند، سفرهای زیرزمینی دچار چالش‌های عمده‌ای شده و مسوولان تلاش کنند تا چاه‌های غیرمجاز حفر شده را مسدود کنند. با این حال، بارندگی‌ها و سیل بهمن‌ماه امسال مزیت‌ها و خسارت‌هایی که به همراه داشت، ضرورت صد چندان تسریع در تکمیل سدها و طرح‌های آبخیزداری دردست ساخت و مطالعه را یادآور شده است.
بر اساس اعلام مسوولان سیل 28 و 29 بهمن‌ماه امسال در این استان علاوه بر مزیت‌هایی که در زمینه ذخیره آب پشت سدها و بندها، تقویت منابع آبی زیرزمینی و آبیاری مزارع استان داشت، هدر رفت صدها میلیون مترمکعب آب و برجای گذاشتن هزاران میلیارد ریال خسارت در بخش‌های مختلف کشاورزی، زیربنایی، مسکونی، دامداری و غیره در استان بوشهر را نیز به همراه آورد.
اگرچه کارهای انجام شده نظیر سد رئیسعلی دلواری و طرح‌های آبخیز و آبخوان‌داری و تغذیه مصنوعی اجرا شده در سه دهه اخیر در استان تا حدی در ذخیره میزانی از آب‌های این سیلاب و کاهش تلفات و خسارت‌های آن نسبت به سیل سال 65 موثر بود، ولی کافی نیست و بازهم بخش عمده آب حاصل از این بارندگی‌ها و سیلاب بدون استفاده به دریا ریخت و در مسیر خود زیان‌های زیادی برجای گذاشت.
هرچند سیلاب در مدت زمان کوتاه و فشرده اتفاق افتاد، ولی اگر زیرساخت‌های لازم احداث شده بود می‌توانست برای استان خشک بوشهر فرصت باشد. در بارندگی 28و 29 بهمن امسال250میلی‌متر بارندگی در استان بوشهر ثبت شده است.
مدیرعامل آب منطقه‌ای بوشهر با بیان این مطلب می‌گوید: پیش از این بارندگی، 31میلی‌متر بارش در استان بوشهر ثبت شده بود که نسبت به میانگین درازمدت و مدت مشابه سال گذشته 80 درصد عقب بودیم ولی با این سامانه بارشی میزان بارندگی این استان در مجموع به 196 میلی متر رسید. این میزان بارش نسبت به سال گذشته 3 درصد و نسبت به 195 میلی‌متر میانگین 40 سال یک درصد افزایش نشان می‌دهد. دامنه نوسان بارندگی از 534 میلی تر در ایستگاه شهرستان جم تا 18 میلی‌متر در ایستگاه عباسی گناوه ثبت شده است.
وی، بیشترین مقدار بارندگی ثبت شده در مناطق مختلف استان بوشهر را به ترتیب 534 میلی متر در جم، کناربندک دشتی، 299 عسلویه، 297 دیر و 285میلی متر تنگ ارم دشتستان عنوان کرد. سرجمع روان‌آب تولید شده از آخرین سامانه بارشی در استان بوشهر 4/2 میلیارد مترمکعب است که از بخش خشکی وارد دریا شده است. از این میزان بیش از 1/1 میلیارد مترمکعب روان‌آب در درون استان و 3/1 میلیارد مترمکعب نیز از استان فارس (رودخانه‌های موند و حله) وارد استان بوشهر شده است. این حجم روان آب مازاد بر حجم آبگیری سد رئیسعلی دلواری، سازه‌های کوچک و بزرگ آبخیزداری و طرح‌های تغذیه مصنوعی شرکت آب منطقه‌ای است. از این میزان یک میلیارد مترمکعب مربوط به رودخانه مند، 385میلیون مترمکعب رودخانه‌های دالکی و شاپور و مابقی روان‌آب تولیدی استان است. از حجم 385میلیون مترمکعب روان آب تولیدی رودخانه حله تنها 85 میلیون مترمکعب در سد رئیسعلی ذخیره و مابقی از رودخانه دالکی به رودخانه حله و به‌صورت مستقیم در تالاب حله و دریا تخلیه شده است.
رجایی در ادامه آمار جالبی هم از نقش سد سلمان فارسی در کنترل سیلاب‌های رودخانه مند داد گفت بیش از یکهزار و 800 مترمکعب در ثانیه پیک سیلاب توسط این سد در استان فارس مهار می‌شود. پیک سیلاب ورودی به استان بوشهر در این حوزه حدود پنج هزار و300 مترمکعب برثانیه بود که در صورت نبود سد سلمان فارسی می توانست پیک سیلاب به بیش ازهفت هزار مترمکعب در ثانیه برسد که در این صورت علاوه بر عبور جریان از روی پل مند شهرهای بادوله، کاکی و روستاهای بخش کاکی در محاصره سیلاب قرار می‌گرفت. در وضعیت مشابهی سد رئیسعلی دلواری با مهار یکهزار و600 مترمکعب در ثانیه پیک سیلاب مانع از طغیان بیشتر رودخانه شاپور و بروز خسارت به شهر آبپخش و روستاهای حاشیه این رودخانه شد.
به گفته وی، پیک سیلاب رودخانه دالکی در ایستگاه سرقنات سه هزار و 300 مترمکعب در ثانیه و در ایستگاه کلل بیش از یکهزار و 800 مترمکعب در ثانیه ثبت شده است. در صورت انتقال سیلاب رودخانه شاپور به ایستگاه کلل و تجمع سیلاب 2 رودخانه به طور یقین پیک سیلاب از سه هزار و400 مترمکعب در ثانیه فراتر می‌رفت و این حجم از سیلاب می‌توانست تیغه آبی (ارتفاع) با عمق 5/1 متر روی پل کلل ایجاد کند. در استان بوشهر پنج سد مخزنی دالکی، باغان، دشت پلنگ، باهوش و خائیز در دست اجرا و مطالعه است که درصورت ساخت و بهره‌برداری از این طرح‌ها علاوه بر ذخیره‌سازی بیش از 500 میلیون مترمکعب از روان‌آب تولیدی مانع از انتقال شدت سیلاب به رودخانه اصلی مند و حله و کاهش مخاطرات آن می‌شود. حتی با بهره‌برداری از این پنج سد در استان و سدهای هایقر و نرگسی در استان فارس باز هم بیش از 5/1 میلیارد مترمکعب روان آب تولیدی استان و ورودی از استان فارس به‌صورت ایمن به دریا تخلیه و حق آبه‌های زیست‌محیطی رعایت می‌شد.
به گزارش بامداد جنوب، با این حال، برخی از سازه‌های ساخته شده در طول سه سال گذشته باعث شد تا خسارت‌های سنگینی وارد شود. ساخت غیراصولی و کارشناسی نشده خروجی دوم بوشهر که حتی پیمانکارهای آن را هم بر اساس برخی شنیده‌ها نماینده دولت در استان انتخاب کرده، باعث شد تا مسیر بوشهر به برازجان زیر آب رفته و تردد از آن به سختی صورت بگیرد. هر چند که نماینده دولت به فکر خسارت وارد شده به مردم نیست و بیشتر به ماندن در استان فکر می‌کند، با این حال برخی از گزارش‌های رسیده به بامداد جنوب حکایت از آن دارد که حتی این خروجی مجوزهای زیست‌محیطی هم ندارد، سوالی که در حال حاضر نهادهای نظارتی هم به سادگی از کنار آن عبور کرده و اصلا برایشان مهم نیست.
لینک کوتاه:
گزارش خطا
پسندها: ۰
نظرات بینندگان