کتاب باید در تار و پود زندگی روزمره وارد شود

بامدادجنوب- الهام بهروزی:

امروز نتیجه انتخابات مشخص شد و مردم حسن روحانی را به عنوان رئیس‌جمهور خود انتخاب کردند. حضور پرشور مردم بار دیگر نشان داد که ملت ایران همیشه در صحنه حضور دارند و با جدیت سرنوشت و آینده کشور را دنبال می‌کنند، ما بار دیگر به اهمیت کتاب و کتابخوانی در جامعه اشاره می‌کنیم، چون در ایام انتخابات گاه با نظر‌ها و توجیهاتی روبه‌رو می‌شدیم که از ناآگاهی فرد نشات می‌گرفت. تجربه نشان داده است که انسان‌های اهل کتاب، پخته‌تر و آگاهانه‌تر به تجزیه و تحلیل مسائل و رویدادها می‌پردازند. شناختشان از مسائل بیشتر است و به‌دنبال اقناع اذهان نیستند، بلکه تلاش می‌کنند در نهایت احترام از دیدگاه خود دفاع کنند.

در این فرصت مجالی دیدم که از هنرمند جوانی بنویسم که چندی پیش یک نمایشگاه کاریکاتور به نام «منو کتابام یهویی!» در برازجان برگزار کرد. این کاریکاتوریست کوشیده است به کمک هنرش فرهنگ کتاب و کتابخوانی را در جامعه گسترش دهد و نقش آن را در زندگی به نمایش بگذارد. احمدی‌خرم معتقد است، زبان هنر می‌تواند نقش بسزایی در ارتقای کتابخوانی داشته باشد. کتاب یار مهربان اما گمشده شهروندان امروزی است که می‌طلبد همه به سهم خود در آشتی مردم با آن گام‌های استواری بردارند. در این خصوص گفت‌وگویی را با علیرضا احمدی‌خرم مسوول برگزاری این نمایشگاه صورت دادیم که در ادامه می‎آید.

نمایشگاه کاریکاتور «منو کتابام یهویی» شامل 22 اثر کاریکاتور با موضوع کتاب بود که از نهم تا سیزدهم اردیبهشت‌ماه در نگارخانه هنرمندان پژوهشسرای متقین برازجان با همکاری معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری برازجان برگزار شد.

مقوله کتاب و کتابخوانی همواره به‌عنوان یکی از دغدغه‌های بزرگ فرهنگی مطرح است. سال‌هاست در زمينه کتابخوانی و فراگیر شدن مطالعه تلاش می‌شود. به‌طبع باید به زبان‌های گوناگون در راستای این مهم تلاش شود، چراکه مطالعه و کتابخوانی یکی از زیربناهای اصلی توسعه فرهنگی به‌شمار می‌رود. از طرفی با فراگیر شدن فضای مجازی و تغییر شيوه کسب معلومات و گذران اوقات فراغت قدری کتابخوانی به حاشیه رفته است. در این میان به روش‌های مختلف توجه به کتاب در جامعه باید مورد توصیه قرار گیرد که یکی از اینها از طریق هنر است. در این نمایشگاه تلاش شد در قالب آثاری طنزآمیز توجه مخاطب به کتاب و مطالعه و به‌طور کلی جایگاه کتاب معطوف شده و گامی کوچک برای ترویج اين مهم صورت گیرد.

در چند بعد به این موضوع پرداخته شده است. نخست این‌که لذتی که در کتاب به‌دست گرفتن و مطالعه کردن وجود دارد، در شیوه دیگری نمی‌توان تجربه کرد. از طرفی دریافت عمیق محتوای مطلب مورد نیاز با کتاب خواندن فراهم می‌شود. نکته بعد این‌که نباید زمانبندی بهره‌مندی ما از اینترنت طوری باشد که هیچ وقتی برای کتاب اختصاص ندهيم. بحث دیگر جایگاه کتاب در سبد هزینه‌های خانواده است. ما چه سهمی را در هزینه‌های ماهانه و یا سالانه خود به کتاب اختصاص می دهیم؟! متاسفانه عموما خیلی کم؛ یعنی با این‌که خیلی هزینه‌های اضافه و گاه غیر اساسی داریم ولی سهمی حتی اندک را به کتاب اختصاص نمی‌دهیم. البته تلاش در مسیر بهبود این جایگاه است و از طریق طرح‌های مختلفی تلاش شده، کتاب به شیوه‌های گوناگون در دسترس باشد اما مساله اختصاص هزینه برای کتاب موضوع دیگری است. برخی آثار تلاش دارند جایگاه تهیه و حضور کتاب را در سبد هزینه‌های خانوار ارتقا دهند و به این موضوع می‌پردازند. بعضی دیگر از آثار هم به جایگاه کتاب در تعالی اندیشه و یا بی‌مهری ما به مطالعه می‌پردازند.

تلاش کردم عموم آثار این نمایشگاه قابل درک برای بیننده باشد. خوشبختانه با زبانی روان و استفاده از عناصر بصری مناسب آثار با بیننده ارتباط برقرار کرد. ضمن این‌که زبان طنزآمیز و کمیک در بیشتر کاریکاتورها دیده می‌شد و استقبال خوبی از نمابشگاه شد. بازخورد نمایشگاه در بيان بسیاری از مخاطبان بیانگر ارتباط با آثار بود. خیلی‌ها به‌صراحت به کتاب نخواندن خود اعتراف کردند و گفتند نمایشگاه باعث گرایش آنان به این امر شده است.

در آموزه‌های دینی ما تاکید زیادی بر آموختن و تعالی فکر و اندیشه شده است. برای این‌که این کمال و تعالی فراهم شود، کتاب خواندن و مطالعه کردن یکی از ملزومات است. کتاب باید در تار و پود زندگی روزمره وارد شود. کتاب‌های مناسب کم نیستند و به‌طور قطع اگر برنامه‌ریزی شود، زمان مطالعه هم وجود دارد. بنابراین بهانه‌ای برای مطالعه نکردن نیست.

در پایان یادآوری می‎شود، بدون‌شک برگزاری نمایشگاه‌های این‎چنینی با موضوع کتاب و کتابخوانی می‌تواند در جذب افراد جامعه به کتاب موثر واقع شود. برگزاری نمایشگاه کاریکاتور «منو کتابام یهویی» برای نخستین بار در دشتستان برگزار شد و این جای خوشحالی دارد که هنرمندان ما نیز دغدغه کتاب را دارند و با بهره گرفتن از توانمندی و استعداد خود به گسترش فرهنگ کتابخوانی در جامعه مبادرت می‎‌ورزند.