
بامداد جنوب: دولت یازدهم با ریاست حسن روحانی در شرایطی عنان دولت را در دست گرفت که بهعلت تشدید تحریمها، وضعیت اقتصادی کشور شرایط نامطلوبی را سپری میکرد؛ رشد اقتصادی به حدود منفی هفت درصد رسیده بود، تورم بیداد میکرد و بالاخره صادرات و واردات شرایط بسیار نامطلوبی را سپری میکرد. در همین حال، دولت روحانی تمرکز خود را روی بهبود روابط خارجی گذاشت تا با امضای برجام و سیاستهای صلحجویانه در منطقه، شرایط را برای جذب سرمایه به کشور و تسهیل شرایط صادرات برای تجار ایرانی فراهم کرده و رونق را بار دیگر به تولیدات داخلی باز گرداند. در این بین، کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و جهان اسلام، از شرایط مطلوبتری برای پذیرش صادرات تولیدکنندگان ایرانی برخورددار بودند. در همین زمینه، آمارهای اخیر ارائه شده در حوزه صادرات به کشورهای عربی گویای آن است که طی ماههای اخیر در کشورهای مختلف عربی، این روند سیری صعودی به خود گرفته است.
وضعیت خاص قطر در هفتههای گذشته موجب شده برای کسب سهمی بیشتر از بازار این کشور، رقابتی جدی میان طرفهای مختلف صورت گیرد. در این میان، ایران هم به سهم خود تلاشهایی برای حضور در این بخش داشته و صادرکنندگان در بخشهای مختلف با صادرات کالاهای مختلف به این کشور عربنشین تا حدی آمارهای صادراتی را افزایش دادهاند. با وجود این، مشکلات ایجاد شده میان ایران و عربستان هم سهم خود را در روابط تجاری دو کشور بر جای گذاشته و اگرچه تاکنون اظهار نظری رسمی در این خصوص صورت نگرفته اما برخی صحبتهای غیر رسمی مسوولان حاکی از آن است که حجم این مبادلات به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.
نکته دیگر آنکه در سال جاری گمرک دست به اقدامی جدید زده و پس از یک ماه، دیگر آمارهای صادرات و واردات را در معرض دید مردم قرار نداده و از انتشار آنها خودداری کرده است اما مروری بر آخرین آمارهای منتشر شده گویای آن است که در فروردینماه سال جاری دومین بازار بزرگ صادرات ایران امارات متحده عربی بوده و پس از آن عراق بهعنوان سومین بازار بزرگ صادرات ایران شناخته شده است.
بهگزارش ایسنا، بدینترتیب 24/18 درصد از کل ارزش صادرات ایران در فروردینماه سال جاری به امارات متحده عربی و 26/14 درصد از آن به عراق مربوط بوده است.
افزایش هفت درصدی صادرات به لبنان
اما در میان سایر کشورهای عرب نیز ظاهرا طی ماههای اخیر روندی افزایشی در زمینه صادرات حاکم بوده است بهگونهای که دفتر عربی - افریقایی سازمان توسعه تجارت ایران از افزایش صادرات به کشور لبنان طی سال 1395 خبرداده و اعلام کرده است: بررسی آمار صادرات ایران به لبنان در مدت مذکور، درمقایسه با سال 1394، رشد هفت درصدی را نشان میدهد.
فتحی، معاون دفتر عربی - افریقایی در اینباره با اشاره به اینکه صادرات کشورمان به لبنان طی سال 1394، 83 میلیون دلار بوده که با افزایش شش میلیون دلاری به 89 میلیون دلار طی سال 1395 رسیده است، تاکید کرد: طی سال 1395عمدهترین کالاهای صادراتی کشورمان به لبنان شامل فرش و کفپوش، مغز پسته، فراوردهها برای تغذیه کودکان، نوشابههای غیر الکلی، میگو و کشمش بوده است.
معاون دفتر عربی - افریقایی سازمان توسعه تجارت در عین حال افزایش صادرات به کشور لبنان طی سال 1395 را ناشی از افزایش صادرات کالاهایی مانند کفپوشها، پسته، نوشابههای غیر الکلی، مخمرهای زنده و یا صادرات جدید کالاهایی مانند شیرآلات بهداشتی، وسائل نقلیه موتوری و تولوئن دی سیانات دانسته است.
این در حالی است که واردات ایران در سال 1395 نیز از این کشور با (46-) درصد کاهش در مقایسه با سال 94 همراه بوده است. مهمترین اقلام وارداتی از کشور لبنان شامل تخم سبزیجات، دانهها و میوهها برای کشت، دستگاههای برقی تشخیص بیماری، فیلترهای مورد استفاده در تزریق خون، پودر کاکائو و کمپرسورهای برودتی بوده است.
صادرات کالاهای مختلف به غنا
در کنار کشورهای عربی، دفتر عربی- افریقایی سازمان توسعه تجارت از افزایش مبادلات ایران با برخی کشورهای افریقایی نیز خبر داده و اعلام کرده است: صادرات کشورمان به غنا در سال 1394، هزار و 307 هزار دلار بوده که با افزایش دو هزار و 226 هزار دلاری به سه هزار و 532 هزار دلار در سال 1395 رسیده است.
مدیرکل دفتر عربی-افریقایی این سازمان عنوان کرده است که طی سال 1395 عمدهترین کالاهای صادراتی کشورمان به غنا شامل روغن صنعتی، انواع فرآوردههای نفت یا روغنهای معدنی قیری، وازلین، قیر نفت، روغن موتور و محصولات آماده شیمیایی خانگی بوده است.
بهگفته فرزاد پیلتن، افزایش صادرات به کشور غنا در سال 1395 ناشی از افزایش صادرات کالاهایی چون روغن صنعتی، فرآوردههای نفتی یا روغنهای معدنی قیری، کاشی، قیر و آسفالت و در بخش لبنی شیر و خامه با مواد چرب تغلیظ نشده یا شیرین نشده و صادرات کالاهای جدید مانند وازلین، قیر نفت، روغن موتور، محصول آماده شیمیایی خانگی، اوره، لوازم آشپزخانه، شکلات، سنگ مرمر، کفپوشها بوده است.
افزایش صادرات ایران به سنگال
همچنین مدیرکل دفتر عربی- افریقایی از تغییرات 145 درصدی صادرات ایران به سنگال در سال 1395 خبر داد و خاطرنشان کرد: صادرات کشورمان طی سال 1394 به کشور سنگال هزار و 758 هزار دلار بوده که با افزایش دو هزار و 554 هزار دلاری به چهار هزار و 312 هزار دلار در سال 1395 رسیده که عمدهترین کالاهای صادراتی کشورمان به سنگال شامل قیر، نفت، اسانسها، لوازم خانهداری، روغن موتور، نانها، شکلات، درب و پنجره، روغن صنعتی، لوستر، قطعات سواری و رب گوجهفرنگی بوده است.
بهگفته مدیرکل دفتر عربی- افریقایی، افزایش صادرات به کشور سنگال طی سال 1395 ناشی از افزایش صادرات کالاهایی مانند قیر نفت، اسانسها و... درب و پنجره، پارچه، سپرها و یا صادرات جدید کالاهایی مانند آسفالت، مبل، فرآوردههای غذایی بوده است. مهمترین اقلام وارداتی از سنگال نیز شامل قلع، سنگ تنیان، پلی اتیلن، فرآوردههای غذایی بوده است.