
بامدادجنوب- هدی خرمآبادی:
آسمان تیره و تار عسلویه مدتهاست که دیگر دغدغه دوستداران طبیعت و فعالان اجتماعی هم نیست، چه برسد به مسوولان و نمایندگان منتخب مردم؛ نمایندگانی که با رای مستقیم مردم به مجلس شورای اسلامی راه پیدا کردند اما ثمربخش بودن تلاشهایش در راستای معضل آلودگی هوا در عسلویه بدون همراهی خود شرکتها و مسوولان استانی در حد نگارش نامهای در این خصوص و تهیه رونوشتی از آن و نشر در اینستاگرام منتهی شده است. شاید به همین علت هم دوستداران طبیعت و فعالان اجتماعی دیگر دغدغه عسلویه و آلودگی آن را ندارند، چراکه نتیجه در خوری از حرکتهای مدنی خود نمیگیرند و از آن سو تصویب قوانینی همچون اعطای برگ سبز و خروج اغلب پتروشیمیها از پرداخت حق آلایندگی آنها را روز به روز سرخوردهتر میکند. با وجود این، بامداد جنوب یک بار دیگر آلودگی عسلویه را تیتر خود میکند تا در حد توانش کنار همراهان همیشگی و واقعیاش که «مردم» هستند بماند.
روز گذشته تصویری از آسمان عسلویه در فضاهای مجازی دست به دست شد که موید آلودگی هوای عسلویه بود و جز تاسف و حسرت حرفی برای گفتن باقی نمیگذاشت. نکته قابل تامل دیگر در این خصوص این است که در تاریخ 22 مرداد رئیس بهداشت صنعت نفت عسلویه از سالم بودن خون مردم عسلویه خبر داده بود و به دنبال آن دو روز بعد هم رئیس سازمان انتقال خون کشور اذعان کرد که خون مردم عسلویه هیچ مشکلی ندارد!
هیچکس دوست ندارد خون مردم بیگناه عسلویه آلوده باشد و حتی اصراری نداریم بر اینکه بگوییم خبر منتشر شده خلاف واقع است اما آیا به راستی شهروندان عسلویه هیچگونه مشکلی با آلودگی هوای عسلویه ندارند و آسمان تیره و تار اجازه راحت نفس کشیدن را به آنها میدهد! بنا بر گفتههای امام جمعه نخل تقی که در ادامه میآید، اینگونه خبرها صحت ندارد و تنها جنبه تبلیغی دارد.
قصد نداریم صنعت و رهاوردهای مثبت آن را انکار کنیم اما وقتی رهاوردهای مثبت صنعت را در ازای به خطر افتادن حیات محیط زیست و انسانها قرار میدهیم، بهطور قطع محیط زیست و انسانها اولویت نخست هستند، صنعت بدون انسان و محیط زیست چه معنایی دارد؟ نکته جالب توسعه صنعت در کشورهای توسعه یافته در مقایسه با کشورهای در حال توسعه این است که صنایع گوناگون در کشورهای توسعه یافته به منظور افزایش رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی با کمترین تخریبهای زیستمحیطی صورت میگیرد اما در کشورهای در حال توسعه مانند ایران صنعت بلای جان محیط زیست شده و دیگر جانی برای آن نمانده است. این در حالی است که با وجود تاکید موکد محمد درویش، مدیرکل دفتر مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست و توصیه محمدمهدی طیاری، مسوول انجمن حامیان محیط زیست و دیگر دوستداران طبیعت به بهرهگیری از انرژیهای پاک–ارجاع به گزارش پتروشیمی دشتستان در مورخ 9 مرداد- در جوامع توسعه یافته، توسعه صنایع از شکل آلاینده آن به سمت بهرهگیری از انرژیهای پاک و تجدیدپذیر رفته که این موضوع تخریب کمتری در محیط زیست ایجاد میکند. نکته دیگری که در این راستا قابل تامل است، پرداخت حق آلایندگی صنایع با آلودگی اندک به نهاد محیط زیست است که اغلب پتروشیمیهای ما با دریافت برگ سبز از پرداخت حق آلایندگی معاف شدهاند! حال اگر پتروشیمیها آلایندگی نداشته باشند و دریافت برگ سبزها قانونی و بدون لابی بوده باشد، جای شکرش باقی است.
طبق ماده 38 قانون مالیات بر ارزش افزوده، «واحدهای تولیدی آلاینده محیط زیست که استانداردها و ضوابط حفاظت از محیط زیست را رعایت نمینمایند، طبق تشخیص و اعلام سازمان حفاظت محیط زیست (تا پانزدهم اسفند ماه هر سال برای اجرا در سال بعد)، همچنین پالایشگاههای نفت و واحدهای پتروشیمی علاوه بر مالیات و عوارض متعلق موضوع این قانون، مشمول پرداخت یک درصد (1%) از قیمت فروش به عنوان عوارض آلایندگی میباشند. حکم ماده (17) این قانون و تبصرههای آن به عوارض آلایندگی موضوع این ماده قابل تسری نمیباشد. واحدهایی که در طی سال نسبت به رفع آلایندگی اقدام کنند، با درخواست واحد مزبور و تأیید سازمان حفاظت محیط زیست از فهرست واحدهای آلاینده خارج میگردند».
شایعه درباره آلودگی خون مردم عسلویه در حالی نقل محافل است که پورفتحاله، رئیس سازمان انتقال خون کشور در تاریخ 24 مردادماه در خصوص انتشار خبری مبنی بر اینکه خون و فرآوردههای خونی مردم جنوب استان بوشهر و شهر عسلویه دارای مشکل است، گفت: «این خبر شایعهای بیش نیست که هر چند وقت یک بار مطرح میشود. خون و فرآوردههای خونی مردم استان بوشهر و شهر عسلویه هیچ مشکلی ندارد و آنها میتوانند بدون هیچ مشکلی خون خود را اهدا کنند!»
در ادامه برای بررسی این مساله با امام جمعه اهل سنت نخل تقی گفتوگو کردیم. شیخ عبدالستار هرمی در گفتوگو با بامداد جنوب با بیان اینکه هر چند نماینده مردم عسلویه در مجلس برای رفع آلودگی هوا تلاشهایی میکند اما این تلاش بدون همراهی مسوولان استانی، محیط زیست و مدیران خود شرکتها در نهایت راه به جایی نمیبرد، تصریح کرد: طبق وعدههای نماینده و مدیران شرکتها قرار است با انعقاد قرارداد با شرکتهای خارجی همه فلرها تا سال 98 خاموش شوند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا شما به خاموش شدن فلرها تا سال 98 خوشبین هستید یا خیر، افزود: طبق اظهارات نماینده مردم عسلویه در مجلس امیدوارم این اتفاق رخ دهد که اتفاقی خیر و نیکو برای مردم عسلویه خواهد بود.
به گفته شیخ هرمی، در راستای مرتفع شدن معضل آلودگی، خود شرکتها باید دست به کار شوند و این گره به دست خود آنها باز میشود. احداث شرکتهای آلاینده در محل سکونت مردم از ابتدا کاری اشتباه و به دور از منطق و تفکر بوده اما حال که این اتفاق افتاده باید تلاش کرد تا آلایندگیها را به حداقل رساند. چطور است که در تهران آلودگی هوا پایش و به مردم هشدارهای لازم اطلاعرسانی میشود، در عسلویه هم روزهایی که شدت آلایندگی بالاست با اطلاعرسانی به مردم مدارس تعطیل شوند و از شهروندان درخواست شود تا جایی که امکان دارد از خانههایشان بیرون نیایند.
امام جمعه اهل سنت نخل تقی در ادامه در پاسخ به این سوال که چندی پیش رئیس بهداشت صنعت نفت از سالم بودن خون کارکنان و خانوادههای نفت خبر داده بود، خاطرنشان کرد: اینگونه اخبار تنها تبلیغی است و صحت ندارد. هر کسی که به عسلویه و نخل تقی و اطراف آن بیاید به راحتی بوی گاز را استشمام میکند و نیازی به اعلام مسوولان و تائید یا رد آنها ندارد. نمونههای بسیاری وجود دارد که با مراجعه به درمانگاهها و مراکز انتقال خون به آنها گفته شده از شما خون نمیگیریم، چون اثبات آلودگی خون در عسلویه نیازی به آزمایش ندارد. بارها با مسوولان منطقه ویژه تشکیل جلسه دادهایم و آنها هم هر بار گفتهاند که امکانات مورد نیاز را برای مهار آلایندگیها ندارند.
در همین راستا به گزارش خلیج فارس، حسین دلشب، مدیرکل محیط زیست استان در خصوص آلودگی هوای روز گذشته در عسلویه اینگونه توضیح داده است: «آلودگی هوا در منطقه عسلویه از روز پنجشنبه تا جمعه ناشی از بلک شات دون Black Shut Down بدترین نوع شات دان در فازهای پالایشگاهی 17 و 18 بوده است. علت اصلی این شات دان، مشکلات ناشی از قطع برق در آن پالایشگاه بوده و به ناچار برای جلوگیری از هر گونه حادثه بزرگتری، به اجبار فلرینگ افزایش پیدا کرده و متاسفانه به آلودگی هوای منطقه منجر شده است».
هر چند که صنایع در عسلویه بر متوسل شدن به شیوههای کاهش آلایندگی تاکید میکنند اما آنچه مبرهن است، آن است که خطرات و تهدیدات صنایع را میتوان کاهش داد اما نمیتوان به صفر رساند. توسعه صنعت آنچنان تداوم دارد که زمان زیادی طول نمیکشد و آلودگیهای عسلویه به دیگر نقاط همچون دیّر هم میرسد و طولی نمیکشد که آسمان تیره و تار نه تنها سهم مردم عسلویه است بلکه تمام آسمان استان را فرا میگیرد.
بهرهگیری از نظر کارشناسان و متخصصان محیط زیستی و استفاده از ایده و راهکار آنها، بهترین و منطقیترین گام برای مرتفع کردن معضل آلودگی هواست. وقت آن است که نمایندگان محترم مردم در مجلس با برگزاری نشستهای هماندیشی با دوستداران طبیعت در خصوص راهکارهای کاهش آلودگی هوا و اختصاص بودجهای برای فراهم کردن امکاناتی که مدیران شرکتها از آن یاد میکنند، سختگیری در خصوص احداث پتروشیمیها در محل سکونت مردم -مانند آنچه در دشتستان رقم خورد- و متفقالقول شدن نسبت به رفع این معضل گام محکمی بردارند و بدانند که عملکردشان برای ابقا در مجلس به عنوان «نماینده مردم» از نگاه هیچکس دور نمیماند.