
بامدادجنوب- حواد شکریان:
صادرات غیرنفتی ایران تحت تاثیر نفت، اقتصاد دولتی و سیاست است که در هر سه مورد میتوان دولت را عامل اصلی عنوان کرد، بنابراین دولتها میتوانند با جهتگیریها، استراتژیها و برنامههای خود تاثیرگذارترین عامل در توسعه صادرات غیرنفتی باشند. در این راستا، مهمترین استراتژی دولت برای توسعه صادرات غیرنفتی میتواند تقویت بخش خصوصی واقعی در اقتصاد و کمک به آنها در ایجاد و تقویت صنعت و تولید برونگرا و رقابتی باشد. بنابراین نگاهی به بخش صادرات غیر نفتی در کنار بخشهای دیگر اقتصادی، میتواند تا حدودی نشاندهنده موفقیت و رونق اقتصادی در کارنامه دولتها باشد.
در همین زمینه، روز گذشته گمرک ایران آمار مقایسهای میزان واردات و صادرات در دولت دهم و یازدهم را منتشر کرد. بر اساس این گزارش، مقایسه عملکرد دولت فعلی و دولت دهم در بخش صادرات غیر نفتی نشان میدهد که دولت یازدهم در این بخش مثبت عمل کرده و کارنامه قابل قبولی در مقایسه با دولتهای پیش از خود دارد.
واردات و صادرات غیرنفتی در دولت دهم
بر اساس آمار تجارت خارجی ایران در سال 1388 میزان واردات ایران به 55 میلیارد و 287 میلیون دلار رسید و در این مدت 25 میلیارد و 596 میلیون دلار انواع کالا صادر شد. بنابراین در دوازده ماهه سال 1388 تراز بازرگانی جمهوری اسلامی ایران، منفی 29 میلیارد و 691 میلیون دلار بود. در سال 1389 در مجموع 64 میلیارد و 450 میلیون دلار انواع کالا وارد کشور شد و در همان سال، میزان صادرات غیرنفتی ایران به 33 میلیارد و 928 میلیون دلار رسید. ارقام مقایسهای میزان واردات و صادرات ایران در سال 1389 نشان میدهد که تراز تجاری کشورمان منفی 30 میلیارد و 522 میلیون دلار بود.
بنابراین گزارش در سال 1390 میزان واردات ایران به 61 میلیارد و 808 میلیون دلار رسید و این در حالی است که در همان سال 43 میلیارد و 975 میلیون دلار انواع کالا صادر شد. بنابراین مقایسه ارقام واردات و صادرات کشورمان از تراز تجاری منفی 17 میلیارد و 833 میلیون دلاری در سال 1390 حکایت دارد.
در سال 1391 نیز 53 میلیارد و 451 میلیون دلار انواع کالا به ایران وارد و در مقابل 41 میلیارد و 448 میلیون دلار انواع کالا صادر شد. مقایسه میزان واردات و صادرات کشورمان در سال 1391 نیز از کسری تجاری 12 میلیارد و سه میلیون دلاری حکایت دارد. این گزارش میافزاید، آمار صادرات غیرنفتی در سالهای یادشده با محاسبه میزان صادرات میعانات گازی اعلام شده است.
واردات و صادرات غیرنفتی در دولت یازدهم
بر اساس آمار تجارت خارجی ایران در سال 1392 و در نخستین سال از آغاز به کار دولت یازدهم میزان واردات ایران به 49 میلیارد و 709 میلیون دلار رسید و در نخستین سال از آغاز به کار دولت یازدهم 41 میلیارد و 848 میلیون دلار انواع کالا صادر شد. مقایسه واردات و صادرات کشورمان در سال 1392 نشان میدهد تراز تجاری ایران منفی هفت میلیارد و 861 میلیون دلار بود. در سال 1393 و در سال دوم دولت یازدهم میزان واردات ایران به 53 میلیارد و 569 میلیون دلار رسید و این در حالی است که در همان سال 50 میلیارد و 561 میلیون دلار انواع کالا از کشورمان به سایر کشورها صادر شد. در سال 1393 گرچه ارقام واردات و صادرات غیرنفتی کشورمان بسیار نزدیک بود اما در نهایت کارنامه تجارت خارجی ایران با سه میلیارد و 8 میلیون دلار کسری تراز تجاری بسته شد.
در سال 1394 دولت یازدهم موفق شد پس از گذشت 35 سال از انقلاب اسلامی ایران کارنامه تجارت خارجی کشور را با تراز بازرگانی مثبت به پایان برساند و در سال 1394 در حالی که 41 میلیارد و 490 میلیون دلار انواع کالا به کشورمان وارد شده بود، 42 میلیارد و 414 میلیون دلار انواع کالای غیرنفتی از ایران به سایر کشورها صادر شد.
اما در این میان سال 1395 را میتوان دومین سال متولی قلمداد کرد که تراز تجاری کشور مثبت شد. در سال 1395 صادرات غیرنفتی ایران به 43 میلیارد و 930 میلیون دلار رسید و این در حالی است که در این مدت 43 میلیارد و 684 میلیون دلار انواع کالا وارد کشور شد و با توجه به ارقام یادشده در این مدت مازاد تراز تجاری کشورمان به 246 میلیون دلار رسید. همچنین سال 1395 صادرات غیرنفتی54/3 درصد افزایش یافت.
این گزارش حاکی است با در نظر گرفتن این موضوع که تراز بازرگانی جمهوری اسلامی ایران طی سالهای 1388، 1389، 1390 و 1391 به ترتیب با کسری 29 میلیارد و 691 میلیون دلار، 30 میلیارد و 522 میلیون دلار و 17 میلیارد و 833 میلیون دلار بسته شده بود، مثبت شدن تراز بازرگانی جمهوری اسلامی ایران با 924 میلیون دلار مازاد تجاری در سال 1394 و همچنین با 246 میلیون دلار مازاد تجاری در سال 1395 و مثبت بودن تراز بازرگانی در دو سال متوالی دستاوردی بزرگ برای دولت یازدهم بهشمار میرود.