کریم جعفری
در طول روزهای گذشته خبرهای متعددی در مورد انتقال موشک‌های کروز تاماهوک امریکایی به اوکراین منتشر شد، هر چند این خبر توسط منابع دولتی امریکایی تکذیب شد، اما برای کسی که تحولات 43 ماه گذشته جنگ میان ناتو و روسیه را در اوکراین پیگیری کرده باشند، این تکذیب قابل قبول نیست. واقعیت این است که هر جا و هر وقت که امریکایی‌ها خبر انتقال تجهیزات خاص را به اوکراین تکذیب کردند باید مطمئن باشید که تصمیمش از قبل گرفته شده، در خاک اوکراین مستقر است و باید به زودی شاهد شلیک آنها باشیم!
این تکذیب‌ها در مورد انتقال سامانه‌های موشکی هایمارس، پاتریوت، هارپون و حتی هواپیمای جنگنده مانند اف-16 و میراژ هم مطرح شد، ولی بعدها شاهد بودیم که این تسلیحات و تجهیزات یکی پس از دیگری سر از اوکراین درآورده و شاهد شلیک آنها نیز بودیم. اما امروز که ترامپ ایده محاصره نفتی و انهدام زیرساخت‌های انرژی روسیه را پیش کشیده، باید مطمئن باشید که خیلی زودتر از آنچه فکر می‌کنید شاهد شلیک موشک‌های کروز امریکایی علیه اهداف روسی خواهید بود؛ این واقعیت را درنظر داشته باشید که این ترامپ بود که روند مسلح کردن اوکراین را شروع کرد.
اما حالا که کشورهای اروپایی در حال تامین مالی جنگ علیه روسیه هستند (که مشخص نیست تا کی این توان مالی ادامه پیدا کند) ترامپ هم بدش نمی‌‌آید کمی بیشتر کاسبی کند، موشک‌های 900 هزار دلاری را به بهای 3 تا 5 میلیون دلار بفروشد، هم فال است و هم تماشا... به قول معروف یک تیر و دو نشان؛ هم کاسبی خوبی راه می‌اندازد و هم روسیه را بدون آنکه خودش را درگیر کند، هدف قرار داده و تضعیف می‌کند. ارسال موشک‌های کروز به اوکراین البته یک عامل بسیار مهم‌تر هم دارد و آن نیز وارد کردن سلاح تغییر دهنده سرنوشت میدان نبرد است.
این را در جریان باشید که از ابتدای شروع جنگ، تمام مقامات اروپایی و کارشناسان غربی (به تبع آن، حلقه‌های وابسته به آنها در ایران که هیچ تحلیل واقعی از شرایط نداشتند) می‌گفتند که جنگ از دو هفته تا نهایت سه ماه بیشتر به درازا نخواهد کشید، چرا که تحریم‌های «فلج‌کننده» اروپا - امریکا باعث نابودی اقتصاد روسیه، اعتراضات مردمی از یک‌سو و با توجه به تقویت 8ساله ارتش اوکراین و آموزش و تجهیز 250 هزار نفر نیروی نظامی زبده با ده‌ها هزار موشک ضدتانک ارتش روسیه هم زمینگیر خواهد شد و در نتیجه، پوتین سرنگون و روسیه تجزیه خواهد شد!!
شاید برخی‌ها این حرف‌ها و موضع‌گیری‌ها را فراموش کرده باشند اما آن‌هایی که حافظه خوبی دارند این حرف‌ها را یادشان هست. با این حال، ماه چهارم جنگ با ورود پهپادهای ایرانی به میدان، ورق به صورت کامل به سود روس‌ها چرخید و چربید و اینجا بود که هر با غرب تلاش کرد تا سلاح تغییر دهنده (گیم چنجر) را وارد معرکه کند، اما شاهدهای ایرانی گیم چنجر اصلی بودند و تا امروز هم میدان را در اختیار دارند. نه موشک‌های هارپون، نه موشک‌های ضدتانک جاولین، نه موشک‌های کروز هواپرتاب جسم، نه سامانه راکتی هایمارس، نه اف-16 و میگ‌ها و سوخوهای مجهیز به موشک‌های ضدرادار و بمب‌های هواسر هیچ کدام بازی را تغییر ندادند.
حالا در 43امین ماه جنگ، غرب تصمیم گرفته تا نبرد را به شکل دیگری ادامه دهد، قرار است تاماهوک گیم‌چنجر باشد، چرا که هم بردش به مسکو می‌رسد، هم به سن پترزبورگ، هم به سوچی و هم بخش‌هایی از قفقاز شمالی را تحت تاثیر قرار خواهد داد. موشک کروز فلامینگو که قرار بود تا روزی 7 تیر تولید شود و حتی فیلمی از شلیک آن هم منتشر شد به نظر می‌رسد که در حد همان چند تیر تولید شده باشد و به دلیل کمبود موتورها که متعلق به جنگنده قدیمی ال-39 است، ناتو نتواند به آن صورت که می‌خواهد روی تولید و شمارگان آن اثر بگذارد.
اما امریکا هزاران تیر موشک تاماهوک در زرادخانه خود دارد، نه تنها نگران پایان یافتن آنها نیست بلکه هزاران تیر از آنها برای چند دهه است که در انبارها مانده و چه بهتر که به اوکراین ارسال شوند تا هم از شر آنها خلاص شد و هم کسب درآمد کرد؛ ولی در این میان اما مساله اصلی، نحوه برخورد روس‌ها با این اقدام است؛ روس‌ها تا امروز با هر سلاحی که ناتو در اوکراین استفاده کرده، کنار آمده‌اند اما اینکه با تاماهوک با برد یک هزار کیلومتری کنار بیایند مساله دیگری است. روس‌ها دقیقا باید چه سیاستی را در این زمینه در پیش بگیرند؟ (بعداً در این مورد خواهم نوشت!)
اما صرف انتقال این موشک‌ها، مشکل را حل نمی‌کند، یک چالش دیگر در ارسال موشک‌های تاماهاک برای اوکراین نحوه شلیک این موشک‌ها توسط اوکراین است. آمریکا عمدتا این موشک‌ها را برای پرتاب از کشتی تدارک دیده هر چند که نیروی دریایی امریکا تعداد کمی از پرتابگرهای زمینی مخصوص شلیک آنها را تحت یک برنامه که اخیرا لغو شد به کار گرفته است. نیروی زمینی آمریکا نیز در حال ساخت پرتابگرهای زمینی جدیدی برای موشک‌های تاماهاک است، اما این برنامه در مراحل ابتدایی خود است.
اما فارغ از مساله شلیک، واکنش روس‌ها، تعداد زیاد این موشک‌ها که عمر انبارداری برخی از آنها روبه پایان است، مساله مهم دیگری هم وجود دارد، گفته شده رئیس سیاست‌گذاری وزارت جنگ امریکا مدت‌ها پیش این استدلال را داشته که واشنگتن باید بر آمادگی برای جنگ احتمالی با چین در مناطق دیگر تمرکز کند. موشک‌های تاماهاوک به خاطر برد زیادشان سلاحی ایده‌آل برای هر گونه نبرد در اقیانوس آرام تلقی شده و «کاملا» همان نوع سلاح دوربردی هستند که ایالات متحده در چنین جنگی به آن نیاز دارد. باوجود همه این چالش‌ها، اما نباید شک داشت که تاماهوک برای تغییر بازی، تغییر نگرش رهبران روسیه و زدن زیرساخت‌های روسیه جهت ورود به مرحله بعدی نبرد راهی اوکراین خواهد شد.
