چرا‌‌ بخش خصوصی به بوشهر نمی آید

مقوله اقتصاد، در هر جامعه‌ای شاید مهم‌ترین موضوعی باشد که تقریبا همه مسائل جامعه به آن گره خورده است. در واقع، اقتصاد هر جامعه، پاسخگوی نیازهای افراد آن است که این نیازهای می‌تواند الزاما اقتصادی هم نباشد.

با این‌حال، بسیاری از کشورها - از جمله ایران- با وجود این‌که از منابع زیرزمینی و ارزشمندی برخوردار هستند، به‌لحاظ اقتصادی از جایگاه اقتصادی شایسته‌ای برخوردار نبوده و از این‌رو، نیازهای مردم این کشورها به‌خوبی برآورده نشده و نمی‌شود. در این میان و با وجود قرار گرفتن ایران در لیست چنین کشورهایی، شرایط استان‌ها و شهرهای مختلف کشور نیز به‌لحاظ استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی موجود، با هم متفاوت است و استانی مانند بوشهر با همه پتانسیل‌های اقتصادی که دارد، به توسعه اقتصادی نرسیده و در مقابل، برخی استان‌های دیگر که از بسیاری جهات امکانات کمتری داشته‌اند، اکنون توسعه یافته خطاب می‌شوند.

به‌تحقیق، مهمترین عاملی که باعث ایجاد تفاوت در میزان توسعه‌یافتگی برخی از شهرها شده است، حجم حضور بخش خصوصی در اقتصاد این مناطق است؛ بخشی که از بین مردم بیرون آمده است و با ارائه یک ایده اقتصادی و صرف زمان و هزینه مناسب، به کارآفرینی، اشتغالزایی و ایجاد ثروت دست می‌زند.

اما میزان حضور بخش خصوصی در اقتصاد استان بوشهر به‌گواه آمارها به‌هیچ وجه شرایط مطلوبی ندارد و همان‌طور که در گزارش هفته گذشته بامداد جنوب نیز به تفصیل میزان سقوط سرمایه‌گذاری در طرح‌های اقتصادی تشریح شد، بخش خصوصی علاقه‌ای به صرف هزینه‌ در این استان زرخیز را ندارد. حتی افراد بومی استان نیز ترجیح می‌دهند پول‌های خود را در استان‌های دیگر و خارج از کشور سرمایه‌گذاری کنند. 

اما چرا در استان بوشهر باید از وجود بخش خصوصی کارآمد بی‌بهره بوده و تعداد شرکت‌های صنعتی خصوصی فعال آن به کمتر از 200 شرکت باشد. به گواه آمارها، استان بوشهر افراد ثروتمند بسیاری دارد که میزان سرمایه آنها در برخی از موارد سر به فلک می‌زند اما تاکنون کسی نتوانسته از این سرمایه بزرگ بهره بگیرد. 

واقعیت این است که بخش خصوصی برای انجام سرمایه‌گذاری الزاماتی دارد که اگر تامین نشوند، به هیچ‌وجه حاضر به حضور نخواهد بود. امنیت اقتصادی و وجود حمایت‌های مادی و معنوی مهمترین عواملی هستند که بخش خصوصی در کنار توجیه‌پذیر بودن سرمایه‌گذاری مورد توجه قرار می‌دهد و از آنجا که هیچ‌یک از موارد گفته شده در استان ما به نحو مطلوب و مناسبی وجود ندارد، بخش خصوصی نحیف و کم رمق، پیامدی قطعی و گریزناپذیر خواهد بود.

استانی که مدیران آن پس از چندین سال حضور در عرصه مدیریت کلان هنوز به بخش خصوصی اعتقاد ندارند و حاضر نیستند برای رونق فعالیت‌های مهمترین بخش اقتصادی استان قدمی بردارند، نباید منتظر اتفاق خاصی در این زمینه باشد. همان‌طور که در گزارش روز دوشنبه دوم شهریورماه شماره 176 این روزنامه نیز از خواسته‌های استان در پارس شمالی نوشته شد، اکنون در پارس جنوبی بسیاری از ظرفیت‌های بخش خصوصی استان نادیده گرفته می‌شود و اگر واقعا مدیران استان اعتقادی به بخش خصوصی داشتند و اگر این بخش در معادلات مسوولان محترم جایگاهی می‌داشت، تا کنون بخش خصوصی استان بیش از هزار شغل جدید در صنعت ایجاد کرده بود.

اما افسوس که نگاه ابزاری و سیاسی به مسائل اقتصادی نیز سرایت کرده است. نمونه چنین نگاه اشتباهی را سال گذشته در واگذاری یکی از پروژه‌های پر سود استان به یک شرکت یزدی شاهد بودیم که انتقادات بسیاری را هم در پی داشت. این انتقادات البته هنوز هم وجود دارد، چرا که سرمایه‌داران بزرگ استان ما، به دلیل عدم حمایت مدیران ارشد دولتی و نگاه آنها به بودجه‌های اختصاص یافته از تهران، هیچکدام حاضر به حضور در استان نیستند و عموماً سراغ مناطقی می‌روند که مدیران آنها قدر سرمایه‌، شخصیت و جایگاه آنها را بدانند. 

وجود چنین دیدگاه ابتدایی و مضری به بخش خصوصی در نهادهای دولتی استان باعث شده است تا مردم فرصت‌های اقتصادی زیادی را از دست بدهند؛ چه کسی باید پاسخگوی از دست رفتن فرصت تجارت خارجی انحصاری و صادرات محصولات تولیدی کشور و استان به قطر باشد؟ چه کسی می‌داند سرنوشت پروژه پرورش ماهی در قفس چه شده است؟ در حالی‌که استان همجوار ما، چند روز پیش یکی از مهم‌ترین پروژ‌های خود در این زمینه را راه‌اندازی کرد. چرا سرمایه‌گذاران مشتاقی که از کشورهای ترکیه، روسیه و قطر به بوشهر سفر کرده بودند بدون هیچ دستآوری از استان رفتند و معلوم نیست تا کی باید منتظر بازدید کنندگان خارجی باشیم.

هرچند کشور ما به‌طور کلی مشکلات متعدد و بی‌شماری در مقابل تولید دارد، اما نباید بسترسازی‌های مناسب برخی استان‌ها برای جذب سرمایه‌گذاران را نیز نادیده بگیریم. چراکه استان‌های قوی‌تر از هم‌اکنون برای سرمایه‌گذاران خارجی نقشه‌ها کشیده‌اند و ما هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم و قدرت نگه داشتن سرمایه‌گذاران خود را نیز نداریم.

گروهی از این سرمایه‌گذاران در گفت‌وگو با بامدادجنوب می‌گویند در حالی که مسوولان استان‌های فارس، خوزستان، اصفهان و حتی هرمزگان مدام آنها را صدا می‌زنند و خواستار سرمایه‌گذاری در طرح‌های عمرانی و توسعه‌ای هستند، از اینکه در شهر و دیار خود غریب افتاده‌اند به‌شدت گله دارند.