الهام بهروزی
روز گذشته (۲۹ فروردینماه) زلزلهای به بزرگی 5/9 ریشتر در عمق ۱۰
کیلومتری زمین، ساعت ۱۱:۱۱ بندر گناوه و روستاهای اطراف آن را بهشدت لرزاند؛ این
زلزله چنان شدتی داشت که در اثر آن استانهای همجوار مانند فارس و اهواز هم
لرزیدند.
این بلای طبیعی در حالی روی داد که کرونا وضعیت اسفناک و
فوقالعادهای را بر این منطقه حاکم کرده است. بنابراین روی دادن این اتفاق
دهشتناک در چنین وضعیتی به هراس مردم افزوده و آنها را مستاصل و درمانده کرده است.
این زمینلرزه مهیب که شدت آن در مناطق کوهستانی این شهرستان و روستاهای اطراف
بیشتر احساس شد، به گونهای بود که موجب ریزش کوه در برخی از روستاها شامل بینک،
شول و... شد و خسارات زیادی به زیرساختهای بنایی و دامی این منطقه وارد ساخت. بر
اساس تصاویر ارسالشده از روستاهای گناوه اغلب دیوارهای خانهها یا فروریخته یا
ترک برداشته و همچنین به زیرساختهای دامی و کشاورزی این مناطق آسیبهایی وارد کرده
است.
طبق بررسیهای صورتگرفته، خوشبختانه این زلزله (تا لحظه نگارش
این گزارش) تلفات جانی به همراه نداشته است و تنها پنج نفر در اثر این بلای طبیعی
مجروح شدهاند که بلافاصله با حضور بهموقع نیروهای امدادی جمعیت هلالاحمر به
مراکز درمانی منتقل و مورد مداوا قرار گرفتند. البته این زمینهلرزه همچنان با پسلرزههای ۳ یا ۴ ریشتری همراه است و همین مساله
موجب شده که اهالی این شهرستان و روستاهای آن همچنان احساس ناامنی کنند.
در این میان، یکی از شهروندان گناوهای در خصوص بزرگی این
زلزله به بامداد جنوب گفت: ابتدا صدای مهیبی در فضا پیچید و بعد لرزشهای شدیدی
آغاز شد، بهگونهای که راه رفتنمان را نامتعادل کرد، سریع به بیرون از خانه آمدیم.
خیلی وحشتناک بود هنوز صدایش در گوشم میپیچد. الان هم همچنان با پسلرزهها و
تکانههای شدیدی مواجهایم که رفتن به داخل خانه را برایمان ناامن کرده است. از اینرو
در حیاط نشستهایم اما هم هوا گرم است و هم روزهداریم. واقعا وضعیت بغرنجی ایجاد
کرده، از طرفی هم نگران کرونا هستیم که فعلا گناوه در این زمینه وضعیت بسیار بدی
دارد.
بدیهی است در حال حاضر ستاد بحران استان، وضعیت شهرستان
گناوه را فوقالعاده اعلام کرده و بهمنظور کنترل وضعیت و خدماترسانی بهموقع به
مردم زلزلهدیده این منطقه، نیروها و امکانات امدادی استان را به گناوه گسیل کرده
است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری بوشهر در این باره گفت: آب،
برق، تلفن و گاز در مناطق زلزلهزده شهرستان گناوه وصل است و شاید تعداد کمی از
مشترکان روستایی برق نداشته باشند.
جهانگیر دهقانی در ادامه با بیان اینکه از همان ابتدای وقوع
زلزله ۹/۵ ریشتری در گناوه بیشتر نقاط مشکلی در زمینه خدمات آب و برق و تلفن
نداشتند و فقط بهصورت محدود در برخی روستاها قطعی برق رخ داد که اکنون آن بیشتر
آن برطرف شده و شاید تعداد کمی مشترکان روستایی برق نداشته باشند، افزود: خسارتهای
وارد آمده به روستاها بیشتر در حد ریزش دیوار و و ترک خوردگی دیوارها است.
وی در پایان یادآور شد: گروههای ارزیاب بنیاد مسکن در نقاط
مختلف حضور دارند تا خسارتها را بررسی و اعلام کنند. امیدواریم تا ۲۴ ساعت آینده
میزان خسارتها مشخص شود.
مدیرکل بنیاد مسکن استان بوشهر هم در این رابطه به خبرنگار
باشگاه خبرنگاران جوان در بوشهر گفت: با توجه به بهسازی ۵۷ درصدی منازل روستایی در
شهرستان گناوه پیشبینی میشود شاهد کمترین خسارات باشیم.
حمید حیدریبریدی با بیان اینکه تیمهای ارزیابی به محل
حادثه اعزام شدهاند و ارزیابیهای اولیه از سوی این بنیاد انجام شده است، ادامه
داد: گزارشهای اولیه از ترک خوردگی دیوارها حکایت میکند؛ اما ارزیابیها همچنان
ادامه دارد و اطلاعات تکمیلی بهزودی اعلام خواهد شد.
مدیرکل بنیاد مسکن استان بوشهر در پایان تاکید کرد: گناوه
از جمله شهرستانهای موفق در حوزه طرح ویژه بهسازی و مقاومسازی بوده است به طوری
که ۵۷ درصد از منازل مسکونی در روستاهای این شهرستان با مشارکت مردم بهسازی شدهاند.
سخنگوی سازمان اورژانس کشور هم در پی وقوع این زمینلرزه
۹/۵ ریشتری در بندر گناوه از اعزام ۵۹ دستگاه آمبولانس بهمنظور ارائه خدمات فوریتهای
پزشکی به حادثهدیدگان احتمالی زلزله به این شهرستان خبر داد و گفت: علاوه بر ۵۹
دستگاه آمبولانس یاد شده پنج دستگاه اتوبوس آمبولانس هم به منطقه زلزلهزده اعزام
شده است.
مجتبی خالدی با اشاره به اینکه امدادگران اورژانس ۱۱۵
توانستند با حضور سریع خود چهار مصدوم این زمین لرزه را با ارائه خدمات پایه و اولیه
فوریتهای پزشکی درمان سرپایی کنند، افزود: پایگاههای اورژانس در منطقه، سه بیمارستان
صحرایی و همچنین بیمارستانهای شیراز، اصفهان و شهرکرد در حالت آمادهباش هستند.
بالگرد اورژانس هوایی نیز اعزام شد.
وی با بیان اینکه اطلاعات بیشتری از تعداد مصدومین احتمالی
در دست نیست و فعلا تیمها در حال ارزیابی هستند، به شهروندان و مردم ساکن در نزدیکی
محل وقوع این زمین لرزه توصیه کرد از تردد بیمورد در سطح شهر خودداری کرده و
درباره خبرهای مناطق زلزلهزده نیز فقط به رسانههای معتبر داخلی توجه کنند.
سخنگوی سازمان اورژانس کشور با اشاره به اینکه این زمینلرزه
۹/۵ ریشتری تا این لحظه با بیش از ۱۲ پسلرزه ثبت شده است، گفت: ۲۱ روستا اطراف این
شهرستان که در اثر این زلزله لرزیدهاند، نزدیک به پنج هزار نفر جمعیت دارد که خوشبختانه
اکثر آنها از سوی تیمهای بهداشت و درمان ارزیابی و بررسی شدند. بیمارستان بندر
گناوه به ویژه بخشهای «آیسییو» و «سیسییو» در حال فعالیت هستند و سه بیمارستان
صحرایی و سه فروند بالگرد در حال آمادهباش قرار دارند و یک دستگاه اتوبوس و دو
دستگاه آمبولانس هم به لجستیک اورژانس بندر گناوه بهدلیل پسلرزههای که رخ داده
اضافه شده است.
در همان ساعت آغازین وقوع این زمینه لرزه در بندرگناوه خبرهایی
مبنی بر قطعی اینترنت، آب و برق در این منطقه در فضای مجازی منتشر شد که در این
باره مدیر کل دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل وزارت نیرو به خبرگزاری مهر گفت:
بهدلیل تخریب دیوارها در سه روستای زلزلهزده بهدلیل مسائل ایمنی شاهد قطع برق
۳۰۰ مشترک در مجموع هستیم.
میثم جعفرزاده در ادامه با بیان اینکه شبکه آبرسانی در
مناطق زلزلهزده که عمده و بخش اصلی آن در بندر گناوه و دیلم بوده است، به هیچ عنوان
مشکلی ندارد و شبکه پایدار است، افزود: در دقایق ابتدایی وقوع زلزله در قسمتی از
شهر گناوه شاهد قطعی برق بودیم که پس از مدت زمان کوتاهی دوباره فیدرها به مدار
آمده و برقسانی ادامه یافت اما هم در شهر گناوه و هم دیلم تک مشترکهایی وجود دارند
که برق آنها قطع است که به زودی این قطعی برطرف میشود.
به گفته این مقام مسوول، در سه روستا شاهد تخریب دیوارها
بودهایم و به همین دلیل که ممکن است مشکل ایمنی ایجاد کند، شاهد قطع برق ۳۰۰
مشترک در مجموع در این سه روستا هستیم اما بهطور کلی باید تأکید کرد که شرایط
شبکه برق کل کشور بهویژه در مناطق زلزلهزده پایدارند و در دقایق ابتدایی وقوع
زلزله، تیمهای عملیاتی و واکنش سریع ما عازم منطقه شدند.
این زلزله در مرکز و سایر نقاط استان نیز شدید احساس شد و
در اثر تکانههایش بیم آن میرفت که به صنایع نفت و گاز و همچنین نیروگاه اتمی
بوشهر آسیبی وارد شود که خوشبختانه برای این تاسیسات بنا به اعلام مسوولان آنها
اتفاقی نیفتاده است.
در این میان، مسالهای که بر وحشت مردم افزوده است، شایعه
وقوع زلزله بزرگتر در این منطقه است که در این رابطه معاون پژوهشی پژوهشگاه بینالمللی
زلزلهشناسی و مهندسی زلزله گفت: به احتمال خیلی زیاد زمین لرزهای که صبح روز
گذشته در گناوه رخ داده، زمین لرزه اصلی بوده است.
دکتر محمد تاتار در خصوص این زلزله بیان کرد: این زلزله با بزرگی
۹/۵ ریشتری در ساعت ۱۱:۱۱ در محل بندر گناوه استان بوشهر به وقوع پیوسته که اکنون
در حال بررسی این زمینلرزه هستیم. این زمین لرزه متوسط الی بزرگ محسوب میشود. منطقه،
منطقه زلزلهخیزی است و چنین بزرگای زلزلهای در این منطقه عجیب نیست؛ همچنین پس
لرزههایی با بزرگای ۴ تا ۵/۴ ریشتر هم به وقوع پیوسته است.
وی با تاکید بر اینکه پسلرزهها باید روند خود را طی کنند
تا بتوانیم این زلزله را به گسلی ارتباط بدهیم، تصریح کرد: ما کلاً در خصوص زمینلرزه
از کلمه احتمال استفاده میکنیم. معمولا زمین لرزهها تا همین رنج هستند و احتمالا
بر اساس شواهد میتوان چنین گفت که این زمینلرزه اصلی همراه با چند پسلرزه بوده
و احتمال اینکه زلزلهای با بزرگای بیشتر رخ بدهد، خیلی خیلی کم است.
معاون پژوهشی پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی
زلزله در خصوص گسل مربوط به این زلزله گفت: هنوز بررسیها برای گسلهای مربوط به این
زلزله ادامه دارد؛ اما احتمال میرود که این زلزله مرتبط با فعالیت یکی از شاخههای
گسل پیشژرفای زاگرس بوده است؛ البته که این زلزله میتواند محرکهای دیگری نیز
داشته باشد.
تاتار در پایان در خصوص احتمال وقوع سونامی گفت: زمینلرزه
کاملا در خشکی بوده در حالی که منشأ سونامی در دریاهای عمیق است؛ در خلیج فارس چنین
چیزی نداریم؛ زیرا عمق آن کم است.
در پایان این گزارش یادآوری میشود، زمینلرزه ۹/۵ ریشتری
گناوه دقیقا ۹ روز بعد از سالروز زلزله ویرانگر شنبه به وقوع پیوست؛ اما این زمینلرزه
در مقايسه با زلزله شنبه اصلا تلفات جاني به همراه نداشت و تنها موجب ریزش بخش از
کوههای این شهرستان و همچنین تخریب برخی از زيرساختهاي بنايی، دامي و كشاورزي این
منطقه شد که البته بهسازی خانهها در این شهرستان در سالهای اخیر نقش زیادی در
کاهش خسارت این زلزله مهیب داشت.