تجربیات سه حمله موشکی ایران به سرزمین‌های اشغالی که در آن با پیشرفته‌ترین، بهترین و نادرترین سامانه‌های پدافندی ناتو مواجه شد، امروز به عنوان یک تجربه مهم، گرانبها و ارزشمند در دست دانشمندان و متخصصان کشورمان قرار داشته به نظر می‌رسد که ارتش روسیه به عنوان نخستین طرف در حال بهره‌گیری از این تجربیات گرانبها و راهبردی است، مساله‌ای مهم که باعث نگرانی و ترس ناتو شده و حتی طرف اوکراینی هم به نیابت از ناتو، در حال شکایت از ناتوانی در رهگیری موشک‌های روسی است.
در حالی که در حملات موشکی ایران یکی از ویژگی‌های مهم موشک‌های ایرانی تغییر مسیر در فاز نهایی برای فرار از دست موشک‌های رهگیر دشمن بود و همه موشک‌هایی که از این قابلیت بهره می‌گرفتند توانایی ضربه زدن به اهداف خود را داشتند، حالا روس‌ها هم برخی از موشک‌های بالستیک خود را به این توانمندی تجهیز کرده و در طول سه ماه گذشته ضربات دردناک و جانکاهی را به دشمن ناتو وارد کردند. گفته شده موشک‌های OTRK «اسکندر-ام» در بخش نهایی مسیر از مسیر منحرف شده و با سرعت بالا هنگام شیرجه به هدف مانور می‌دهند که غیرقابل رهگیری شده‌اند.
به نظر می‌رسد که روس‌ها با استفاده از تجربیات ایران در موشک‌های تاکتیکی اقدام به تغییر در برخی ویژگی‌های موشک‌های خود کردند، اولین نشانه از مدرن‌سازی موشک‌ها کاهش قابل توجه در توانایی در رهگیری آن‌ها بود. الگوی مشخصی کشف شد که موشک‌های نزدیک‌شونده به هدف در بخش نهایی رفتارهای متفاوتی دارند و از پارامترهای قبلی هدف‌گیری منحرف می‌شوند. (به عبارت بهتر، هر یک از موشک‌ها در فاز نهایی رفتار خاص خود را داشتند، یعنی از یک الگو استفاده نمی‌کردند و حرکت‌های آن‌ها غیر قابل پیش‌بینی بود.
این ارزیابی با گزارش نهاد نظامی امریکا در ناتو که دوره اول آوریل تا ۳۰ ژوئن سال جاری را پوشش می‌دهد، تأیید می‌شود. در گزارش آمده است که نیروهای مسلح اوکراین «با سختی از سامانه‌های پدافند هوایی پاتریوت برای دفاع در برابر موشک‌های بالستیک استفاده می‌کنند به دلیل بهبودهای تاکتیکی اخیر طرف روسی، از جمله بهبودهایی که به موشک‌ها اجازه می‌دهد مسیر پرواز خود را تغییر داده و مانور دهند، نه اینکه طبق مسیر بالستیک سنتی پرواز کنند». این همان مساله همکاری‌های گسترده‌ای است که تهران و مسکو با هم داشته و باعث شده‌اند عملا ناتو در اوکراین زمین‌گیر شود.
در گزارش به حمله موشکی ۲۸ ژوئن اشاره شده که در آن یک موشک از هفت موشک شلیک‌شده سرنگون شد و حمله گسترده ۹ ژوئیه، که در آن هفت موشک از سیزده موشک سرنگون شدند. (البته در همان حملات یک آتشبار پاتریوت به صورت کامل منهدم و دیگری هم اجزای آن دچار آسیب شد. در گزارش مذکور هیچ اشاره‌ای به نابودی و آسیب‌دیدگی این سامانه‌ها نشده است، چرا که هدف اصلی روس‌ها، انهدام سامانه‌های پاتریوت به ویژه در کی‌یف بود) اما در مقاله همچنین ذکر شده که برخی اجزای جداگانه سامانه پاتریوت پس از چند ماه حملات مداوم روسیه مورد حمله قرار گرفته و آسیب دیده‌اند که منجر به تضعیف سامانه چندلایه پدافند هوایی شده است!
قبلاً پاتریوت توسط سامانه‌های IRIS-T و دیگر سامانه‌های برد متوسط محافظت می‌شد. اکنون که برخی از این سامانه‌ها آسیب دیده یا به مناطق دیگر منتقل شده‌اند، سامانه‌های پاتریوت مجبورند خودشان را پوشش دهند و در برخی موارد موشک‌های نزدیک‌شونده به خود را دفع کنند. هر چند طرف امریکایی تلاش دارد تا ویژگی‌های پاتریوت را به شکل قابل توجهی بالا برده و برای این سامانه تبلیغ کند، اما واقعیت این است که در 60 درصد حملات عملا پاتریوت‌ها وارد عمل نمی‌شوند چرا که نه موشک به اندازه کافی دارند و نه توانایی مقابله با موشک‌های بالستیک روسیه را دارند. در واقع، سامانه‌های پاتریوت باقیمانده برای حفاظت از برخی کارخانجات و تاسیسات مهم اختصاص یافته‌اند!!
با این حال، به نظر می‌رسد که پاتریوت‌ها در این ماموریت هم ناکام بوده و شکست خورده‌اند؛ دلیل این مساله را می‌توان در این اعتراف دید که: «به گفته مقام‌های فعلی و سابق اوکراینی که نشریه به آن‌ها استناد می‌کند، در این تابستان حملات موشکی حداقل چهار کارخانه تولید پهپاد در کی‌یف و اطراف آن به شدت آسیب دیده‌اند.» این یعنی آنکه پاتریوت‌هایی که وظیفه حفاظت از تاسیسات را داشته‌اند، از دم شکست خورده‌اند. این مساله را در کنار نرخ بالای شلیک انواع موشک‌ها و پهپادهای روس باید قرار داد که عملا پدافند را برای ناتو بسیار پرهزینه و غیرممکن کرده است.
باید به این نکته هم توجه داشت که اوکراین داده‌های استفاده از سامانه‌های پاتریوت را با پنتاگون و تولیدکنندگان شرکت‌های RTX و لاکهید مارتین به اشتراک می‌گذارد. ذکر شده که نرم‌افزار سامانه بهبودهای قابل توجهی بر اساس تجربه بهره‌برداری در خاورمیانه و به ویژه اوکراین داشته است. (منظور حملات موشکی ایران به سرزمین‌های اشغالی است!)
