کریم جعفری:
در طول گزارشهایی که در طول ماههای گذشته در این ستون نوشتهام در حوزه امنیت و مبانی آن نکاتی را مطرح کرده و تاکید داشتهام که بر اساس تعاریف موجود، امنیت شاخصههای متعددی دارد. شاخصههایی که در حوزههای مختلف باید به آن توجه کرد. امنیت جانی، مالی، امنیت شغلی، امنیت سلامت، امنیت اجتماعی، امنیت ارضی از جمله حوزههایی است که امنیت در آن تعریف شده است.
اما در این میان عواملی وجود دارد که باعث میشود امنیت بهصورت پایدار خود را نشان دهد، عواملی مانند آموزش که در همه حوزههای مطرح شده در بالا باعث بالارفتن کیفیتها میشود. فردی که آموزش خوب دیده باشد و متخصص باشد، میتواند در حوزهای که مشغول کار است امنیت پایدار ایجاد کند و این امنیت خود به خود به همه جامعه تسری داده میشود. یکی از مواردی که به پایداری امنیت ارضی کمک شایانی میکند، مبحث پدافند است. خوشبختانه در کشور ما پس از چندین دهه متوالی که پدافند بخشی از نیروی هوایی بود، ارزش آن را دریافته و بهعنوان چهارمین بازوی نظامی ارتش و سپاه وارد عرصه خدمت شده و امروز از یک فرماندهی مستقل بهره میگیرد.
پدافند در کشور ما که یکی از پهناورترین کشورهای جهان محسوب شده و مرزهای طولانی و دشمنان سرسخت و جدی دارد، اولویت اول بهشمار میرود. بر اساس سیاست تعریف شده در حوزه نظامی، با توجه به آنکه به دلیل تحریمهای بینالمللی در حوزه نیروی هوایی موفق به بهروزرسانی جنگندهها نشدیم، برای مقابله با دشمنی که از نیروی هوایی قابل توجهی برخوردار است، تصمیم به گسترش دفاع هوایی گرفته شد و از اینرو پدافند علاوه بر آنکه مستقل شد، توانست با هزینههای بسیار خوب، توسعه کمی و کیفی بالایی داشته باشد.
تجربه حمله هوایی رژیم صهیونیستی به نیروگاه هستهای عراق، تونس، حمله به سودان، چندین بار حمله به خاک سوریه همواره این خطر را به وجود آورده تا این رژیم به شکل احمقانهای تلاش کند تا به برخی از تاسیسات حمله کند – مانند حضور هواپیمای بدون سرنشین این رژیم در نزدیکی تاسیسات هستهای اراک و سرنگونی آن – باعث شده تا در حوزه پدافند باید هوشیاری بسیار جدی صورت بگیرد. دقتنظر و پایش آسمان بهصورت دائم با گسترش سامانههای پدافندی باعث شده تا نیروهای متخاصم برای ورود به این فضا دچار چالشهای جدی شوند و احتیاط بیشتری کنند – نشاندن هواپیمای شناسایی آرکیو170 در طبس از این دست است.
در این میان با وجود خریدهای خوب در حوزه رادارهای جنگ الکترونیک، متخصصان داخلی هم موفق شدهاند سیستمهای جنگال و رادارهای هواپایه، دریاپایه و زمینپایه را گسترش داده و در حوزه راداری و موشکی به موفقیتهای بسیار خوبی برسند. هر چند که این موفقیتها پس از سالها رسانهای میشود، اما برگزاری رزمایش اخیر پدافند در گستره جنوب کشور که گفته میشود با استفاده از سامانههای بومی است، تمرین واقعی برای پدافند همیشه قهرمان است.
بدون شک در طول دوران دفاع از کشور در برابر تهاجم ارتش بعث عراق، پدافند هوایی با وجود عدم گسترش کافی در نقاظ کور، موفقیتهای بسیاری را بنام خود ثبت کرد. صدها هدف هوایی عراقی با استفادههای موشکها و سامانههای پدافندی سرنگون شدند و حتی وجود آنها نیز عاملی بود تا ترس بر دشمن برای ورود به آسمان کشور چیره شود.