کریم جعفری:
روز گذشته در یادداشتی در همین ستون نوشتم که ترامپ برای خوب است و یا بد. در مورد خوب یا بد بودن رئیسجمهور امریکا برای ایران باید منتظر آینده ماند، اما اینکه چرا ترامپ این همه سر و صدا میکند و این روزها یکبند به ایران بند کرده است، باید به نکات دیگری را مورد اشاره قرار داد.
در رابطه با روانشناسی ترامپ بر این باور هستم که او یک هوچیگرِ تاجر است که میخواهد با سر و صدا بیشترین سود را به دست بیاورد. مانند کسی که در یک حراجی بزرگ شرکت کرده و چون پول زیادی دارد، میخواهد بقیه را هم ناچار به پرداخت پول بیشتری کند و در آخر بدون آنکه خودش آن جنس را بخرد، طرف را ناچار به خرید آن کرده و بعد به بهای کمتری آن را از وی خریده یا آنکه در نهایت «بدزدد».
اگر این وجه را از رئیسجمهور جدید امریکا قبول کنیم هم باید نگران بود و هم باید آسودهخاطر. نگرانی به یک دلیل عمده صورت میگیرد و آن هم وجود افرادی در کشور است که همصدا با ترامپ خواستار لغو توافق هستهای بودند و این روزها کسی آدرسی از آنها ندارد. آسودهخاطر هم به این دلیل که بالاخره در کشور آدمهای عاقلی هم یافت میشود که میتوانند با درایت خود دوران «ترامپیسم» یا همان «پوپولیسم امریکایی» را پشت سر بگذارند.
سر و صداهای ترامپ در روزهای اخیر علیه ایران و پیامهای متعدد توئیتری وی نشان میدهد که او از همان اول کار کم آورده است. سیاست تهاجمی معمولا از یک آدم با برنامه و مدیر بر نمیآید. درست مانند نمونه ایرانیاش که با همین سیاستهای تهاجمی و حرفهای سبکسرانه جهان را علیه ایران بسیج کرد. ترامپ این روزها فقط مراقب داخل کشورش است تا احیانا کسی برای حمله از دستش در نرود، این یعنی هنوز فضای کاخ سفید او را نگرفته است و باید منتظر زمان بود.
تهدید ایران هم نکته تازهای نیست که حالا ترامپ نوعی بخواهد آن را اجرایی کند یا نکند. گزینهها هم در طول 38 سال پیش همیشه روی میز بوده و ما میدانیم که هیچ رئیسجمهوری در امریکا به اندازه باراک اوباما با سیاست دستکش مخملی و دستهای چدنی خود نتوانست به ایران ضربه بزند و به فرمایش آن بزرگوار تهدیدهای ترامپ از جنس همان «لاف در غریبی» است که نمونهاش را بسیار داشتهایم. اما در این میان ضرورت دارد پاسخ به ترامپ در پایین سطح دیپلماتیک صورت بگیرد. نیازی به مبادله پیام در سطوح بالا نیست، چون اصولا با یک تاجر و کاسب نمیشود «مذاکره» کرد باید با او در سطح خودش «چانه تاجرانه» زد.
همانگونه که گفته شد، نگاه ترامپ به داخل کشورش است. رسانههای عمده امریکا، افراد معروف و بهقولی جهانی این کشور و حتی رهبران جهانی روش و منش او را قبول ندارند و فکر میکند که اگر ایران را تهدید کند، میتواند برای خودش وجههای دست و پا کرده و موجسواری کند. اما این واقعیت را نمیداند که آنهایی که او را انتخاب کردهاند اصلا کارهای در سیاستورزی امریکا نبوده و تنها و تنها برای مخالفت با جریان لیبرال و سرمایهدار حاکم به وی رای دادهاند و ترامپ نمیتواند با آنها ارتباط برقرار کند. اما آنچه مشخص است، در برابر دیوانهها باید با آمادگی کامل به میدان آمد هر چند بر این باورم که در دوره ترامپ ایران قدرتمندتر خواهد شد.