الهام بهروزی

گردشگری، یکی از فرصت‌های استثنائی شهر بندری بوشهر برای دست‌یافتن به توسعه پایدار شهری است. بی‌شک این صنعت با رشد و توسعه اجتماعی و اقتصادی شهر نقش شگرفی را در توسعه‌یافتگی این بندر کهن و تاریخی ایفا خواهد کرد البته به شرطی که برنامه جامع و چشم‌انداز منسجمی برای آینده وضعیت گردشگری آن با رعایت پیوست‌های محیط زیستی تعریف شود؛ چون با توجه به ظرفیت‌های بالقوه‌ای که در بوشهر وجود دارد، این شهر بیشتر در حوزه گردشگری ساحلی و دریایی مستعد رشد کردن است.

متاسفانه در سال‌های اخیر به دلیل اینکه نقشه‌راه مدونی برای توسعه این صنعت از سوی متولی گردشگری استان و مدیریت شهری برای بوشهر تدوین نشده است، گردشگری ساحلی پیامدهای سوء زیست محیطی و اجتماعی را برای آن به همراه داشته است. در این راستا، شاهد رفتارهای پرخطر و آسیب‌زننده به محیط زیست آن نظیر رهاسازی زباله‌های تجزیه‌ناپذیر مثل ظروف یک بار مصرف و پلاستیکی و... در سواحل و خلیج فارس و تفریحات آبی خطرآفرین مانند قایق‌سواری با قایق‌های غیراستاندارد و بدون مجوز و... بودیم که با فرهنگ‌سازی و جانمایی مخزن‌های پسماند در نقاط گردشگرپذیر به‌منظور حفظ محیط زیست و اختصاص و مجوزدار شدن قایق‌های گردشگری و ایجاد اسکله گردشگری استاندارد می‌توان بخشی از این مخاطرات را مرتفع کرد.

خوشبختانه در سال جاری، شهرداری و شورای اسلامی شهر بوشهر با در اولویت قرار دادن پروژه‌های مهم گردشگری درصدد هستند تا با جبران بخشی از کمبودهای زیرساختی گردشگری ساحلی و شهری، شهر را به سمت توسعه پایدار سوق دهند؛ چراکه گردشگری در دنیای امروز با بهبود وضعیت آموزش و بهداشت، افزایش تعامل شهروندان، امنیت، اشتغال‌زایی، افزایش درآمد جامعه محلی و بهبود کمی و کیفی صنایع دستی بومی توان اثرگذاری بر فرایند توسعه متوازن و خردورزانه دارد، از این‌رو، به‌عنوان رکن اصلی توسعه شناخته می‌شود.

در کنار این مزایا، اما رونق گردشگری در یک منطقه می‌تواند منجر به افزایش قیمت‌ها و سوداگری، تغییر کاربری زمین، افزایش ساخت‌وساز و از بین رفتن بافت باارزش شهر و معضلات محیط زیستی شود که با وجود منافع اقتصادی، این شرایط به ناپایداری کالبدی شهر دامن خواهد زد.  حال با توجه به اینکه توسعه پایدار گردشگری با شاخص نهادی– مدیریتی رابطه‌ای قوی دارد، طبیعتا مدیریت شهری به‌عنوان متولی اصلی توسعه شهری، باید نقش مهم و بی‌بدیلی در توسعه پایدار و همچنین توسعه گردشگری ایفا و زیرساخت‌ها و بستر توسعه را برای رونق و گسترش سایر شاخص‌ها فراهم کند.

در این راستا، شهرداری و شورای اسلامی شهر بوشهر امسال می‌خواهند با استفاده کامل از پتانسیل ساحلی منطقه و دریا و زیرساخت‌های اساسی آن و ایجاد شبکه‌های حمل ونقل دریایی، گردشگری ساحلی و دریایی را در این بندر به‍‌ شکل اصولی فعال کنند این در حالی است که تا پیش از این، از ظرفیت‌های گردشگری و اقتصادی این بندر برای پویاسازی گردشگری به طورکامل استفاده نشده است. بدیهی است مدیریت شهری بوشهر در کنار شاخص مدیریتی، از شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی– فرهنگی و کالبدی و زیست‌محیطی که تأثیر زیادی بر تحقق توسعه پایدار گردشگری ساحلی دارد، غافل نشده تا به توریسم پایدار و در تعامل با محیط زیست دست یابد و از مخاطرات اجتماعی و محیط زیستی این صنعت اقتصادمحور و ارزآور در بوشهر کاسته شود.

رئیس شورای اسلامی شهر بوشهر در تازه‌ترین نشست کمیسیون سرمایه‌گذاری و گردشگری این شورا که شنبه، 22 اردیبهشت برگزار شد، از احداث اسکله قایق‌های تفریحی، هتل پنج ستاره، مرکز تجاری و جمعه بازار مدرن در بوشهر خبر داد.

وحید نیک‌روش با اعلام این خبر، به رویکرد شورای ششم اشاره کرد و گفت: تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام، جبران عقب‎‏ماندگی‌ها و برنامه‌ریزی برای توسعه پیشرفت شهر از مهم‌ترین اولویت‌های شورا و شهرداری بوده است.

به گفته وی، تکمیل پروژه چرخ و فلک و بهسازی عمارت بیلیارد از پروژه‌های نیمه تمامی بود که در شورای ششم به بهره‌برداری رسید و فانوس دریایی نیز سرمایه گذار آن در سال ۱۴۰۲ مشخص و عملیات اجرایی آن آغاز شده است.

نیک‌روش، توسعه شهر بوشهر را در گروی جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی دانست و افزود: اعتبارات شهرداری جوابگوی حجم نیازها و توسعه شهر نیست از همین رو توجه به حوزه سرمایه گذاری و استفاده از ظرفیت سرمایه گذاران در پروژه‌های شهری ضروری است.

رئیس شورای اسلامی شهر بوشهر، همچنین عملکرد شورای ششم را در توسعه زیرساخت‌‎های تفریحی و گردشگری شهر رضایت‌بخش دانست و گفت: ما در شورا با وجود موانع زیاد توانستیم گام‌های خوبی برداریم که نمونه آنها راه‌اندازی مجموعه شهربازی در کنار پروژه چرخ و فلک و رستوران سافل و کافه کتاب بود.

نیک‌روش در ادامه توضیحات خود به یکی از چالش‌های مهم تفریحات دریایی اشاره کرد که شامل فعالیت قایق‌های شخصی می‌شود که بدون نظارت و به‌صورت ناایمن در نقاط مختلف ساحل بوشهر، گردشگران را به گشت دریایی می‌برند. وی ساماندهی قایق‌های تفریحی را دیگر برنامه سال جاری شورا و شهرداری معرفی کرد و یادآور شد: در بودجه سال جاری اعتباری ۷۰ میلیارد تومانی برای ساخت اسکله قایق‌های تفریحی دیده شده که ۳۰ میلیارد تومان آن از محل اعتبارات شهرداری و ۴۰ میلیارد از محل اعتبارات استانی است.

بی‌شک با احداث اسکله گردشگری در بوشهر، بسیاری از مسائل و مشکلاتی که در تفریحات و بازی‌های دریایی اکنون گریبان این شهر را گرفته است، حل خواهند شد. در اولین گام مسیر و نقطه قایق‌های تفریحی مشخص و بر آن نظارت می‌شود و مسافران و گردشگران با راه‌اندازی این اسکله در فضایی ایمن سوار بر قایق‌های پلاک‌بندی شده و مجوزدار و دارای جلیقه‌های نجات می‌شوند، از این‌رو، دیگر شاهد حوادث ناگواری چون مرگ گردشگران در اثر افتادن به دریا و سوار شدن در قایق‌های غیرایمن و شخصی نخواهیم بود.

هرچند قرار بود که این اسکله در سال 1401 به همت اداره‌کل بنادر و دریانوردی استان بوشهر با همکاری شهرداری بوشهر و اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان احداث شود اما بنا به دلایل نامعلوم این اسکله ساخته نشد تا در ایام نوروز مادر و دختری به‌دلیل ساماندهی نشدن قایق‌های تفریحی و نبود اسکله گردشگری به‌عنوان نقطه واحد و ایمن برای گشت‌های تفریحی دریایی در دریای مواج و طوفانی غرق شده و جان خود را از دست بدهند. بی‌شک اگر پیش از این اسکله گردشگری در بوشهر ساخته و قایق‌ها مجوزدار می‌شدند و با نظارت متولیان امر در نقاط مشخص و شرایط آب و هوایی مناسب فعالیت می‌کردند، شاید این مادر و دختر الان زنده بودند!

به هر روی، با استانداردسازی و توسعه زیرساخت‌های تفریحی، گردشگری ساحلی در بوشهر پرجان‌تر خواهد شد اما قطعا تنها با توسعه این زیرساخت‌ها نمی‌توان گردشگری شهر را پویا کرد، چون لازم است که زیرساخت‌های اقامتی هم افزایش یابد تا ساختار گردشگری این بندر کامل‌تر شود. نیک‌روش در این باره هم گفت: در سال جاری ساخت یک هتل پنج ستاره با استفاده از ظرفیت سرمایه‌گذاری را به مساحت هفت هزار متر مربع در زمینی که متعلق به شهرداری است، در برنامه خود قرار داده‌ایم که هم‌اینک در حال اخذ مجوزهای آن هستیم. همچنین مکان‌یابی برای احداث یک کمپ اقامتی ارزان‌قیمت را نیز در دستور کار خود قرار داده‌ایم.

وی همچنین احداث یک جمعه‌بازار مدرن و در شأن مردم بوشهر برای خرید میوه و تره‌بار و ساخت مجموعه تجاری تفریحی را یاز دیگر پروژه‌های حوزه سرمایه‌گذاری دانست و گفت: کمیسیون سرمایه‌گذاری و گردشگری شورا و حوزه سرمایه‌گذاری شهرداری پروژه‌های سرمایه‌گذاری متعددی دیدند که ان‌شاءالله بتوانیم در سال جاری با اعلام فراخوان و انتخاب سرمایه‌گذار آن‌ها شاهد گام‌های خوبی در این زمینه و توسعه فضاهای تفریحی و گردشگری شهر بوشهر باشیم.