راضیه علیزاده
با کمی توجه به اطراف خود متوجه میشویم که بسیاری از والدین از
رفتارهای بد و لجبازیها و پرخاشگریهای کودکان خود بسیار شکایت دارند. در برخی از
کودکان این بدرفتاریها موقت و کوتاهمدت است و در برخی از کودکان این بدرفتاریها
بسیار گسترشیافته و در همهجا خود را نشان میدهد و گاها والدین را دچار مشکلات و
مسائل زیادی میکنند. البته این نکته را مد نظر داشته باشیم که رفتار والدین بر یادگیری
و رفتارهای کودکان، تأثیر جدی میگذارد. کودکان موجودات مشاهده گری هستند و بهراحتی
الگوبرداری میکنند. یعنی هر نوع رفتاری که از یک کودک سر میزند قطع بهیقین
مشابه آن رفتار را دیده است. پس با دیدن رفتارهای زشت فرزندتان در ابتدا سعی نکنید
که او را متهم کنید و دعوا و تنبیهش نمایید. بهعنوان والدین و بزرگتر باید بدانید
که در برابر بدرفتاریهای کودکان
نمیتوانید زیاد با استدلال و صحبت کردن مشکل را برطرف کنید و مجازات
کردن آنها فقط رفتار کودکان را بدتر میکند. اما با رعایت برخی راهکارها میتوانید
با بدرفتاری کودکان خود مقابله کنید. اولین کاری که برای شما واجب است این است که سرمنشا
آن رفتار پیدا کنید. ببینید فرزندتان مشابه این رفتار را کجا دیده است؟ آیا در
رفتارهای خودتان و همسرتان؟ بستگان و دوستانتان؟ یا حتی از تلویزیون و یا دوستان
خود فرزندتان؟ وقتی ریشه این رفتار را پیدا کنید راحتتر میتوانید آن را هم حذف
کنید. در مورد برخورد با رفتارهای بد کودکان، بهتر است به کودک چند رفتار پیشگیرانه
آموزش دهید، تا از بروز رفتارهای مخرب در او جلوگیری کنند. همدلی را به او بیاموزید
تا درک کند که وقتی این رفتارهای بیادبانه را دارد، اطرافیان او بسیار ناراحت میشوند.
بهعنوانمثال، هنگام خواندن یک کتاب داستان، زمانی که یک شخصیت رفتار بدی انجام
داد، خواندن داستان را متوقف کنید و از کودکتان بپرسید، اطرافیان آن شخصیت از این
رفتار چه احساسی دارند و چگونه این رفتار بر دوستان و خانواده ما تاثیر میگذارد. بچهها
معمولا بهعنوان وسیلهای برای جلبتوجه، بعضی از رفتارهایی که زشت هستند را بروز میدهند.
اگر بهطور مرتب به کودک خود توجه نشان دهید، او مجبور نخواهد شد که این رفتارهای
زشت و زننده را نشان دهد
بهعنوانمثال، زمانی که در حال
صحبت با یک دوست هستید و کودکتان صحبت شما را قطع میکند، یعنی نیاز به توجه شما
دارد. بنابراین بهتر است در این موقعیتها خودتان از هرچند دقیقه صحبت خود را قطع
کرده و به فرزند خود بگویید: از اینکه خیلی آروم بازی میکنی ممنونم.
بهعنوان یکی از بهترین راههای برخورد با رفتارهای بد کودکان و پیشگیری
از آنها، زمانی که کودک شما رفتار خوبی دارد از او تعریف کنید، در این صورت او
برای ادامه این رفتار تشویق میشود و درک میکند که بهترین راه برای جلبتوجه شما
انجام رفتارهای خوب است. اگر رفتار ناپسند کودک شما صرفا جلبتوجه است، (مانند تولید
صدای بلند و تکرارشونده سر میز شام) آن را نادیده بگیرید. با نادیده گرفتن رفتار
کودک او متوجه میشود که برای جلبتوجه شما روش مناسبی را انتخاب نکرده است نادیده
گرفتن تنها در صورتی موثر است که همه اعضای خانواده بتوانند با شما همراه باشند و
برای کودک الگوسازی کنند بسیار مهم است که تمام اعضای خانواده نسبت به رفتارهای
زشت و زننده بیتفاوت باشند، در غیر این صورت، شاید لازم باشد روش دیگری را امتحان
کنید
ترک رفتارهای بد در کودکان ممکن است تا حدودی دشوار باشد اما این کار
غیرممکن نیست. باکمی صبر، مراقبت، مشاهده و تلاشهای آگاهانه میتوانیم این رفتارها
را از فرزندان خود دور کنیم