الهام بهروزی

«گناوه» بندری با پاساژهای تجاری و سواحل ماسه‌ای بکر و گردشگرپسند، در دو دهه اخیر از آوازه بلندی در نزد مسافران و گردشگران داخلی و خارجی برخودار شده‌است و این‌گونه شده که در ایام خوش آب و هوای سال به‌ویژه در ایام نوروز پذیرای خیل عظیمی از آن‌هاست تا جایی که نقطه‌نقطه شهر مملو از چادر مسافرتی و ماشین‌های مسافران می‌شود و این وضعیت تردد را در این ایام در شهر سخت می‌کند. 

شاید تا چند سال پیش انبوه چادرهای مسافران در عرصه عمومی شهر برای اهالی بندر و بازار، دلگرم‌کننده بود ولی کم‌کم با تکرار این رویه؛ یعنی بی‌جا و مکانی مسافران و انباشت زباله‌ها در خیابان‌های شهر در ترکیب با آب‌های مانده در جوی‌های جلبک‌زده و بدبو شهر، سیما و وضعیت بسیار اسفباری عاید این بندر تجاری شده است که ماحصل آن نمایش توسعه‌نیافتگی آن به شکل بسیار آزار‌دهنده‌ای است. متاسفانه توسعه آن تنها در برآمدن پاساژهای جورواجور و اغلب فاقد سرویس بهداشتی خلاصه شده است و در دیگر حوزه‌های شهری خبری از توسعه نیست!

این در حالی است که پس از دو دهه شهرت این بندر در حوزه گردشگری دریایی و بازارهایی با اجناس خارجی باکیفیت، انتظار می‌رفت که طرح تفصیلی شهر طوری طراحی شود که به نسبت توسعه پاساژها، سرویس‌های بهداشتی، پارکینک، هتل و اقامتگاه، تفرجگاه‌ها و پارک، کمپینگ‌های مسافرتی، کافه‌، رستوران، سفره‌خانه و... ایجاد شود؛ ولی شوربختانه در سایه مدیریت ضعیف شهری گناوه و بی‌برنامگی مدیران گردشگری استان در توسعه زیرساخت‌های گردشگری، این شهر باز هم در سال 1402 در وضعیت بسیار نامطلوبی پذیرای مسافرانی شد که از نقاط دور و نزدیک کشور به این شهر بندری سفر کرده بودند.

در این میان، اما مسوولان، به‌جای سامان دادن بی‌سامانی‌های این بندر، صرفا به آمارهای میلیونی مسافرانی که به گناوه و استان سفر کردند، اکتفا می‌کردند و همه چیز را هم نرمال جلوه می‌دادند، در حالی‌که تمام پیاده‌روهای خیابان ساحلی گناوه و خیابان‌های اطراف آن، انباشته از چادرهای مسافرتی و زباله‌ها شده بود و معلوم نبود شهردار گناوه کجا بود؟! یا متولیان گردشگری استان کجا بودند؟! تا پاسخگوی مسافرانی باشند که دربه‌در به‌دنبال سرویس بهداشتی و حمام و هتل می‌گشتند. وضعیت این بندر چنان اسفبار بود که برخی از مسافران هنوز نرسیده، گناوه را به سمت مقصد بهتری ترک می‌کردند! چون این شهر هرگز برای پذیرش مطلوب مسافران نوروزی آماده‎سازی نشده بود و مدیریت آن هم در این ایام علنا از دست شهردار بی‌تجربه و جوان گناوه خارج شده بود! شهرداری که در چند ماه اخیر به‌شدت مقابل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در زمینه هتل‌سازی در ساحل این شهر توریستی به دلایل نامعلومی ایستادگی کرده بود! شاید وقت آن رسیده است که این شهردار به‌دلیل مدیریت ضعیفش استعفا بدهد و مدیریت این شهر توریستی را به دست فردی بسپارد که اندیشه و سواد کافی را برای مدیریت و توسعه آن داشته باشد تا گناوه به جای بهتری برای حضور مسافران و گردشگران تبدیل شود.

یک مسافر که بعد از 10 سال از تهران در ایام نوروز به گناوه آمده بود، در این باره به بامداد جنوب گفت: باید اعتراف کنم که گناوه از نظر امکانات در مقایسه با 10 سال گذشته هیچ تغییری نکرده، فقط تعداد پاساژها و مراکز خریدش افزایش پیدا کرده؛ اما دریغ از یک پاساژ استاندارد و مجهز به سرویس بهداشتی! مگر می‌شود بازاری به این بزرگی عاری از سرویس بهداشتی باشد؟! فقط چند تا از این مراکز خرید، سرویس بهداشتی داشتند که آن‌ها هم وضعیت بسیار بدی داشتند که بودنشان با نبودنشان یکی بود!

وی در ادامه با بیان اینکه تصور می‌کردیم این شهر هم مانند قشم پیشرفت کرده ولی این اتفاق نیفتاده، افزود: این شهر در طول سال میزبان مسافران زیادی است که در نوروز به اوج می‌رسد، قطعا مدیریت شهری، باید توسعه زیرساخت‌های اقامتی و پذیرایی را در اولویت خودش قرار بدهد؛ ولی همچنان این بندر در این زمینه با کمبود شدید روبه‌روست! انگار هیچ همتی برای احداث هتل‌های چندستاره و مراکز اقامتی و تفریحی استاندارد در گناوه وجود ندارد.

این مسافر که به همراه خانواده‌اش به گناوه سفر کرده، ادامه داد: شرایط بهداشتی و کمبود زیرساخت‌های اقامتی و پذیرایی شهر، موجب شده که ما تنها یک روز در گناوه بمانیم و تصمیم گرفتیم ادامه سفرمان را در استان هرمزگان بگذارنیم، چون دوستانمان که آن‌جا رفتند، می‌گویند هرمزگان وضعیت مطلوب‌تری در پذیرایی از مسافران دارد. دوست داشتیم که امسال بیشتر در استان بوشهر باشیم ولی شرایط موجود این اجازه را به ما نداد.

طبیعی است که نه این مسافر و نه گردشگران و مسافرهای دیگر از وضعیتی که در اثر شلوغی و ورود بی‌رویه مسافران نوروزی و خارج از ظرفیت شهر، بر گناوه حاکم شده، ناراضی باشند! مسافر دیگری که به همراه خانواده‌اش از اصفهان به گناوه آمده‌اند تا به گفته خودشان، از نزدیک این شهر و بازار مشهورش را ببینند، به بامداد جنوب گفت: مردم گناوه خیلی خونگرم و مهربان هستند ولی این شهر از نظر امکانات خیلی فقیر است. متاسفانه ما هیچ هتل یا اقامتگاهی برای اقامت پیدا نکردیم و مجبور شدیم که در مدرسه و در کلاس درس اقامت داشته باشیم آن هم با افتضاح‌ترین وضعیت!

این دختر جوان که خیلی از ساحل ماسه‌ای گناوه خوشش آمده است، ادامه داد: واقعا حیف است بندری با این ساحل و دریای زیبا، اینقدر محروم واقع شود! برای من قابل هضم نیست که شهرداری این شهر حتی از ایجاد چند سرویس بهداشتی و حمام عمومی در ساحل عاجز مانده است! مگر نمی‌دانستند که این شهر در نوروز قرار است میزبان مسافران زیادی از هر طیف و سلیقه‌ای باشد. متاسفم که این را می‌گویم ولی گناوه واقعا شهر کثیفی شده و قبول دارم که این زباله‌ها را بیشتر مسافران ریختند؛ ولی اگر مخزن‌های زباله به تعداد کافی در شهر وجود داشت، قطعا مسافران هم مراعات می‌کردند.

وی همچنین از وضعیت نامطلوب بازار گناوه هم انتقاد کرد و گفت: در بازار چیزی به نام پیاده‌رو وجود ندارد! چون تمام فضای آن را دستفروشان گرفتند! آیا این دستفروش‌ها رایگان در پیاده‌روها مشغول فروش هستند؟ شهرداری این شهر نمی‌توانست مثل شهرهای دیگر، بازارچه‌ای را برای دستفروش‌ها راه‌اندازی کند تا از ترافیک بازار کاسته شود. تا پیش از آمدن به گناوه، تصویر خیلی بهتری از این بندر داشتم ولی الان با شنیدن نام این شهر، ناخودآگاه بوی بد و خیابان‌های شلوغ و بی‌نظم و پر از زباله در ذهنم تداعی خواهد شد. این خیلی بد است، مدیریت شهری می‌توانست برنامه‌ریزی بهتری برای میزبانی از مسافران نوروزی تدبیر کند. این شهر یکی از کم‌نظیرترین ساحل‌های کشور را در خود جای داده؛ ولی مسوولان شهری با بی‌برنامگی همه این زیبایی‌ها را پشت سوءمدیریت‌های خود پنهان کردند.

این مسافر یادآور شد: گناوه با توجه به درآمدی که دارد، می‌تواند شهری زیباتری با امکانات رفاهی و تفریحی فوق‌العاده‌ای بشود، فقط باید مدیران شهری این را بخواهند.

متاسفانه در ایام نوروز، گناوه آمادگی لازم را برای پذیرایی از مسافران نوروزی نداشت، به گفته شهروندان گناوه‌ای، امسال پذیرایی از گردشگران و مسافران نوروزی بسیار ضعیف بوده و متاسفانه شهردار و اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر کاملا بی‌برنامه ظاهر شده‌اند. یک شهروند در این باره به بامداد جنوب گفت: متاسفانه شهرداری در راه‌اندازی کمپینگ‌های نوروزی و ایجاد سرویس‌های بهداشتی و جانمایی مخازن زباله‌ها و پسماندها بسیار ضعیف ظاهر شد. این آقایان دل خوش کرده‌اند به آمارها؛ اما در حوزه خدمات‌دهی چه کاری انجام داده‌اند که قابل تعریف باشد؟! متاسفانه در یکی از شب‌ها بارندگی و توفان به بیشتر مسافرانی که در چادر بودند، آسیب زیادی وارد کرد و مسوولی هم نبود که این بحران را کنترل کند؛ ولی تعدادی از مردم شهر آبروداری کردند و برخی از آن‌ها را به خانه‌های خود بردند و جور کم‌کاری آقای شهردار و فرماندار شهر را کشیدند.

وی با ابراز تاسف از اینکه چرا شهرداری و نظام مهندسی به ساخت پاساژهای بدون سرویس بهداشتی در شهر رضایت می‌دهند، افزود: این کوتاهی موجب حاکم شدن وضعیت فاجعه‌باری بر شهر در ایام نوروز شد. این برای ما دردناک بود، وقتی می‌شنیدیم که مسافران از بهداشت شهر و نبود سرویس‌های بهداشتی گلایه می‌کردند! فکر نکنم شهردار جوان بتواند برای سوءمدیریت و ناتوانی خود در مدیریت شهر در ایام نوروز دلایل قانع‌کننده‌ای پیدا کند؛ اما از مدیرکل میراث فرهنگی استان هم گله داریم که به‌عنوان دبیر ستاد تسهیل سفرهای نوروزی چه برنامه شاخصی برای بندر گناوه که هر سال در پذیرش مسافران نوروزی در استان رکورد می‌زند، ارائه کرد؟ چرا در برنامه‌ریزی خود کمترین توجه را به گناوه داشتند؟

به گفته وی، مدیران ما فقط حرف می‌زنند و تا زمانی هم که درگیر حرف زدن هستند، نباید انتظار معجزه داشته باشیم. گناوه زمانی یک شهر توریستی می‌شود که زیرساخت‌های گردشگری و حلقه‌های اصلی این صنعت در این‌جا ایجاد شود. این شهر نه راه‌های استاندارد دارد، نه هتل‌های پنج‌ستاره، نه رستوران‌ها و سفره‌خانه‌های کافی و نه بازی‌ها و تفریحات به‌روز. به نظر من، باید یک عزم همگانی شکل بگیرد برای برون‌رفت گناوه از وضعیت بغرنجی که در آن گیر افتاده است. مسوولان استانی نشان داده‌اند که برنامه خاصی برای توسعه این بندر ندارند ولی مردم و سرمایه‌گذاران شهر همتی به خرج بدهند و برای پیشرفت شهر کاری کنند. من از آقای رستمی، شهردار گناوه این سوال را دارم که آیا شما نمی‌توانستید از مسافران ورودی بگیرید و این ورودی را برای آبادانی شهر هزینه کنید! همچنین این سوال را هم دارم که بر اساس کدام قانون و منطق به احداث پاساژهای بدون سرویس بهداشتی رضایت دادید؟!

در پایان این گزارش باید یادآور شد که گناوه در نوروز 1402 نتوانست میزبان شایسته‌ای برای مسافران نوروزی باشد اما در مقابل شهر دلوار به‌دلیل تلاش شبانه‌روزی و مدیریت صحیح شهری، توانست رضایت حداکثری مسافران نوروزی را به دست بیاورد. متاسفانه وضعیت گناوه امسال به اندازه‌ای تاسف‌بار بود که اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، این بندر تجاری و پرآوازه را در فهرست بازدید علی‌اصغر شالبافان، معاون گردشگری کشور نگنجاند؛ چراکه در این صورت علمکرد کارگروه گردشگری استان حتما زیر سوال می‌رفت که چرا برای بندر توریستی و مسافرپذیر خود هیچ‌گونه برنامه‌ای ارائه نکرده‌اند. به هر روی نوروز 1402 هم سپری شد و رفت؛ اما امید می‌رود، متولیان گردشگری و مسوولان استانی برای توسعه بنادر پررونقی مثل گناوه برنامه و طرح‌های کلان و بزرگی در حوزه گردشگری پیش‌بینی و اجرایی کنند تا بتواند به شکل درخوری در سال‌های آتی میزبان مسافران نوروزی باشد.